mazowsze

More documents

Recommendations

Info

północne 26 Longa 45 Longa 90 Zwiększająca się liczba posesji przy tej ulicy jest wynikiem dawnych folwarków i większych działek ogrodowych. 25 Freta 30 Freta (z posesjami na Rybitwi) 74 Dane o liczbie posesji dotyczą tylko Freta należącej do Star (granica przebiegała na linii ul. Świętojerskiej). 34 Waliszewo 35 Waliszewo 38 Droga wiodąca do przewozu przez Wisłę. Po wzniesieniu mos Post Pontem 4 1573) zyskała nazwę Mostowej. 36 Piscatoria 85 Ribitwia 3 Lokalizacji posesji przy tej ulicy nie ustalono. Platea Piscatoriam versus 13 Stricta Lokalizacji posesji przy tej ulicy nie ustalono. http://rcin.org.pl
Poza nim i wzdłuż ulicy Zakroczym skiej, Morgowskiej i dróg schodzących ku Wiśle dom inowała zabudowa luźna z ogrodami. Przez cały X V I w. trw ał jeszcze proces kształtow ania się sieci ulic nowomiejskich (G arncarska, Szewcka, Tylna). W połowie X V I w. wytyczono część ulicy Świętojerskiej, stanowiącej granicę m iędzy jurysdykcją Starej i Nowej W arszaw y48. T rudna do ustalenia jest zabudowa w ew nętrzna R ynku Nowomiejskiego (wym iar 140 x l2 0 m), dw ukrotnie praw ie większego od R ynku Starej W arszaw y (70 x93 m). W jego centrum znajdow ał się ratusz, do którego przylegały działki z budynkam i m ieszkalnym i, kram am i i ja tk a m i49. W zm ianki źródłowe sugerują istnienie dwóch wąskich bloków przedzielonych uliczką wiodącą do ratusza, umieszczonego w południow ym krańcu wschodniego bloku. Potw ierdzenie takiego układu daje plan Nowego M iasta z 1667 r . 50 Przedstaw iony na nim rynkow y blok wew nętrzny m a jednak k ształt nieregularnego czworoboku ze ściętą pierzeją północną, lepiej naw iązującą do ciągu kom unikacyjnego w kierunku ulicy Zakroczym skiej51. Ten więc kształt uwzględniono w zrekonstruow anym planie. N ajbardziej problem atyczny jest podział gruntów jurydyki świętojerskiej kanoników regularnych. Ju ż w połowie X V I w. było tu 29 siedlisk i ogrodów z browaram i i spichlerzam i52. Dzierżawili je na prawie em fiteutycznym mieszczanie warszawscy. B rak jednakże danych o ich rozległości i układzie nie pozwala na hipotetyczne naw et wprowadzenie podziałów jurydyki śwętojerskiej dla schyłku X V I wieku. D okładne oznaczenie parcel w tym bloku w ystępuje dopiero w planach osiemnastowiecznych. Odpow iadają one w przybliżeniu podziałom zaznaczonym na planie Nowego M iasta z 1667 r. Odm ienne natom iast głębokości i szerokości parcel na tej jurydyce podaje plan Hoppego z ok. 1643 r. Ani jeden z planów nie wykazuje jednak liczby posesji wym ienionych w spisie dzierżawców z la t 1543-157553. Nie rozwiązano również podziałów własnościowych nad brzegiem wiślanym , nie udało się bowiem ustalić lokalizacji i liczby posesji aktualnej dla schyłku X V I w .54 D okum entacja źródłowa pozwoliła natom iast wykreślić dość praw dopodobny podział bloków przy ulicy Szewckiej, Garncarskiej, Zakroczymskiej i Morgowskiej. N ajpełniejsza dokum entacja źródłowa dotyczyła posesji rynkow ych i przy ulicy F reta. W obec trudności w lokalizow aniu niektórych ulic i posesji opracowano zestawienie ujm ujące całość zebranych m ateriałów 0 stanie zagospodarowania Nowego M iasta w poniższej tabeli. W opracow anym planie uwzględniono fragm entarycznie praw obrzeżne wsie: Pragę 1 Kam ion, podlegające od schyłku X V I stulecia procesom urbanizacyjnym . Położone korzystnie wzdłuż brzegu Wisły, w najbliższym sąsiedztwie W arszawy, połączone z nią m ostem , przekształcają się w pierwszej połowie X V II wieku w osady miejskie. W literaturze utrzym uje się stwierdzenie, nie poparte jednak przekazam i źródłowymi, że już w końcu X V I stulecia możliwości aktyw izacji gospodarczej tych terenów w ykorzystała kapituła płocka zakładając w r. 1590, na części gruntów wsi swojej K am ion, m iasteczko Skaryszew 55. Z przejrzanych ak t kapituły płockiej w ynika jednak, że Skaryszew pow stał dopiero w X V II wieku, przypuszczalnie przed 1625 r. Spalony około 1638 r. został ponownie lokow any w 1641 r. 48 AGAD, SW 4, f. 16v, 1553 r. 49 Zestawienie posesji oparte na wzmiankach z ksiąg Nowego Miasta, AGAD, Nowa Warszawa 3, 4, 134. 50 Plan części miasta od ulicy Długiej do Franciszkańskiej i od Rynku Nowego Miasta do ulicy Nalewki. Lit. J. Herknera, Skala ok. 1 : 11000. Patrz D. Kosacka, Plany Warszawy X V II i X V III w. ..., poz. 124. 61 W planie Warszawy I. Hoppego z ok. 1641 r. zabudowa wnętrza Rynku oznaczona w kształcie czworoboku. Rekonstrukcja A. Berdeckiej (przyp. 2) dla XVI w. oznacza dwa prostokątne bloki rynkowe. 52 Wymienione w „Resignationes et cessiones ortorum et bonorum et arearum Sancti Georgii Warschowiensis...” rkp. w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, nr 5189, k. 327. 58 Tamże, k. 11-167. 54 Na podstawie fragmentarycznych wzmianek oraz liczby posesji wymienionych w spisie świętomarskiego z 1510 r. można przypuszczać, że również u schyłku XVI w. było tu ponad 50 posesji. 65 t . Wyderkowa, Dzieje Pragi, s. 139, autorka powołuje się na W. Trojanowskiego, Kamionek i Praga, Warszawa 1920, s. 11. Trojanowski opiera się, nie podając odsyłaczy dokładnych do źródła, na inwentarzu kapituły z 1694 r. i aktach biskupa płockiego. Należy stwierdzić, że w aktach kapituły płockiej z lat 1578- -1656 (mikrofilmy w Bibliotece Narodowej w Warszawie) oppidum Skaryszew występuje dopiero od 1630 r. Natomiast jeszcze w 1600 roku wzmiankowany jest sam Kamion. Archiwum Kapituły Płockiej, nr 8, s. 203, mikrofilm 12340. ISO http://rcin.org.pl
Page 1 and 2:
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT HISTO
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
W S T Ę P Władysław Pałucki Odd
Page 9 and 10:
wyższa wydane uprzednio województ
Page 11 and 12:
Dla autorów opracowujących poszcz
Page 13 and 14:
tucjom i osobom, które ułatwiły
Page 15 and 16:
T aryfy 1789-1790 — W y p isy K .
Page 17 and 18:
ŹB Ó DŁA I. ŹRÓDŁA PISANE Ire
Page 19 and 20:
liczebności elementów opodatkowan
Page 21 and 22:
niejszych wizytacji X V II i X V II
Page 23 and 24:
II. ŹRÓDŁA KARTOGRAFICZNE IIenry
Page 25 and 26:
współrzędnych geograficznych, ni
Page 27 and 28:
METODA I WYNIKI I. ŚRODOWISKO GEOG
Page 29 and 30:
Niewątpliwie, na skutek zwiększan
Page 31 and 32:
Ważniejsze dopływy Narwi, to: Bie
Page 33 and 34:
Północnomazowieckiej, na pogranic
Page 35 and 36:
II. PODZIAŁY ADMINISTRACYJNE A n n
Page 37 and 38:
stracyjną. Wydaje się, że dopier
Page 39 and 40:
wytyczona. Dawne znaki własnościo
Page 41 and 42:
wości, a mianowicie: Bodzanowo (po
Page 43 and 44:
na obszarze powiatu makowskiego, kt
Page 45 and 46:
w X V III w., znany nam z taryf pod
Page 47 and 48:
jednak trzy przekazy są zgodne co
Page 49 and 50:
tak jako pierwej zdawna było...”
