Erfgoededucatie in het Vlaamse onderwijs - CANON Cultuurcel

Daarnaast doet de literatuur vermoeden dat erfgoed een geheel nieuwe inhoud vormt voor het onderwijs. In debasisschool echter is wereldoriëntatie een ingeburgerd leergebied dat vooral de omgeving als uitgangspunt neemt.De landschappen, verhalen en monumenten vormen hier belangrijke inhouden. Bovendien is het net in geschiedenis-en estheticaonderwijs dat erfgoed steeds, maar misschien niet bewust benoemd, een erg belangrijke rol heeftgespeeld. Zo wordt in het eerste jaar van het secundair onderwijs in de geschiedenislessen de prehistorie onderwezen;een periode die volledig aan de hand van archeologische bronnen - dus erfgoed - wordt gereconstrueerd. Debijdrage die erfgoed leverde bij het reconstrueren van de historische periodes is eveneens niet te onderschatten:ons archivalisch erfgoed is hier onder andere een belangrijke bron. Blijven relicten in het heden uit het verleden- erfgoed - niet in de eerste plaats primaire bronnen van dit verleden?Ten slotte is de plaats die erfgoededucatie aan het heden geeft en geschiedenisonderwijs aan het verleden overroepen.Johan Huizinga wees reeds lang geleden op het feit dat ‘geschiedenis de geestelijke vorm is waarin een cultuur zichrekenschap geeft van haar verleden’ (Henrichs, 2005:54). Dat rekenschap geven gebeurt per definitie in het heden,vanuit vragen die opkomen bij steeds nieuwe generaties van historici en vanuit de heersende paradigmata. FriedrichNietzsche wees eveneens reeds op het feit dat onze waarneming van de dingen steeds perspectivistisch is ingekleurd.Door te leven in een welbepaalde ruimtelijke, sociaal-culturele én tijdelijke (historische) context, kunnen wij niet andersdan vanuit een welbepaald standpunt kijken naar wat er achter ons ligt. In de jaren 1970 bouwde Foucault voort opdeze theorie. Hij maakte op overtuigende wijze duidelijk dat re-constructie van het verleden hoe dan ook het karakterdraagt van con-structie. Bij het bestuderen van de geschiedenis construeren wij zelf het verhaal over wat voorbij is en ditverhaal is onvermijdelijk beïnvloed door de plaats en de positie die wij in het heden innemen (De Paepe, 1998:13-14).Ook geschiedenis en bij uitbreiding geschiedenisonderwijs, manifesteert zich dus bij uitstek in het heden. Daarnaastmoet ook worden gewezen op het feit dat dé grote geschiedenis niet meer bestaat: er zijn verschillende concurrerendegeschiedenissen (Phillips, 1998:41) en sommige daarvan worden door erfgoed gecreëerd, in stand gehouden, etc.26