MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

Duijn en Slob laten in hun hoofdstuk zien welke moeilijkheden een overheidsorganisatie
ondervindt bij de poging om op meer integrale wijze met ruimtegebruik om
te gaan. Zij illustreren dit aan de hand van het voorbeeld van het streekplan in de
provincie Noord-Brabant. De overheidsorganisatie is, wellicht door eenzijdige
gerichtheid op ‘enkelvoudig ruimtegebruik’, er niet goed op ingericht om meervoudig
ruimtegebruik meer integraal vorm te geven en dit leidt – ondanks goede
bedoelingen - tot allerlei spanningen tussen procedures en proces. Deze spanningen
uiten zich op verschillende manieren, maar vooral in onevenwichtigheden tussen
open- en geslotenheid van het proces, transparantie en ondoorzichtigheid, eenzijdigheid
en integraliteit. Duijn en Slob formuleren vijf lessen voor meervoudig
ruimtegebruik die betrekking hebben op de procesaanpak, de transparantie van het
proces, de verbinding tussen formele procedures en het interactieve proces, integraal
werken, en het ontwikkelen van nieuwe praktijken in samenhang met het
vasthouden van kennis daarover.
De laatste twee bijdragen lopen al vooruit op de volgende sectie van het
boek, waarin de procesbenadering benadrukt wordt.
13.3. DE KRACHT VAN PROCESMANAGEMENT BIJ TOEPASSING VAN HET RECHT
Meervoudig ruimtegebruik en integraliteit gaan hand in hand, zo wordt in verschillende
bijdragen in dit boek betoogd en ook in de literatuur (De Bruijn et. al., 2004)
wordt dit bevestigd. Een middel om een integrale benadering te bevorderen is procesmanagement,
waarin de verschillende actoren betrokken worden, die op de een
of andere manier een rol kunnen hebben bij het formuleren en implementeren van
het beleid. Procesmanagement is uitermate geschikt om met relatief ongestructureerde
en grillige beleidsprocessen om te gaan, waarin geschaakt moet worden op
meerdere borden, vanuit verschillende rationaliteiten en met verschillende snelheden
(Bekkers, 2002). Procesmanagement omvat, onder meer, het identificeren van
de stakeholders en hun perspectieven, het ontwerpen van de interactie met en
tussen alle betrokken actoren, oftewel het vormgeven van het proces, het managen
van de informatie die nodig is voor het proces, en het begeleiden van het proces tot
resultaten die vervolgens geïmplementeerd kunnen worden. Verschillende auteurs
in dit boek hebben de procesbenadering voor beleidsprocessen rond meervoudig
ruimtegebruik op verschillende wijzen aandacht gegeven.
Internet kan een belangrijke rol spelen om de informatie bij complexe beleidsprocessen
te delen en toegankelijk en transparant te maken. Van Internet kunnen
echter geen wonderen worden verwacht (zie: van Doorn & Schippers, 2003):
het is een faciliterend medium dat niet vanzelf structureert. Dit wordt ook benadrukt
in de bijdrage van Van Staden, die de website van BIGEO (Breed Informatiesysteem
GEbruik van de Ondergrond) analyseert om daaruit enkele aanbevelingen
af te leiden over de wijze waarop Internet meervoudig ruimtegebruik kan stimuleren.
Hij benadrukt dat het aanbieden van informatie nog niet wil zeggen dat deze
169