programa "logosi"
programa "logosi"
programa "logosi"
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
dros gasaTvaliswinebelia am ori RvTaebis (armazisa da mi-<br />
Tras) erTmaneTisagan sruliad gansxvavebuli xasiaTic 49 .<br />
l. meliqseT-begis Tanaxmad, armazi – somxuri aramazdisa<br />
da sparsuli ahuramazdas msgavsad – mzis RvTaebaa da mis<br />
gverdiT zadens, iseTive adgili ukavia, rogoric miTras ahuramazdas<br />
gverdiT 50 . Tumca, rogorc cnobilia, armazis gverdiT<br />
ara zadeni, aramed gaci da ga iyvnen ganlagebulni, xolo<br />
zadeni armazcixis mopirdapire mTaze, mtkvrisa da aragvis<br />
xerTvisis meore mxares mdebare "zadenis mTaze" iyo aRmar-<br />
Tuli. sazogadod armazisa da zadenis urTierTmimarTeba<br />
erT-erTi yvelaze naklebad Seswavlili sakiTxia qarTul<br />
istoriografiaSi da es ZiriTadad saTanado masalebis simwiriT<br />
aris gamowveuli.<br />
uxvi mosavlisa da nayofierebis RvTaeba zadeni, rogorc<br />
Cans, miwaTmoqmedebisa da nayofierebis RvTaebis, iupiteris<br />
mamis, romauli saturnis (berZnuli miTologiis kronosis)<br />
qarTuli nairsaxeoba unda yofiliyo. am ori RvTaebis erTmaneTTan<br />
gaigivebas, arc maTi saxelwodebebis (zadeni, saturni)<br />
fonetikuri monacemebi unda uSlides xels.<br />
zadenis kultis qarTlSi damkvidreba farnajom mefes miewereba:<br />
„aman farnajom mefeman umata yovelTa cixe-qalaqTa<br />
Seneba, da aman aRaSena cixe zadeni da Seqmna kerpi saxeliT<br />
zaden, da amarTa zadens" (qc, I, 29:1-2). Teimuraz batoniSvilis<br />
cnobiT, zadeni anu zadnen – apolonia: "mefemam 4 farnajom<br />
aRaSena cixe zadenisa da aRmarTa kerpi zadenad wodebuli,<br />
ese ars wvimisa da nayofTa aRmomcenebeli" 51 .<br />
Zadens, n. mari da o. fon vezendoki, mazdeanur iazadanTan<br />
(=Yazata) akavSirebdnen – keTili sulebis, angelozTa da sazogadod<br />
sikeTis gansaxierebasTan 52 . Tumca, zadeni, romlisTvisac,<br />
iseve rogorc armazisaTvis, msxverplTa Sewirva xdeboda<br />
53 ar SeiZleba yofiliyo iazadani; m. wereTlis Sexedu-<br />
49<br />
50<br />
51<br />
52<br />
53<br />
Tseretheli 1935, 45.<br />
Меликсет-Беков 1938, 39.<br />
Такайшвили 1906-1912, 663.<br />
ix., Марр 1902, 7; von Wesendonk 1924.<br />
"xadodes RmerTTa maTTa armazs da zadens, da aRuTqmides maT<br />
SesawiravTa..." (qc, I, 85:13-14), ix., agreTve, "asurel mamaTa cxovrebis" cnoba,<br />
rom ioane zedaznelis zeda zadenze misvlis xanaSi iq adgili hqonia<br />
msxverlTa Sewirvas:"...eSmakni friad damkჳdrebul iyvnes da hmsaxurebdes<br />
kuamliTa nazorevTaჲTa" (ix., asurel mamaTa cxovreba, il. abulaZis<br />
gamocema, Tb., 1955, gv. 27f.).<br />
131