PrzeglÄ daj publikację

Od Dyrektora CODN
Szanowni Pañstwo,
Centralny Oœrodek Doskonalenia Nauczycieli pocz¹wszy od niniejszego numeru przej¹³ od Wydawnictw Szkolnych
i Pedagogicznych wydawanie czasopisma ,,Jêzyki Obce w Szkole’’. Wszystkich Czytelników chcemy zapewniæ, ¿e bêdziemy
kontynuowaæ dotychczasowy profil czasopisma jako periodyku wspomagaj¹cego nauczycieli jêzyków obcych w polskich
szko³ach. Pojawi¹ siê te¿ zmiany, czego przyk³adem jest nowa szata graficzna. Przysz³a ewolucja naszego pisma bêdzie wynikaæ
z potrzeb Czytelników, rozwoju metodyki nauczania jêzyków obcych oraz ze zmian wynikaj¹cych z reformy oœwiatowej.
Zmiany oœwiatowe wprowadzane obecnie w polskiej edukacji stwarzaj¹ szansê rozwoju nauczania jêzyków obcych.
Zdajemy sobie sprawê, ¿e osi¹gniêcie satysfakcjonuj¹cego stanu zajmie wiele lat. Jest to bowiem zmiana w skali pokolenia.
Nauczanie jêzyków obcych w Polsce jest dziedzin¹ strategiczn¹, jak i deficytow¹. Wchwili obecnej polski system oœwiatowy,
pomimo znacznego postêpu, nie w pe³ni zaspokaja potrzeby spo³eczne w zakresie nauczania jêzyków obcych. Kszta³cenie
nauczycieli nie jest w stanie zape³niæ luki kadrowej istniej¹cej w szko³ach, zw³aszcza, ¿e znaczna czêœæ absolwentów uczelni
i nauczycielskich kolegiów jêzykowych wybiera lepiej p³atn¹ pracê w innych sektorach. Wnaszych szko³ach fluktuacja jêzykowej
kadry nauczycielskiej jest wyj¹tkowo wysoka, znaczna czêœæ nauczycieli powinna siê przekwalifikowaæ, nie ukszta³towa³o siê
jeszcze wczesnoszkolne nauczanie jêzyków obcych, a wybór nauczanego jêzyka czêsto wynika nie z potrzeb zg³aszanych przez
uczniów, rodziców i w³adze lokalne, lecz z dostêpnych na ,,rynku’’ nauczycieli.
Stoimy na stanowisku, ¿e znajomoœæ jêzyków obcych jest kluczow¹ umiejêtnoœci¹, jak¹ powinni posiadaæ
absolwenci polskich szkó³ pocz¹tku XXI wieku. ¯yjemy bowiem w czasach globalnej informacji, nauki, rynku pracy
i rozrywki. ¯yjemy w spo³eczeñstwie staj¹cym siê spo³eczeñstwem informacyjnym. Dostêp do informacji, w tym
obcojêzycznych, umiejêtnoœæ interpretacji danych, ich przetworzenia i wykorzystania, bêdzie decydowaæ o sukcesie
spo³eczeñstw i jednostek. Wkrótce wszystkie polskie szko³y bêd¹ mia³y dostêp do Internetu, w którym powszechnie
obowi¹zuj¹cym jêzykiem jest jêzyk angielski. Serfowanie po Internecie bez znajomoœci tego jêzyka, to jak wyprawa
w Tatry ograniczona do wejœcia na Nosal. Integracja naszego kraju z organizacjami europejskimi (zw³aszcza z Uni¹
Europejsk¹) w sposób bardzo praktyczny wymusza koniecznoœæ znajomoœci jêzyków obcych. Polskie szko³y, ju¿ obecnie,
mog¹ uczestniczyæ w unijnych programach edukacyjnych (takich, jak np. program Socrates). Wkrótce absolwenci tych
szkó³ bêd¹ mogli uczestniczyæ we wspólnym europejskim rynku ich dalszego kszta³cenia, a potem rynku pracy. Nauczanie
jêzyków obcych staje siê narzêdziem niezbêdnym w realizacji edukacji europejskiej m³odego pokolenia, st¹d ewolucja
w kierunku nauczania raczej ,,jêzyków partnerskich’’, ni¿ ,,jêzyków obcych’’.
