cache

เยื่อหุมเซลลเปนสวนแรกที่สัมผัสและไดรับผลกระทบจากสิ่งแวดลอม ในสภาพอุณหภูมิ
ต่ํากระตุนการทํางานของเอนไซมหลายชนิด เชน lipoxygenase (LOX) phospholipase (PL) ซึ่งมี
บทบาทในการยอยสลายและเปลี่ยนแปลงองคประกอบของไขมันในเยื่อหุม โดยทําความเสียหาย
หรือรบกวนคุณสมบัติในการคัดเลือกสารของเยื่อหุม (Shewfelt, 1992) จึงสงเสริมการทํางานของ
เอนไซมที่เกี่ยวของกับการเกิดสีน้ําตาล ไดแก phenylalanine ammonia lyase (PAL) และ
polyphenol oxidase (PPO) และอาจทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงปริมาณสารประกอบฟนอลิค ซึ่ง
พบในผักในเขตรอนหลายชนิด เชน ขาวโพดฝกออน โหระพา ผักบุง ผักกาดหอมหอ และใบปอ
เปนตน (สายชลและอาภาภรณ, 2537; Buritaux et al., 1991; Ose et al., 1995; Hisaminato et al.,
2001; Tulio et al., 2002) นอกจากนั้นอุณหภูมิต่ํายังกระตุนใหมีการผลิต radical oxygen species
(ROS) และเกิดการเปลี่ยนแปลงของสารหรือกิจกรรมเอนไซมตานอนุมูลอิสระ (antioxidants)
(Shewfelt and del Rosario, 2000) ลําดับเหตุการณหรือการเปลี่ยนแปลงที่กลาวมาในพืชแตละชนิด
อาจไมเหมือนกันและบทบาทตอการปรากฏอาการสะทานหนาวของพืชที่ทําการศึกษาแตกตางกัน
ดังนั้นในการศึกษาครั้งนี้จึงไดเปรียบเทียบขอมูลทางดานชีวเคมีบางอยางเกี่ยวของกับ
ความเสียหายของเยื่อหุมเซลล ไดแก ปริมาณและชนิดของกรดไขมัน กิจกรรมและผลิตภัณฑของ
เอนไซม LOX การเปลี่ยนแปลงของกิจกรรมเอนไซมตานอนุมูลอิสระ และเอนไซมที่เกี่ยวของกับ
การเกิดสีน้ําตาล เพื่ออธิบายสาเหตุหรือกลไกการเกิดอาการสะทานหนาวของใบพืชสกุลกะเพรา
2