MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

langen constant en wederzijds goed bekend zijn. Daarom spelen zich in deze belangengeoriënteerde
situaties onderhandelingen af die voor de wetgever relatief voorspelbaar
zijn.
Betrokkenheid van direct belanghebbenden is relevant in probleemgeoriënteerde
situaties en niet altijd in belangengeoriënteerde situaties. In deze laatste
situaties staan de belangen ongeveer vast, zodat een ‘getrapte’ invloed van direct
belanghebbenden geen probleem hoeft te zijn. Dat wil zeggen dat zij een mandaat
geven aan een organisatie, waarop zij controle kunnen uitoefenen. Dat ligt minder
eenvoudig bij probleemoriëntatie. Weliswaar verdient de belanghebbende in beide
gevallen waarborgen op eigen inbreng, maar dit klemt veel meer bij de probleemgeoriënteerde
onderhandelingspatronen. Daar staan de belangen minder vast. Dat
maakt het voor een gemandateerde minder eenvoudig alle belangen te vertegenwoordiger.
Daarom zal de belanghebbende dat vaak zelf willen doen.
Een uitgangspunt van het onderzoek in 2002 was het gegeven dat er uiteenlopende
situaties van onderhandelend bestuur voorkomen. Wij hebben diverse
situaties onderscheiden. Idee nu is dat die ook bruikbaar zijn bij de ontwikkeling
van een instrument dat aangeeft wanneer het zin heeft om ten behoeve van onderhandelend
bestuur te normeren, de checklist. Zo kan de wetgever bijvoorbeeld
constateren dat een situatie van onderhandelend bestuur voldoet aan de beschrijving
‘probleemgeoriënteerd’. Wil de wetgever de onderhandelingen daar stimuleren,
of juist afremmen, dan moet hij zich een beeld kunnen vormen van de voor-
en nadelen die in een dergelijke situatie een rol kunnen spelen. Om te beginnen
moet hij weten wat de mogelijkheden zijn om normen te stellen.
11.3. MOGELIJKHEDEN VAN MATERIËLE EN PROCEDURELE NORMSTELLING
Vermoedt de wetgever dat hij te maken heeft met partijen die zoeken naar een zo
goed mogelijke consensus, waarbij terdege rekening wordt gehouden met zwakkere
belangen, dan kan hij het vertrouwen geven dat onderhandelaars de situatie zelf
aan kunnen. Hij kan daarentegen ook verwachten dat onderhandelaars uit zijn op
een consensus die zij nog net tegenover de rechter durven te verdedigen. Voor
zwakkere betrokken belangen kan dat nadelig uitpakken. De wetgever zal daarmee
rekening moeten houden bij de mate van bescherming die hij geeft aan die belangen.
Het recht legt dan meer vast, oftewel de grens komt hoger te liggen: de wetgever
bepaalt een ander juridisch break even point, zie daarover hoofdstuk 9 van
dit boek. Dit laatste kan de wetgever zich ook besparen door betrokkenen zelf de
mogelijkheid te geven om dat te bepalen. Hij introduceert dan een hardheidsclausule,
of een vergelijkbaar systeem zoals in de Interimwet Stad & Milieu waar partijen
in een aantal stappen mogen bepalen of zij vasthouden aan een harde wettelijke
grens, of dat verzachten.
Er wordt naar de wetgever gekeken als het gaat om het geven van zekerheid
omtrent de inhoud van belangen. Wij kunnen ons voorstellen dat dit in onderhan-
147