Page 51 and 52:
Ziemia rawska dzieliła się w X V
Page 53 and 54:
Mapa rekonstruuje granice jednostek
Page 55 and 56:
osobliwy wypadek uzależnienia czę
Page 57 and 58:
(1502)132, Stoczek czyli Miednik (1
Page 59 and 60:
ANEKS I. Powierzchnia województw M
Page 61 and 62:
D E K A N A T P R Z A S N Y S K I (
Page 63 and 64:
ANEKS III Liczba parafii na Mazowsz
Page 65 and 66:
Najbardziej skomplikowaną sytuacj
Page 67 and 68:
Goszczynem11, Gniewań koło Latowi
Page 69 and 70:
zniekształcenia. W tej sprawie kon
Page 71 and 72:
wości (zgrupowań), których nazwa
Page 73 and 74:
Powiat Parafia Miejscowość Ostatn
Page 75 and 76:
Tabela 2 Miejscowości według powi
Page 77 and 78:
2. C H A R A K T E R I W IE L K O
Page 79 and 80: i później kilkakrotnie do począt
Page 81 and 82: w 3£Vl w. dawny gród (castrum) w
Page 83 and 84: przy kruchej podstawie szacunków,
Page 85 and 86: T a b e la 2 Zagęszczenie sieci mi
Page 87 and 88: nie podnosząc jednak ogólnego wsk
Page 89 and 90: instytucji tej samej kategorii wła
Page 91 and 92: to nas od powtarzania ich lokalizac
Page 93 and 94: w stosunku do pozostałych kategori
Page 95 and 96: Zgoła inaczej przedstawiało się
Page 97 and 98: nej płockiej, w archidiakonacie pu
Page 99 and 100: Na to demograficzne i posesoryjne z
Page 101 and 102: preaeäiis per grossos qindecim de
Page 103 and 104: IV. NAZEWNICTWO Władysław Pałuck
Page 105 and 106: ostatniej10, takie nazwy piszemy ł
Page 107 and 108: pospolitej Ludowej, zawierającego
Page 109 and 110: tuacja hydro- i topograficzna. Obie
Page 111 and 112: W reszcie, jeśli idzie o łasy, mo
Page 113 and 114: Jeżeli budowa czy konserwacja grob
Page 115 and 116: W tej sytuacji postanowiliśmy (bio
Page 117 and 118: W niektórych wypadkach, kiedy mogl
Page 119 and 120: Sochaczew, Sochocin, Świder (czers
Page 121 and 122: http://rcin.org.pl
Page 123 and 124: akterem zagospodarowania północne
Page 125 and 126: Zróżnicowanie podłoża glebowego
Page 127 and 128: Liczba działek i posesji w Starej
Page 129: liczba posesji według spisów poda
Page 133 and 134: pola elekcyjne. Zachodzące zm iany
Page 135 and 136: i dziekana. W dawnej wieży obronne
Page 137 and 138: 2. PŁOCK Kazimierz Pacuski P lan m
Page 139 and 140: oraz zlokalizowano bram ę i w jazd
Page 141 and 142: 3. RAWA Wojciech Kalinowski Podstaw
Page 143 and 144: ty c k ą 21. Świadczy o ty m zary
Page 146 and 147: IN DEKS M IE JSCOWOŚCI Indeks obej
Page 148 and 149: Bagno Rańczy zob. Wola Rańcza Bag
Page 150 and 151: Błomlno Gumowskie, płoń., Skoła
Page 152 and 153: Borzymówka zob. Borzymowa Wola Bor
Page 154 and 155: Budziszewo zob. Rostki-Budziszyn0 B
Page 156 and 157: Chojeczno-Widliska zob. Jagodne Cho
