MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

partijen zich aan elkaar kunnen onttrekken. Soms geeft regulering de prikkel tot
onderhandeling, omdat partijen op elkaar zijn aangewezen, maar soms slaat regulering
alle prikkels dood. Dat hangt af van de specifieke situatie waarin onderhandelend
bestuur wordt toegepast, en het is aan de wetgever om dat in te schatten. Om
die inschatting te kunnen maken somt Hoekema een reeks voor- en nadelen op van
onderhandelend bestuur in het algemeen. Een checklist die die inschatting moet
ondersteunen wordt in dit hoofdstuk toegepast op meervoudig ruimtegebruik.
Conclusie is dat meervoudig ruimtegebruik te open en onvoorspelbaar is om het
echt te reguleren, of juist te dereguleren met heldere materiële of procedurele
normen. Meervoudig ruimtegebruik lijkt het meest ondersteund te kunnen worden
door te werken met hardheidsclausules, omdat die flexibel genoeg zijn om met het
open, onvoorspelbare en politieke speelveld om te gaan.
Stoter en Huls gaan vervolgens na wat de juridische dilemma’s van onderhandelend
wetgeven in de praktijk zijn, in het bijzonder van onderhandelaars vanuit
de overheid. Deze dilemma’s hebben op de een of andere manier een relatie
met de procesaspecten van de wetgeving. Het gaat daarbij om de eigen rol van de
jurist (keurmeester of meewerkende beleidsjurist?), de rol ten opzichte van de eigen
dienst en de onderhandelingspartners, het moment waarop de jurist betrokken
moet worden, de selectie van onderhandelingspartners, gesloten- en openheid, en
het dilemma van onderhands of transparant wetgeven. Vanuit de praktijk van het
onderhandelend wetgeven blijkt dat onderhandelend wetgeven ertoe leidt dat de
wet beter aansluit op de praktijk en dat er meer draagvlak wordt gecreëerd. Anderzijds
bestaat de kans dat bepaalde sectorale en/of departementale belangen juist te
veel gewicht krijgen en andere relevante belangen onderbelicht blijven. De kans is
dus aanwezig dat bij meervoudig ruimtegebruik vooral wordt gesproken met personen
en organisaties die al bekend zijn bij de betreffende beleidsinstantie.
Stoter en Huls constateren dat meervoudig ruimtegebruik een thema is, dat
meer dan een willekeurig ander onderwerp, afhankelijk is van een integrale belangenafweging
waarbij recht wordt gedaan aan concrete omstandigheden van het
geval en rekening wordt gehouden met de actuele stand van zaken van de technologie.
Daartoe is niet alleen voor de overheid maar voor alle betrokkenen van belang
dat de invloed die belanghebbendenorganisaties hebben op de wet goed georganiseerd
en transparant verloopt. Het is noodzakelijk dat nieuwe concepten voor
duurzame wetgevingsstructuren en beproefde ontwerpprocessen worden ontwikkeld.
13.5. SYSTEEMINNOVATIE IN HET RECHT
Het eerste deel van dit boek laat zien hoe lastig het is om meervoudig ruimtegebruik
in de bestaande praktijk van het beleid op te nemen. Blijkbaar heeft wetgeving
een veel grotere impact dan in eerste instantie wordt vermoed. Wetten kunnen
opgevat worden als sociale constructies, die vaak vanuit één bepaald perspectief
172