mazowsze

IN
DEKS M IE JSCOWOŚCI
Indeks obejmuje wszystkie miejscowości istuiejące na Mazowszu w drugiej połowie XVI w., jak również
te pobliskie osady niemazowieckie, które oznaczono na mapie.
Spośród elementów składających się na oznaczenia miejscowości w indeksie niektóre występują we
wszystkich hasłach, inne zaś tylko w części haseł. Kolejność tych elementów jest następująca:
nazwa z drugiej połowy XVI w., to jest w formie oznaczonej na mapie,
ówczesne ważniejsze odmianki tej nazwy —w nawiasie,
nazwa dzisiejsza, jeżeli różni się od szesnasto wiecznej, czyli od hasła głównego — kursywą,
rodzaj osady nie będącej wsią lub przysiółkiem w drugiej połowie XVI w. (np. miasto, młyn),
przynależność powiatowa w drugiej połowie XVI w. — nazwa powiatu w skrócie,
ówczesna przynależność parafialna —nazwa ośrodka parafii,
przynależność własnościowa —typ własności inny niż własność szlachecka,
współrzędne literowo-cyfrowe położenia miejscowości na mapie.
Ponadto, jeżeli hasło główne odpowiada zgrupowaniu miejscowości na mapie, na drugim miejscu —
ża znakiem równości —występują nazwy poszczególnych osad składających się na to zgrupowanie. Analogicznie
wygląda hasło zbiorcze dla grupy miejscowości, którą utożsamiono z grupą miejscowości dzisiejszych,
przy czym identyfikacja poszczególnych miejscowości jest niepewna — tego typu hasło główne jest
opatrzone cyframi rzymskimi.
Cyfry rzymskie występują również przy niektórych nazwach pojedynczych miejscowości, będąc wyróżnieniem
sąsiednich osad, które znamy tylko pod jednakowymi nazwami z XVI w. Takie same osady, ale zlokalizowane
na mapie w zgrupowaniu, są oznaczone w indeksie cyfrą arabską za nazwą i znakiem mnożenia
— x .
Nazwy miejscowości zaginionych, to jest już nie istniejących, ale o znanym dokładnie położeniu, są
opatrzone krzyżykiem — t. Nazwy miejscowości o lokalizacji przybliżonej mają jedną gwiazdkę —* ,
natom iast dwie gwiazdki —* * — oznaczają miejscowości niezlokalizowane.
Przyjęte jako odmianki hasła głównego nazwy, których związek z daną osadą nie jest pewny, są oznaczone
znakiem zapytania — ?. Dla miejscowości sąsiadujących ze sobą oraz dla oznaczonych w zgrupowaniu,
jeżeli mają w nazwach (wieloczłonowych) takie same człony, których odmianki też są identyczne, odmianki
te są podane tylko przy nazwie znajdującej się w układzie alfabetycznym na pierwszym miejscu.
Powtarzające się w odmiankach hasło główne lub jego człon jest zastąpiony inicjałem. Podobnie w nazwach
miejscowości oznaczonych w zgrupowaniu zastosowano inicjały powtarzających się członów.
Brak nazwy dzisiejszej w oznaczeniu miejscowości w indeksie wyraża następujące sytuacje: a) jeżeli
hasło główne jest bez krzyżyka lub gwiazdki, to dana osada miała w drugiej połowie XVI w. taką nazwę,
jak obecnie; b) jeżeli hasło główne jest opatrzone krzyżykiem — dana osada dowodnie zaginęła; c) jeżeli
hasło główne jest opatrzone gwiazdką — osada prawdopodobnie zaginęła, a zlokalizowaliśmy ją w przybliżeniu.
Natomiast hasło główne opatrzone gwiazdką oraz związana z nim nazwa dzisiejsza oznaczają identyfikację
niepewną.
Alternatywa przynależności powiatowej lub parafialnej jest oznaczona spójnikiem „albo”, niepewna
przynależność — znakiem zapytania po nazwie parafii. W związku z trybem pracy nad mapą, współrzędne
literowo-cyfrowe oznaczają figury zbliżone do prostokątów.
Szersze omówienie zagadnień, które znajdują wyraz w indeksie, zawiera komentarz, a w szczególności:
ustalanie nazw miejscowości z XVI w., wybór odmianek nazw (zob. s. 103-107), identyfikacja osad
szesnastowiecznych z obecnymi, lokalizacja przybliżona, oznaczanie miejscowości w zgrupowaniach (s. 67-71).
SKRÓTY NAZW POWIATÓW MAZOWIECKICH
bial.
blsk.
bł.
ciech.
czer.
— bialski
— bielski
— błoński
— ciechanowski
— czerski
garw.
gąb.
gost.
grodz.
kam.
— garwołiński
— gąbiński
— gostyński
— grodziecld (grójecki)
— kamieniecki
kol.
liw.
łomż.
mak.
mław.
— kolneński
— liwski
— łomżyński
— makowski
— mławski
19 — Mazow sze w II połowi e ... 145
http://rcin.org.pl