Page 158 and 159: Ciemniewo (Ciemniewko), sąch., Są
Page 160 and 161: jew), Czerniejew, liw., Wodynie alb
Page 162 and 163: kotowskie?), Braki, gąb., Kozłowo
Page 164 and 165: Duczemino zob. Duczymino Kościelne
Page 166 and 167: Gamratka, garw., Mińsko, G 6 Garba
Page 168 and 169: Godlewo Małe Wronie zob. Godlewo-W
Page 170 and 171: Górki-Ponikłystok (Górskie), Gó
Page 172 and 173: Grudzkowola zob. Wola Grodzka Gruma
Page 174 and 175: zyki, Pomaski-Jałbrzyki, Załuże-
Page 176 and 177: Jeżewo, sąch., Radzi mino Wlk., E
Page 178 and 179: Karwowo, wysz., Bodzanowo, d., F 3
Page 180 and 181:
Kobylak zob. Wólka-Kobylak Kobylak
Page 182 and 183:
Korbasino zob. Kurbasino Głuchowsk
Page 184 and 185:
Kozłowo zob. Kozłowo-Liska, Pęcz
Page 186 and 187:
Krzeczkowo-Bieńki, Krzeczkowo Pie
Page 188 and 189:
Laskowo-Jabłoń zob. Laskowo Lasko
Page 190 and 191:
Łaguszów (Łaguzów), Łaguszew,
Page 192 and 193:
Majno zob. Słubice-Majno Makomaze
Page 194 and 195:
Mierzejewo-Janki I, Janki Stare, os
Page 196 and 197:
Mnichowice, Michowice, raw., Wysoki
Page 198 and 199:
Myszewo-Przasnki zob. Żółtowo- -
Page 200 and 201:
Nowa Wieś, = Nowa Wieś, Płaczkow
Page 202 and 203:
zewo G.), Ołtarze-Gołacze, nur.,
Page 204 and 205:
Parzniewo Wielkie, Parzniew, bł.,
Page 206 and 207:
Plewki zob. Zambrzyca-Plewki Plewni
Page 208 and 209:
Popielzyn Górny, zakr., Juniec, E
Page 210 and 211:
Konarze P., nur., Nur, Łętowo- -D
Page 212 and 213:
iszewko), Rembowo, Zembrzus-Rembowo
Page 214 and 215:
Ruda, przasn., Dzierzgowo, C 4 Ruda
Page 216 and 217:
Sady zob. Bądkowo-Rochna, Brunowo-
Page 218 and 219:
Skarbkowa zob. Kłopoczynek Ma- Ska
Page 220 and 221:
Smulska zob. Smolska Sobanice I (w
Page 222 and 223:
Stpice zob. Szeligi-Stpice. Stpice-
Page 224 and 225:
kie* , Szwarocin Stary, gąb., Rybn
Page 226 and 227:
Śmietanki zob. Słonczewo-Śmiotan
Page 228 and 229:
(T. Stare Jadam y?), ciech., Pałuk
Page 230 and 231:
Umięcino-Falki zob.. Umięcino- St
Page 232 and 233:
Wiączemin, Wiączemin Polski, gąb
Page 234 and 235:
Wojciechowa Wola zob. Wicie Wojciec
Page 236 and 237:
Woła Mysłkowska, Wola M y- stkows
Page 238 and 239:
Wólka Łasiecka zob. Wola Łasicka
Page 240 and 241:
Zaborowo, wysz., Gumino, E 3 Zaboro
Page 242 and 243:
Zambski Zastrużne zob. Zastruże Z
Page 244 and 245:
Zgliczyn-Wity), Zgliczyn W itowy, r
Page 246:
sty* (Ż. Włoski), Ż. Zalesie*,
Page 249 and 250:
Korabka (Korabiewka), Korabiewka, r
Page 252 and 253:
L a M azo v ie d a n s la se co n d
Page 254 and 255:
est documentée en grande m ajorit
Page 256 and 257:
LÉG EN D E GRANICE Korony wojewód
Page 258:
http://rcin.org.pl
show all

mazowsze

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?