PrzeglÄ daj publikacjÄ
PrzeglÄ daj publikacjÄ
PrzeglÄ daj publikacjÄ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RECENZJE<br />
Anna Turula<br />
Katowice<br />
Samoocena nauczycieli języków obcych 1)<br />
Samoocena nauczycieli języków obcych<br />
jest prób¹ przyjrzenia siê nauczycielowi jêzyka<br />
obcego w szkole pañstwowej na tle ogólnej<br />
analizy stanu polskiej oœwiaty. Autorka publikacji,<br />
profesor Maria Wysocka z Uniwersytetu<br />
Œl¹skiego, stara siê wskazaæ Ÿród³a, z których<br />
nauczyciel ten mo¿e czerpaæ motywacjê do zawodowego<br />
rozwoju. W swoich spostrze¿eniach<br />
autorka opiera siê na w³asnych d³ugoletnich<br />
doœwiadczeniach akademickich, a tak¿e na najnowszych<br />
badaniach kwestionariuszowych, których<br />
celem by³o okreœlenie modelu samooceny<br />
jêzykowej kadry pedagogicznej. Mia³y one tak-<br />
¿e pokazaæ, na ile nauczyciele jêzyka obcego s¹<br />
zdolni do refleksji nad w³asnym stylem dydaktycznym<br />
i czy rozwijaj¹ znajomoœæ jêzyka docelowego,<br />
którego ucz¹.<br />
Wszyscy nauczyciele, z w³asnego doœwiadczenia<br />
znaj¹cy s³aboœci polskiego systemu<br />
oœwiatowego, ze smutkiem przeczytaj¹ pierwszy<br />
rozdzia³ ksi¹¿ki, w którym autorka wylicza<br />
wszystkie te niedostatki. Rozwiniêta, ponad<br />
miarê, administracja szkolna z jednej strony,<br />
a równie niebezpieczne tendencje do liberalizacji<br />
¿ycia szkolnego z drugiej, czêste zmiany<br />
programów i podrêczników, niezliczone próby<br />
reformatorskie, podejmowane przez kolejnych<br />
ministrów i zarzucane z nastaniem nowego gabinetu,<br />
czy wreszcie niskie p³ace, które zniechêcaj¹<br />
do pracy w szkole osoby bardziej ambitne<br />
i lepiej wykszta³cone, przez co rekrutacja<br />
kadry pedagogicznej odbywa siê przez dobór<br />
negatywny – to sprawy dobrze znane. Trzeba<br />
jednak wspominaæ o nich stale, daj¹c w ten<br />
sposób do zrozumienia, ¿e taki stan rzeczy musi<br />
prowadziæ do permanentnego kryzysu instytucji<br />
oœwiatowych. Wysocka podkreœla to w swojej<br />
pracy.<br />
Kto jednak s¹dzi, ¿e Samoocena jest prób¹<br />
pocieszenia s³usznie sfrustrowanych nauczycieli,<br />
myli siê. Ju¿ w kolejnych rozdzia³ach w³aœnie<br />
osoba nauczyciela, jego niedostateczne<br />
przygotowanie zawodowe, sk³onnoœæ do niewychylania<br />
siê ponad przeciêtnoœæ, brak inicjatywy<br />
i samodzielnoœci staj¹ siê przedmiotem krytyki.<br />
Autorka nie pozostawia w¹tpliwoœci: kryzys<br />
oœwiaty to w znacznym stopniu ,,zas³uga’’<br />
samych nauczycieli. Je¿eli zaœ weŸmiemy pod<br />
uwagê fakt, ¿e – ze wzglêdu na specyficzne<br />
procedury glottodydaktyczne – wymagania stawiane<br />
nauczycielowi jêzyka obcego musz¹ byæ<br />
o wiele wy¿sze ni¿ te, które musz¹ spe³niaæ<br />
ucz¹cy innych przedmiotów, stajemy wobec sytuacji<br />
bardzo dla nauczyciela frustruj¹cej, gdzie<br />
mierne kwalifikacje nie pozwalaj¹ sprostaæ wysokim<br />
wymaganiom. ród³em dodatkowych<br />
upokorzeñ mo¿e staæ siê s³aba znajomoœæ wyk³adanego<br />
jêzyka docelowego, który bêd¹c jednoczeœnie<br />
treœci¹ przeznaczon¹ do nauczenia<br />
i œrodkiem przekazu wiedzy, jest stale u¿ywany<br />
i podlega ocenie i porównaniom.<br />
Paradoksalnie, w tej w³aœnie silnej frustracji<br />
nauczyciela, w stresie porównywalnym<br />
z rozpoznawan¹ u ucznia nerwic¹ szkoln¹, widzi<br />
Wysocka Ÿród³o motywacji do samorozwoju.<br />
Wszak akceptacja i podziw to jedne z naj-<br />
1)<br />
Maria Wysocka (1998): Samoocena nauczycieli języków obcych, Warszawa, Energeia.<br />
118
Change language