MEERVOUDIG RUIMTEGEBRUIK ENKELVOUDIG RECHT - Habiforum

innovaties zo worden geblokkeerd. Vaak staat de rechter het wel toe, ook omdat
de norm zelf niet keihard is geformuleerd. Wel is daarvoor het doorlopen van een
procedure vereist, die vaak lang duurt en veel kost. Ook dat is een vervelende consequentie
van het recht, die soms de drempel voor innovaties te hoog kan maken.
Vraag is of die consequenties wel altijd noodzakelijk zijn, en of verandering van het
recht ze niet uit de weg kan ruimen. Die vraag is belangrijk in een samenleving
waarin innovatieversnelling een steeds grotere rol speelt.
1.3. WAAROM VORMT HET RECHT EEN PROBLEEM VOOR MEERVOUDIG
RUIMTEGEBRUIK?
Een woningbouwcorporatie kan tot het inzicht komen dat hoogbouw in het water
mét een ondergrondse parkeergelegenheid beter is dan een aparte waterberging,
parkeerplaatsen en laagbouw. Deze keuze voor meervoudig ruimtegebruik creëert
extra ruimte voor bijvoorbeeld groen en speelplaatsen in de buurt. Het recht geeft
de woningbouwcorporatie enkele redenen om deze keuze te maken. Zo is er de
plicht tot waterberging. Deze plicht brengt de keuze voor meervoudig ruimtegebruik
dichterbij. Het blijft echter een keuze. Meervoudig ruimtegebruik is niet
verplicht. Rechtens mogen actoren deze meervoudige oplossing negeren. Kiest de
woningbouwcorporatie voor de meervoudige oplossing, dan kan bijvoorbeeld
hoogbouw ten koste gaan van een dorpsgezicht dat wordt beschermd door de Wet
op de stads- en dorpsvernieuwing (Wsdv). Daarmee moet rekening worden gehouden
bij de aanvraag voor een bouwvergunning op grond van de Woningwet. Burgers
en belangenorganisaties hebben het recht om op grond van deze laatste wet
bezwaar te maken. De hoogbouw kan nuttig zijn in het kader van meervoudig
ruimtegebruik, maar de wet kan die tegenhouden. Is de wet niet helder en ontstaat
discussie, dan kan de rechter om een oordeel worden gevraagd. Bestuur en rechter
zijn gebonden aan in de wet omschreven bevoegdheden, in casu Woningwet en
Wet op de stads- en dorpsvernieuwing. Zij mogen alleen de direct betrokken belangen
afwegen. Dat wil zeggen in deze wetten omschreven belangen en mogelijk
enkele andere belangen waarvan de betrokkenheid uit de jurisprudentie blijkt, of
die evident is. Integrale belangenafweging is aan bestuur en rechter verboden. Zij
mogen in het kader van toepassing van deze wetten bijvoorbeeld niet zo maar het
belang van onderwijs of landbouw afwegen. Dat ondergraaft de rechtszekerheid
van de aanvrager van de vergunning. De aanvrager van de vergunning wil vooraf
enige zekerheid hebben omtrent de kansen die hij maakt, en kan niet achteraf geconfronteerd
worden met een besluit dat is gebaseerd op een afweging waar willekeurige
belangen bij betrokken zijn.
De bescherming van de burger tegen willekeur heeft het publiekrecht een
enkelvoudig karakter gegeven dat steeds zoveel mogelijk per bevoegdheid een enkel
belang beschermt. In de loop van honderd jaar is een woud gegroeid van enkelvoudige
rechtsnormen. Wordt in een project van meervoudig ruimtegebruik ver-
5