Internationale benchmark capaciteit luchthavens - Kennisinstituut ...

Bijlage E Luchthavensystemen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
In 2007 hebben de Wit et al. (2007) een onderzoek uitgevoerd naar
luchthavensystemen. In deze bijlage worden de belangrijkste elementen
uit deze studie samengevat.
Luchthavens maken op verschillende manieren deel uit van netwerken
en in dat opzicht van systemen. Luchthavens kunnen met elkaar
verbonden zijn doordat ze in dezelfde regio liggen en een overlappend
verzorgingsgebied hebben. Het is echter ook mogelijk dat de
luchthavens met elkaar ‘verbonden’ zijn doordat ze dezelfde eigenaar
hebben, deel uitmaken van het netwerk van een
luchtvaartmaatschappij of de thuisbases zijn van alliantie van
luchtvaartmaatschappijen.
Met een luchthavensysteem wordt in de meeste gevallen echter
gedoeld op de gedeelde verzorgingsfunctie van de luchthavens voor de
consumenten uit het achterland. In die situatie wordt ook wel van een
multi-airport system gesproken. Een multi-airport system (MAS) kan
gedefinieerd worden als:
‘Een set van twee of meer luchthavens die en substantieel aandeel laten
zien in de luchthavenkeuze van reizigers die uit een bepaald
grootstedelijk gebied komen of daar hun eindbestemming hebben. Die
luchthavens hoeven niet noodzakelijkerwijs in of dicht bij de betrokken
agglomeratie te liggen.’
Er zijn multi-airport systems in verschillende soorten. Een handige
onderverdeling is naar de mate waarin doelgerichte actie wordt
ondernomen (door overheid of luchthaven) om de verdeling van het
luchtverkeer over de luchthavens in het systeem te sturen. De Wit et al.
(2007) onderscheiden drie vormen:
1. een niet-gestuurd MAS;
2. een informeel gestuurd MAS;
3. een regulatoir MAS.
In een niet-gestuurd MAS wordt de verdeling van het verkeer volledig
overgelaten aan het keuzegedrag van luchtvaartmaatschappijen en
consumenten (ofwel ‘marktkrachten’). In een informeel gestuurd MAS
wordt door allerlei niet juridische maatregelen geprobeerd om de
distributie van het verkeer over de luchthavens te beïnvloeden.
Instrumenten daarvoor zijn tariefdifferentiatie (in de visit costs),
differentiatie in luchthavenfaciliteiten en landzijdige bereikbaarheid,
maar ook het stellen van luchtvaartpolitieke randvoorwaarden zoals
capaciteitsplafonds (de politieke toezegging dat er geen
capaciteitsuitbreidingen meer mogen plaatsvinden).
121