12.05.2013 Views

Los santuarios, aspectos de la religiosidad popular en Jalisco

Los santuarios, aspectos de la religiosidad popular en Jalisco

Los santuarios, aspectos de la religiosidad popular en Jalisco

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

LA VIRGEN DE LA CANDELARIA DE ACATIC<br />

<strong>de</strong> esa jurisdicción parroquial, se consigna <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> objetos e imág<strong>en</strong>es<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> forma sigui<strong>en</strong>te: «Altares: el mayor, ti<strong>en</strong>e su mesa <strong>de</strong> celebrar con<br />

todo lo necesario, <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> purísima <strong>de</strong> cosa <strong>de</strong> vara, es <strong>de</strong> bulto; está<br />

<strong>en</strong> su templetito o nicho <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra, su peaña, luna, corona y resp<strong>la</strong>ndor es <strong>de</strong><br />

p<strong>la</strong>ta dorada […] <strong>la</strong> peregrina, es <strong>de</strong> media vara, con corona <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ta (Orozco,<br />

1981, tomo VI: 80).<br />

José Eufrasio Carrillo sigue <strong>en</strong>umerando <strong>la</strong>s imág<strong>en</strong>es que hay <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

iglesia <strong>de</strong> Acatic. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> m<strong>en</strong>cionar <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> san Juan Bautista, patrón<br />

<strong>de</strong>l Pueblo, l<strong>la</strong>ma <strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción que <strong>en</strong>tre éstas hay varias advocaciones<br />

marianas: Nuestra Señora <strong>de</strong> <strong>la</strong> Soledad, <strong>de</strong> bulto, dos cuadros: uno <strong>de</strong> Nuestra<br />

Señora <strong>de</strong>l Refugio y otro <strong>de</strong> Nuestra Señora <strong>de</strong> Zapopan, ninguno <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria. Por lo anterior se pue<strong>de</strong> inferir que no <strong>la</strong> había <strong>en</strong> ese mom<strong>en</strong>to<br />

y que <strong>la</strong> Virg<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria es una advocación <strong>en</strong>tronizada luego <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

fecha <strong>en</strong> que se pres<strong>en</strong>ta el inv<strong>en</strong>tario citado, como lo advierte Luis Enrique<br />

Orozco Contreras.<br />

En el libro <strong>de</strong> Inv<strong>en</strong>tario <strong>de</strong> <strong>la</strong> iglesia <strong>de</strong> Acatic <strong>de</strong>l año <strong>de</strong> 1876 aparece<br />

por primera vez una imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> Nuestra Señora <strong>de</strong> <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria al t<strong>en</strong>or sigui<strong>en</strong>te:<br />

«Vicaría <strong>de</strong> Acatic. Año <strong>de</strong> 1876. Imág<strong>en</strong>es: Nuestra Señora <strong>de</strong> <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria,<br />

escultura; Nuestra Señora <strong>de</strong>l Refugio, pintura; Nuestra Señora <strong>de</strong><br />

Zapopan, pintura» (Orozco, 1981, tomo VI: 81). En los inv<strong>en</strong>tarios <strong>de</strong> 1901 y<br />

1906 se consigna que, a<strong>de</strong>más, hay imag<strong>en</strong> peregrina <strong>de</strong> <strong>la</strong> Virg<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria.<br />

Nos preguntamos, ¿cómo, cuándo y por quién fue donada <strong>la</strong> primera<br />

imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria?, ¿qué ocurrió con <strong>la</strong> <strong>de</strong>voción a <strong>la</strong> Purísima Concepción<br />

cuya cofradía funcionó más <strong>de</strong> dos siglos?, ¿dón<strong>de</strong> quedaron <strong>la</strong>s antiguas<br />

imág<strong>en</strong>es? Las respuestas pue<strong>de</strong>n ser iguales a ci<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> casos <strong>en</strong> pob<strong>la</strong>ciones<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s que ha habido «migración» o sustitución <strong>de</strong> imág<strong>en</strong>es. La g<strong>en</strong>te y <strong>la</strong><br />

acción <strong>de</strong>l sacerdote se conjugan para buscar <strong>la</strong> tute<strong>la</strong> sagrada que más se<br />

adapte a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s espirituales <strong>de</strong> los crey<strong>en</strong>tes, tanto para <strong>la</strong> localidad<br />

como para una región.<br />

Lo cierto es que <strong>en</strong>tre 1847 y 1876 pudo haberse sustituido <strong>la</strong> Inmacu<strong>la</strong>da<br />

por <strong>la</strong> Can<strong>de</strong><strong>la</strong>ria. También es verosímil atribuir a alguno <strong>de</strong> los sacerdotes<br />

que v<strong>en</strong>ían a cumplir esa tarea <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Tepatitlán <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l cambio <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

imag<strong>en</strong> protectora <strong>de</strong> Acatic (Orozco, 1981, tomo VI: 82). En <strong>la</strong> actualidad no<br />

hay indicios acerca <strong>de</strong> <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> original <strong>de</strong> <strong>la</strong> Inmacu<strong>la</strong>da.<br />

95

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!