cache

การเปลี่ยนแปลงปริมาณ TBA reactive compounds หรือ malondialdehyde (MDA)
กิจกรรมของเอนไซม LOX และ การแสดงออกของยีน ocLOX มีความสัมพันธกับการเกิด CI ของ
ใบพืชสกุลกะเพราในสภาพที่พืชเกิดความเครียดเนื่องจากการเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ําหรือสภาพขาด
น้ํากระตุนการทํางานของเอนไซมที่เกี่ยวของกับการยอยสลายไขมันซึ่งเปนองคประกอบหลักใน
เยื่อหุมเซลล lipid peroxidation (LP) เปนกระบวนการสําคัญในการเสื่อมสลายของเยื่อหุมเซลล
โดยมีเอนไซมที่สําคัญคือ LOX และผลิตภัณฑที่เกิดจากกระบวนการนี้ไดแก TBA reactive
compounds หรือ MDA (Marangoni et al., 1996; Maalekuu et al., 2006; Mao et al.,2007) จากผล
การทดลองพบวาแมงลักใบแกที่มีความไวตออุณหภูมิต่ํามีกิจกรรมเอนไซม LOX สูงกวาใบออนแต
มีปริมาณ TBA reactive compounds คอนขางใกลเคียงกัน โดยใบแกมีปริมาณมากกวาเล็กนอย
(ภาพที่ 9) แตลักษณะการเปลี่ยนแปลงมีความแตกตางกัน ปริมาณ TBA reactive compounds
เพิ่มขึ้นในชวงแรกและลดต่ําลงในชวงทายของการทดลอง สวนกิจกรรมของเอนไซม LOX มี
แนวโนมลดลงอยางตอเนื่อง แตจากศึกษาการเสื่อมสภาพของใบพืชสมุนไพรหลายชนิดที่
อุณหภูมิหอง พบวามีความสัมพันธกับการลดลงของปริมาณ TBA reactive compounds
(Philosoph-Hadas et al. 1994) แตจากผลการทดลองการใชอุณหภูมิต่ําอาจไปกระตุนใหใบแมงลัก
เขาสูกระบวนการเสื่อมสภาพ (senescence) เร็วขึ้นและมีกระบวนการ LP เพิ่มขึ้น จึงมีสะสมของ
TBA reactive compounds เพิ่มขึ้นในชวงแรก และมีปริมาณลดลงถึงระดับต่ําสุดในชวงทายของการ
ทดลอง (Dhindsa et al. 1981) ดังนั้นเอนไซม LOX นาจะมีบทบาทเกี่ยวของกับการสลายตัวของ
เยื่อหุมเซลลใบพืชสกุลกะเพราที่เก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ํา ขอมูลที่สามารถยืนยันบทบาทดังกลาวคือ
การแสดงออกของยีน LOX ซึ่งผลการศึกษาการแสดงออกของยีน OcLOX ซึ่งมีการแสดงออก
ระหวางการเก็บรักษาใบแมงลักที่อุณหภูมิต่ําโดยพบวาใบแกมีการสะสมของ mRNA transcripts
มากกวาใบออนอยางชัดเจนและมีปริมาณการสะสมลดลงระหวางการเก็บรักษา โดยมีการสะสม
สูงสุดกอนการเก็บรักษาซึ่งสอดคลองกับกิจกรรมของเอนไซม LOX ที่สูงสุดในชวงกอนการเก็บ
รักษา สําหรับใบแกเก็บรักษาที่ 12 o ซ ไมมีการสะสมของ LOX mRNA โดยมีการแสดงออกชวง
กอนการเก็บรักษาเล็กนอย (ภาพที่ 25) แสดงวาการเกิดสีน้ําตาลซึ่งเปน CI ในใบแมงลักเก็บรักษาที่
อุณหภูมิต่ํามีความสัมพันธกับการแสดงออกของยีนหรือการทํางานของเอนไซม LOX ซึ่งอาจ
เกี่ยวของกับการเปลี่ยนแปลงของเยื่อหุมเซลล สอดคลองกับการศึกษาในผักกินผล และผลไมชนิด
อื่น ๆ เชน พริก กลวย และฝรั่ง (González-Aguilar et al., 2004; Boonsiri et al., 2007; Promyou et
al., 2007) การแสดงออกของยีน LOX ที่พบในใบออนแมวานอยกวาใบแก แตเนื่องจาก LOX มี
บทบาทกวางขวางตอการเจริญเติบโตและการพัฒนาของพืชในระยะตางๆ ในชวงที่มีการ
เจริญเติบโต หรือพืชไดรับสภาวะเครียดจากอุณหภูมิต่ํา ทําใหเกิดการสะสมของ LOX mRNA พืช
เกิดปฏิกิริยา peroxidation ของกรดไขมันในเยื่อหุมมากขึ้น ซึ่งอาจสงผลใหมีกรดไขมันอิ่มตัว
84