MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

perkt door de wettelijke eisen waaraan voldaan moet worden, zoals milieunormen.
Is het bijvoorbeeld ook mogelijk om via compensatie die regelgeving biedt de
speelruimte te benoemen (zoals gedaan wordt in de aanpak van ‘Stad en Milieu’)?
Bouwproces
Vanuit het gedachtegoed van het Open Bouwen wordt nagestreefd dat daar waar
de beslissingen het beste genomen kunnen worden ook de verantwoordelijkheid
moet liggen. Het collectieve wordt gemeenschappelijk gekozen, maar daarbinnen is
een grote mate van vrijheid voor individuen. Een sprekend voorbeeld is de globale
inrichting van een woning, die kan overal gelijk zijn, maar er zijn ook keuzevrijheden
mogelijk voor de bewoners (c.q. kopers van de woning) voor bijvoorbeeld de
kamerindeling, de soort keuken en dergelijke. Er wordt gestreefd naar het leggen
van een koppeling tussen het proces van bouwen en het recht. Dit betekent dat
partijen met elkaar meedenken en samenwerken. Zo werkt de gemeente mee met
de ontwikkelaar en werkt de ontwikkelaar mee met de bewoner. De uitvoerder
blijft wel verantwoordelijk, maar de direct betrokkene heeft ook inspraak. Het is
gewenst om dit juridisch vast te leggen zodat de inspraak gewaarborgd is maar ook
de inzet van de andere partij. Een dergelijke aanpak heeft namelijk als risico dat
betrokkenen aan hun lot wordt overgelaten omdat de verantwoordelijkheden verschuiven:
een ontwikkelaar levert een ‘leeg’ huis op omdat hij dat niet in hoeft te
vullen. Het is juist de samenwerking die bewerkstelligd moet worden zodat de
kwaliteit wordt verhoogd voor alle partijen.
Tot slot
Een laatste voorbeeld koppelt een aantal spanningen zoals in deze paragraaf beschreven,
het gaat daarbij om het uitzetten van een opdracht. Tegenwoordig moet
deze voldoen aan de Europese aanbestedingsregels en dit betekent dat er een bestek
gemaakt moet worden. Voor dit bestek staat in veel gevallen vast aan welke onderdelen
het moet voldoen. Dit doet af aan de flexibiliteit omdat alles precies beschreven
moet worden. De gunningscriteria zijn dan ook vaak gericht op de ‘economisch
meest voordelige aanbieding’. Dit zou echter breder ingevuld moeten worden
dan de vertaling naar ‘de laagste prijs’, want bijvoorbeeld ook kwaliteit, organisatie
en inspraak zijn elementen die belangrijk zijn om integrale gebiedsontwikkeling
tot een succes te maken. Deze laatste aspecten bieden de aanbestedende diensten
een zekere beoordelingsvrijheid, maar dit is aan grenzen gebonden. Ook deze
criteria dienen onder meer transparant te zijn, objectief en proportioneel en kunnen
aan een rechterlijke toets worden onderworpen. 6 Dit levert complexiteit ten
aanzien van de juridische invulling, maar draagt wel bij aan de succesfactoren van
integrale gebiedsontwikkeling.
6 Op zoek naar gaten, in: Global Dutch, februari/maart 2004, p.55.
51