MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

HOOFDSTUK 1
Meervoudig ruimtegebruik, enkelvoudig recht
Jurgen van der Heijden, Adriaan Slob
1.1. INLEIDING
De gemeente Assen wil een woonwijk bouwen, waarvoor een mogelijke locatie in
de nabijheid van een bedrijventerrein in het noorden van de stad beschikbaar is. Op
die manier worden wonen en werken gecombineerd, wat een aantal voordelen
heeft. De gebruikers van het bedrijventerrein en de bewoners van de nieuwe wijk
maken zo bijvoorbeeld gezamenlijk een nieuw station rendabel voor een nieuwe
light rail verbinding tussen Assen en Groningen. Wonen, werken en mobiliteit
worden op deze wijze geconcentreerd, waardoor andere gebieden vrij blijven voor
onder meer natuur en recreatie. Door deze bundeling van verschillende functies
ontstaat meervoudig ruimtegebruik. Voor de invoering van light rail gelden evenwel
dezelfde wettelijke veiligheidseisen als voor het reguliere spoorwegvervoer.
Om te voldoen aan die eisen moeten hoge kosten worden gemaakt, namelijk 30 tot
35% van de totale projectkosten, die light rail in deze situatie eigenlijk onrendabel
maken. In dit voorbeeld zijn het veiligheidseisen die een juridisch obstakel vormen
voor meervoudig ruimtegebruik. In een ander voorbeeld is het de korenwolf, een
geluidszone, een monument, of een aanvliegroute. Het recht beschermt belangen
als verkeersveiligheid, natuur, stilte, erfgoed, mobiliteit en oneindig veel meer. Die
bescherming werpt obstakels op voor niet alleen meervoudig ruimtegebruik, maar
voor alle activiteiten die in botsing kunnen komen met wettelijk beschermde belangen.
Zo kan natuurontwikkeling botsen met recreatie, mobiliteit met gezondheid,
of huisvesting met landschap.
Over de botsingen tussen het recht en meervoudig ruimtegebruik gaat dit
boek. Op welke manieren doen die botsingen zich voor en wat is de betekenis
daarvan? Op welke manieren kunnen die botsingen voorkomen worden en wat
betekent dat voor de manier waarop je met het recht zou kunnen omgaan in situaties
waarin sprake is van meervoudig ruimtegebruik? Dit zijn enkele van de vragen
over het spanningsveld tussen recht en meervoudig ruimtegebruik waarop dit boek
een antwoord tracht te geven. Aanpassingen in het recht, en ook een andere wijze
van werken met bestaand recht kunnen helpen de botsing van belangen te voorkomen,
of in elk geval op een positievere manier te laten verlopen. Hoe die kunnen
helpen om een betere relatie te creëren tussen recht en innovatie is ook onderwerp
3