verbatim report of constituency public hearings ... - ConstitutionNet

ardhi, mimi nilijua ile kingereza Squater ni lipokuwa Bara, jana. Squatter ni nani ? kumbe ni mwafrika anayekaa katika shamba
la mzungu sio. Basi karibu idadi kubwa ya wafrika wa nchi ni wa Squatter kama pande za malindi, mpaka Kilifi kote huko ni
mashamba ya watu wasio wa Kenya lakini ni mali zao. Ukienda pahali pote utapata pahali pa kukaa lakini wewe utakuwa
Squatter, kwa hivo maisha yako yote wewe ni squatter, squatter katika nchi huru mambo gani haya.
Langu la mwisho, which is very important, nilipokuja hapa Town ni kakuta maskani ya Babu yangu, ninakakuta kuna watu
ambao walipewa ardhi na vibaba zetu, yani ni wazungu waliokuwa Serikali ya wingereza kama acre 50, wakaambia
wagawanye, na zilikatwa kado kado zikapewa watu mpaka leo wako, wakati Kenya walipewa uhuru in 1963, hiyo ndio
ilikuwa mwisho wa vipande za ardhi,haijulikani ilikuwa aje na tukaambiwa hii ardhi tunakalia ni ya, Municipality mpaka wa leo,
basi katika contribution ya ardhi, kuna marshati kama hayo ya, atakaye kuwa mmliki wa mwisho wa hii ardhi kabisa kabisa ni
nani, hiyo inaitwa ultimate ownership, mpaka mufikirie ni nani atakayekuwa na mamlaka ya mwisho kabisa, kwasababu huyo
mwenye mamlaka ya mwisho, anatakikana kabisa katika nchi hii, yeye ndiye mwenye uwezo wa kumuondoa. hata mwenye
anauza viatu atoke hapa. Inatakikana Serikali inayoangalia ardhi kwa nchi mzima, ikupatie mahali pengine lakini iangalie ile mali
ya nchi mzima sio kwa mtu mmoja.
Com Paul: Mzee Walter ni takukata.
Mr Walter: Na maliza.
Com Paul: Maliza tafadhali.
Mr Walter: lakini ultimate ownership inatakiwa, watu wanakubaliana, Serikali ni ya kuchunga haki ya watu, kwa hivo angalia
mambo hayo.
Com Paul: Asante sana Mzee Walter, jiandikishe pande ile tafadhali, sasa tutampa nafasi muheshimiwa (inaudible) sababu yeye
ni mjumbe wa Kisauni, sababu yuko nasi siku ya leo, watu ni wengi wanao taka kuongea muheshimiwa na tunawapatia tu
dakika mbili mbili, lakini wewe tutakuongezea tukidogo, kwa hivo ufanye hima.
Muheshimiwa wa Kisauni: Hamjambo watu wa kisauni!
Wananchi: hatujambo.
Muheshimiwa wa Kisauni: Mimi sitaki kusema mingi kwa sababu, kesho wajumbe wote wa Pwani watakuwa na nafasi za
kutoa memorandum zao kwa kamati ya kukusanya maoni ya Katiba Kenya mzima. Isitoshe ninayo nafasi nyingi saidi ya kutoa
maoni yangu, kama mnavyojua Kisauni imebahatika kwamba katika ile kuu ya Bunge, mimi ni mmoja wa wale members, ni na
75