cache

จากผลการทดลองพบวาองคประกอบทางเคมีหรือคุณสมบัติทางชีวเคมีของเนื้อเยื่อพืชที่
แตกตางกัน เปนปจจัยที่สําคัญที่มีผลตอการพัฒนาอาการสะทานหนาวของใบพืชสกุลกะเพรา แต
ปจจัยดานลักษณะทางกายวิภาคของพืชอาจเปนปจจัยรวมจึงควรมีการพิจาณาดวย จากผลการ
ศึกษาลักษณะกายวิภาคใบพืชสกุลกะเพรา โดยการตรึงเนื้อเยื่อใน paraffin และตัดขวางเนื้อเยื่อใบ
ดวยเครื่อง rotary microtome แลวศึกษาภายใตกลองจุลทรรศนแบบธรรมดา (light microscope)
พบวาแมงลักใบแกมีหนาแนนของเซลลในชั้น palisade parenchyma นอยกวาสายพันธุอื่นเล็กนอย
(ไมแสดงผล) โดยเซลลในชั้นนี้มีการเปลี่ยนแปลงตอเมื่อปรากฏอาการสะทานหนาวในขั้นรุนแรง
แลว แตพบวาเนื้อเยื่อพืชบริเวณเซลลในชั้น spongy parenchyma ซึ่งอยูติดกับสวน lower epidermis
เกิดการยุบตัวขึ้นกอนชั้น palisade parenchyma ที่อยูติดกับสวน upper epidermis สอดคลองกับ
อาการ CI ที่ปรากฏครั้งแรกที่บริเวณทองใบหลังเก็บรักษาที่ 4 o ซ เปนเวลานาน 4-6 ชั่วโมง (ภาพที่
16B) แสดงวาเซลล palisade parenchyma อาจมีความแข็งแรงมากกวา เนื่องจากเซลลมีลักษณะเปน
ทรงกระบอกเรียงตัวเปนระเบียบเบียดชิดกันและมีชองวางระหวางเซลลนอย ในขณะที่เซลลชั้น
spongy parenchyma มีลักษณะเปนทรงกลม อยูหางกันและมีชองวางระหวางเซลลมากกวาเซลลชั้น
palisade (ภาพที่ 15A) อยางไรก็ตามการศึกษาโดยใชกลองจุลทรรศนแบบธรรมดาไมสามารถระบุ
เซลลหรือออรแกเนลล ที่เกิดการเปลี่ยนแปลงในชวงเริ่มตนของ CI ไดอยางเดนชัด แตการศึกษา
ดวยกลองจุลทรรศนอิเล็กตรอนสามารถแยกความแตกตางระหวางเซลลหรือการเปลี่ยนแปลงของ
เซลล เนื่องจากผลของอุณหภูมิต่ําไดอยางชัดเจน (Kratsch and Wise, 2000; Boonsiri et al., 2007;
Concellón et al., 2007) ซึ่งควรจะมีการศึกษาเพิ่มเติมในสวนนี้
ความแกทางสรีรวิทยาเปนอีกปจจัยหนึ่งที่มีอิทธิพลตอการทนหนาวหรือพัฒนา CI ใน
การศึกษาพืชผักและผลไมหลายชนิด ไดแก ผักบุง พริก พุทรา มะมวง และสม พบวาผลออนหรือ
เนื้อเยื่อที่มีอายุนอยมีความไวตออุณหภูมิต่ํามากกวาผลแกหรือเนื้อเยื่อที่มีอายุมาก (ดุษฏี, 2541; Ose
et al., 1995; Mohammed and Brecht, 2002; Lafuente et al., 2003; Boonsiri et al., 2007) แตใน
ผลิตผลบางชนิด เชน ผลพลัม สับปะรด ใบเขียวหมื่นป (agronema) มีลักษณะที่ตรงกันขามกลาวคือ
ในผลแกหรือใบแกมีความไวตออุณหภูมิต่ํามากกวา (Abdi et al., 1997; Zhou et al., 2003; Chen et
al., 2007) เชนเดียวกับใบแกของสกุลกะเพรามีความไวตออุณหภูมิต่ํามากกวาใบออน (ภาพที่ 5)
สาเหตุที่ใบแกมีไวตออุณหภูมิต่ํามากกวาใบออน อาจเกี่ยวของกับปริมาณการสะสมของกรดไขมัน
ไมอิ่มตัว จากผลการทดลองพบวาในใบแกมีปริมาณกรดไขมันไมอิ่มตัวคงที่หลังการเก็บรักษาที่ 4 o
ซ นาน 12 และ 24 ชั่วโมง ในขณะที่ใบออนมีปริมาณกรดไขมันไมอิ่มตัวรวมเพิ่มขึ้นถึงระดับสูงสุด
และมีอัตราสวนระหวางกรดไขมันไมอิ่มตัวและกรดไขมันอิ่มตัวเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติ
หลังการเก็บรักษาที่ 4 o ซ นาน 12 ชั่วโมง (ตารางที่ 2 และภาพที่ 15A) สอดคลองกับการศึกษาในใบ
82