MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

Meervoudig ruimtegebruik zou een eye-opener kunnen bieden wanneer het aanzet
tot reflectie op manieren van denken en doen die in de loop van de tijd min of
meer vanzelfsprekend zijn geworden en een integrale planningsbenadering belemmeren
3 . Het verdient aanbeveling die manieren van denken en doen vanuit verschillende
disciplines te bestuderen – waaronder de planologie, de bestuurskunde
en het recht – om zodoende tot nieuwe inzichten en vruchtbare oplossingen te komen.
In dit kader pleit ik voor een verbreding van de vraagstelling voor het recht.
Naast vragen aangaande bestemmingsplantechnische zaken als dubbelbestemmingen
en juridische mogelijkheden voor het gebruik van de ondergrond, zou onderzocht
moeten worden in hoeverre het recht mogelijkheden en beperkingen biedt
voor een integrale benadering van ruimtelijke vraagstukken.
Het hokjesdenken is terug te vinden in de Nederlandse wet- en regelgeving.
Onder andere in de gedetailleerde functietoekenning en zonering in bestemmingsplannen
en streekplannen; in de gedetailleerde uitwerking van sectorale wet- en
regelgeving, zoals het waterbeleid, het milieubeleid en het ruimtelijke ordeningsbeleid;
en in de toewijzing van specifieke bevoegdheden en verantwoordelijkheden
aan verschillende bestuursorganen zoals provincies, gemeenten en waterschappen.
Dit betekent echter niet dat integrale planning daarmee juridisch onmogelijk is.
Integrale planning vereist samenwerking tussen verschillende actoren uit
verschillende domeinen. De vraag is in hoeverre de Nederlandse wet- en regelgeving
deze samenwerking (on)mogelijk maakt. In dat kader is het interessant om te
onderzoeken in hoeverre de samenwerking tussen overheden wordt gehinderd
door wettelijk vastgelegde bevoegdheden en verantwoordelijkheden (zoals de ministeriële
verantwoordelijkheid) en of het publiekrecht en het privaatrecht de samenwerking
tussen overheden en private partijen voldoende kunnen ondersteunen.
Met de beantwoording van dergelijke vragen kan meer inzicht worden verschaft in
de relatie tussen integrale planning en het recht en kan een daadwerkelijke bijdrage
worden geleverd aan het doorbreken van het geïnstitutionaliseerde hokjesdenken
in het Nederlandse ruimtelijke beleid.
3 Van Ark en Beunen (2002) passen het concept meervoudig ruimtegebruik op deze wijze toe
om een lans te breken voor een multifunctionele benadering van ecologische verbindingszones
(“Natuurlijk combineren! Realisatie van ecologische verbindingszones in het licht van
meervoudig ruimtegebruik”, Landschap 19 (2))
20