MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

ongewenste negatieve ecologische consequenties hebben wanneer de ecologische
randvoorwaarden niet voldoende in acht worden genomen (RMNO, 1997). Dezelfde
waarschuwing geldt uiteraard voor sociale en economische belangen. Denk
bijvoorbeeld aan de Bollenstreek in de provincie Zuid-Holland. Dit gebied kent op
het eerste gezicht een gebruik dat allesbehalve meervoudig genoemd kan worden.
Het gebied wordt gedomineerd door mono-functionele landbouw, in de vorm van
bollenteelt. Echter, het is juist dit eenvormige karakter van het gebied dat een specifieke
kwaliteit en identiteit verleent aan de streek en het gebied aantrekkelijk
maakt voor toeristen (Kamphuis en Volker, 1995).
Daarnaast versluiert deze eenzijdige nadruk op ruimtelijke ingrepen een
aantal belangrijke problemen die samenhangen met de institutionele condities die
ten grondslag liggen aan de introductie van het concept meervoudig ruimtegebruik.
Door deze institutionele condities bij de discussie te betrekken kunnen we het concept
meervoudig ruimtegebruik in de volle breedte van de planologische context
plaatsen en daarmee een vernieuwend perspectief bieden op de betekenis van dit
concept. Om dit duidelijk te maken zullen we eerst het concept nader analyseren.
2.4. ANALYSE VAN HET CONCEPT
De manier waarop ruimtelijke concepten worden benaderd en uitgewerkt zegt veel
over de wijze waarop beleidsmakers tegen de situatie aankijken, zoals blijkt uit de
definitie van Zonneveld (1991; 21):
14
Een ruimtelijk planconcept geeft in kernachtige vorm, via woord en ook via beeld,
uitdrukking aan de wijze waarop een planactor aankijkt tegen de gewenste ontwikkeling
van de ruimtelijke inrichting, alsmede de aard van de interventies die noodzakelijk
worden geacht.
Zonneveld noemt vijf functies die verbonden zijn aan concepten in de planning:
een cognitieve functie, een intentionele functie, een communicatieve functie, een
handelingsfunctie en een institutionele functie (Zonneveld, 1991; 21-24). Deze
analytisch te onderscheiden dimensies bieden aanknopingspunten om greep te krijgen
op het concept meervoudig ruimtegebruik en kunnen helpen verklaren waarom
het concept vanuit een technisch perspectief wordt belicht.
De cognitieve functie heeft betrekking op de empirische veronderstellingen.
Het geven van een naam en de vorming van gedachten over een situatie zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden; dit noemt Zonneveld de communicatieve functie.
Een ruimtelijk planconcept kan uitdrukken dat het noodzakelijk wordt geacht
iets te ondernemen om de kloof te overbruggen tussen de gewenste situatie en de
huidige of de verwachte situatie. Dit wordt dan de intentionele functie genoemd.
Ruimtelijke concepten kunnen de kloof tussen doelstelling en probleemstelling
helpen overbruggen door te verwijzen naar te nemen maatregelen; dit is de hande-