mazowsze

(1502)132, Stoczek czyli Miednik (1518)133, Jelonki (1510)134, Stanisławów (1525)135, Sadowne
(ok. 152 9)136, Dobre (1530)137, Postoliska (1531-1540)138. Pustelnik (1540)139 i Okuniew
(1540)uo, co uzasadnia reorganizację administracji kościelnej tego obszaru, widoczną w wydzieleniu
w 1593 r. nowego dekanatu stanisławowskiego.
W sąsiedztwie, w dekanacie wyszkowskim erygowano parafię Lubiel (1547)141, w dekanacie
liwskim archidiakonatu warszawskiego parafię Cegłowo (przed 1533)142, parafię Wierzbno
(1583)143, w dekanacie garwolińskim parafię Kuflewo (1515)144, parafię Siennica (1528)145,
parafię Zwoła (1529)146, Jastrzębie (1547)147 oraz Glinianka czyli Wawrzyńczewo (1556)X48.
Reszta nowo erygowanych parafii zlokalizowana jest głównie na północnym Mazowszu:
w dekanacie mławskim — Niedzborz (Pokrytki — 1502)149, Białaszewo (1533)150w dekanacie
łomżyńskim, parafia Nowa Wieś (Nieradowo 1535)151w dekanacie wiskim, Chorzele (1551)152
w dekanacie przasnyskim, Zieluń (1578)153 w dekanacie szreńskim.
Przykładem trudności związanych z ustaleniem przynależności parafialnej miejscowości,
wchodzących w skład nowo erygowanych parafii, jest zasięg parafii Dobre. Dla niej zachował
się akt erekcji z 1530 r., lecz dla wsi nowo powstałych w X V I w. w jej najbliższym sąsiedztwie
nie mieliśmy poświadczeń szesnastowiecznych, do jakiej parafii wówczas należały; rejestry
poborowe podawały różną przynależność parafialną i powiatową w różnych latach.
Zaliczyliśmy do tej parafii, bądź na podstawie aktu erekcji 1530 r., bądź na podstawie
źródeł X V III w. następujące miejscowości, które źródła skarbowe X V I w. mylnie zapewne
wymieniły w sąsiadujących parafiach, a mianowicie: Brzozowicę154, Kobylą Łąkę155, Żukówkę156,
Rynię157, Czernik158. Odtworzenie XVI-wiecznej przynależności parafialnej na podstawie
późniejszego stanu było utrudnione spustoszeniem części tych wsi w X V III w. i zmianami
w stosunkach własnościowych na tym terenie159, uzyskane wyniki traktujemy zatem
jako hipotetyczne.
132 Arch. Diec. Płoc., nr 252, f. 4-5.
188 Tamże, nr 252, f. 287 oraz Episcopalia 2, f. 365.
184 Tamże, nr 252, f. 107 i f. 118.
iss Arch. Diec. Płoc., Akta Konsyst. 33 (53), f. 126v-127v.
186 1530 r. Sadowne nove erectionis, Mat. kol. pułt., s. 389.
187 Arch. D iec. Płoc., Episcopalia 33, k. 78-81.
138 Arch. Diec. Płoc., nr 252, f. 266.
189 Arch. Diec. Płoc., Episcopalia 33, k. 121-122.
uo Nowacki, s. 550; Rocznik archidiecezji warszawskiej, 1958, s. 404-5.
141 Arch. Diec. Płoc., nr 252, f. 131-132.
142 Nowacki, s. 549.
148 Knapiński, Notaty, s. 835; Nowacki, s. 547.
144 Nowacki, s. 540.
145 Nowacki, s. 540.
146 Knapiński, Notaty, s. 947; Nowacki, s. 543.
147 Knapiński, Notaty, s. 162; Nowacki s. 543.
148 Nowacki, s. 539.
149 Rocznik Diecezji Plaokiej, Płock 1966 (dalej: Rocz. Diec. Płoc.), s. 142. Arch. Diec. Płoc., Episcopalia
34 (1627-33), f. 585v.
150 Rocznik Diecezji Łomżyńskiej, 1964, s. 47.
151 Arch. Diec. Płoc., Akta Kapituły Płockiej 3, k. 167.
152 Rocz. Diec. Płoc., s. 59.
153 Rocz. Diec. Płoc., s. 157 (mylna datacja 1578 zamiast 1588); Arch. Diec. Płoc., nr 274, f. 12v.
184 Brzozowica — rej. poborowe X V I w. — par. Postoliska lub par. J adów, akt erekcji par. Dobre
1530 r. i Taryfy 1789-1790 — do par. Dobre.
155 Kobyla Łąka — rej. skarbowe X V I w. par. Wodynie w z. czerskiej lub par. Jadów w pow. kamienieckim;
zaliczono do par. Dobre na podstawie aktu erekcji par. 1530 r.
156 Żukówka — rej. poboru 1552 i 1563 par. Jadów, 1569 r. par. Stanisławów. Czaykowski, Regestr
diecezjów — par. Dobre.
157 Rynia — rej. pob. X V I w. w pow. kamienieckim, liwskim lub warszawskim, 1576 r. — par. Niegowo,
1580 r. par. Stanisławowo; retrogresywnie przyjęto do par. Dobre na podstawie: Czaykowski, Regestr diecezjów,
Tabela 1827 i SGKP.
158 Czernik — rej. skarbowe 1562 r. — par. Stanisławów. Retrogresywnie zaliczono do par. Dobre
na podstawie Taryf 1789-1790, Czaykowski Regestr diecezjów i Tabela 1827 r.
169 „Odgraniczenie dezertów Czernika i Żukówki prawu urodzonego Pawła Biało brzeskiego podległych
z przyłączeniem Ryni i Głęboczycy”, Vol. Leg., t. V III, s. 147 (1775 r.).
8 — Mazowsze w li połowie „ 57
http://rcin.org.pl