Wostatnich dziesiêciu latach osi¹gnêliœmy w Polsce istotny postêp w zakresie powszechnoœci nauczania jêzyków
naszych unijnych partnerów. Tylko w porównaniu z zesz³ym rokiem szkolnym nast¹pi³ skokowy przyrost nauczania jêzyka
angielskiego (wzrost o 1/3 liczby uczniów ucz¹cych siê jêzyka angielskiego we wszystkich typach szkó³ jako przedmiotu
obowi¹zkowego) oraz jêzyka niemieckiego (wzrost o 1/5). S¹ to imponuj¹ce wskaŸniki w skali Europy. Jednak luka
dziel¹ca nas od pañstw zachodnioeuropejskich jest nadal znaczna. Wed³ug ostatniego raportu Komisji Europejskiej (Key
data on education in Europe, Eurydice, 2000) powszechnoœæ nauczania jêzyka angielskiego w szko³ach podstawowych jest
w Polsce ponad 3-krotnie ni¿sza w porównaniu z Hiszpani¹ i ponad 4-krotnie ni¿sza w porównaniu z Portugali¹. Istotnym
problemem jest wystêpuj¹ce zró¿nicowanie w nauczaniu jêzyków obcych w uk³adzie miasto-wieœ. Wed³ug najnowszego
raportu Zespo³u Prognozowania Kadrowego CODN (Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 1999/2000)
w miejskich szko³ach podstawowych powszechnoœæ nauczania jêzyka angielskiego jest na poziomie 43%, wobec 30%
w wiejskich szko³ach podstawowych (dla jêzyka niemieckiego wartoœci te wynosz¹ odpowiednio – 21% dla miast i 17%
dla wsi). Pozytywnym zjawiskiem jest stopniowe zmniejszanie siê tej luki. Uruchomione w tym roku przez MEN programy
jêzykowe dla nauczycieli wiejskich (rok ,,0’’, druga kwalifikacja) poprawi¹ sytuacjê.
Obok powszechnoœci kluczowym miernikiem jest jakoœæ nauczania jêzyków obcych. Wprowadzenie zewnêtrznego
systemu egzaminowania oraz standardów stanowi istotn¹ zmianê wp³ywaj¹c¹ na podejœcie do kwestii jakoœci. Nowe
zjawisko w rzeczywistoœci oœwiatowej to awans zawodowy nauczycieli jêzyków obcych, ze szczególnie wa¿nym okresem
adaptacji zawodowej (sta¿u). Na ³amach naszego czasopisma bêdziemy siê odnosili do powy¿szych problemów.
Wstrukturze CODN funkcjonuje Pracownia Jêzyków Obcych, w której zatrudnieni s¹ konsultanci jêzyka
angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego, francuskiego i jêzyków romañskich. Nasz Oœrodek realizuje kilkanaœcie miêdzynarodowych
umów ,,jêzykowych’’, w których partnerami s¹, miêdzy innymi, Goethe Institut, British Council, USIS,
Ambasada Francji, Instytut Cervantesa, Uniwersytet w Sankt Petersburgu, szwajcarska placówka doskonalenia nauczycieli
WBZ, niemiecka placówka deleguj¹ca nauczycieli do pracy za granic¹ ZfA, bawarski oœrodek szkoleniowy w Dilingen.
Wramach pracowni funkcjonuje te¿ Zespó³ do spraw Polonii zajmuj¹cy siê delegowaniem polskich nauczycieli do
nauczania jêzyka polskiego na Wschodzie oraz problematyk¹ nauczania jêzyka polskiego jako jêzyka obcego.
Zapraszamy do naszych mediotek – Medioteki Edukacyjnej, gromadz¹cej zbiory w jêzyku polskim i angielskim
oraz Medioteki Szwajcarskiej gromadz¹cej zbiory w jêzyku niemieckim, francuskim i w³oskim.
Szerok¹ ofertê proponuj¹ nasze Wydawnictwa. Mo¿na skorzystaæ z us³ug ksiêgarni CODN w siedzibie Oœrodka
w Alejach Ujazdowskich 28 w Warszawie, b¹dŸ z ksiêgarni internetowej (www.codn.edu.pl). Dla nauczycieli jêzyków
obcych – cz³onków stowarzyszeñ nauczycielskich – mamy osobn¹, rozbudowan¹ ofertê w ramach dzia³alnoœci Pracowni
Rozwoju Systemu Doskonalenia. Dla tych, którzy zamierzaj¹ zostaæ edukatorami, posiadamy zró¿nicowan¹ i interesuj¹c¹
propozycjê szkoleñ. Ci, którzy chcieliby zdobyæ doœwiadczenia zagraniczne, mog¹ staraæ siê o wsparcie finansowe
w ramach Programu Szkoleñ Profesjonalnych.
Zapraszamy do wszelkich kontaktów i wspó³pracy z Centralnym Oœrodkiem Doskonalenia Nauczycieli i ¿yczymy
przyjemnej lektury naszego czasopisma.
Mirosław Sielatycki
4