Erfgoededucatie in het Vlaamse onderwijs - CANON Cultuurcel

More documents

Recommendations

Info

voor leerlingen uit zwakkere sociaal-economische milieus geldt dat ze voor hun culturele vorming in hoge mateafhankelijk zijn van het onderwijs. Omdat ons onderwijs het kanaal is waarlangs alle kinderen passeren, is dit deuitgelezen weg om jongeren met erfgoed in contact te brengen (Raad voor Cultuur, 2006:7-8). Dit wil echter nietzeggen dat men zomaar en op gelijk welke leeftijd kan starten met eender welke vorm van erfgoededucatie. Bestkan er rekening gehouden worden met verschillende ontwikkelingsstadia die een kind/jongere doormaakt.Fasemodellen gaan meestal uit van de cognitieveontwikkelingstheorie van Piaget. Deze theorie stelt dat de ontwikkelingvan de mens een evolutie doormaakt van simpel naar complex, van concreet naar abstract, van volledigegocentrisch naar het vermogen om zich in situaties van iets of iemand anders te verplaatsen en van absoluut naarmeer relativerend. Verder gaat hij uit van het principe dat artistieke ontwikkeling samengaat met bepaalde leeftijdsfasenen dit heeft uiteraard belangrijke implicaties voor cultuureducatie, omdat men er tot op zekere hoogte uit kanafleiden welke inhouden en methodes geschikt zijn voor bepaalde leeftijdsfasen (Haanstra, 2005:6-7).Parson onderscheidt vijf fasen: associatieve oordeelstructuur (bijvoorbeeld: dat schilderij met die hond vind ikmooi, want mijn opa heeft ook zo’n hond), mimetische oordeelstructuur (mooi = net echt), expressieve oordeelstructuur(het gaat dan vooral om de gevoelswaarde van kunst), formele oordeelstructuur (stijl en vorm staan hiervoorop), open en autonome oordeelstructuur. Deze theorie kreeg ondertussen heel wat kritiek en heeft geleid totzowel het regelrecht verwerpen van de theorie als het aanpassen van de theorie. De Nederlandse psychologe VanMeel stelde in 1998 enkele wijzigingen aan deze theorie voor. Ze stelt dat de fasetheorieën ervan uitgaan dat elkeontwikkelingsfase appelleert aan één aspect van kunst- en cultuurbeleving. Haar theorie houdt in dat de ontwikkelingvan een persoon zich niet in een bepaalde fase bevindt, maar dat het een samenstelling of profiel vertoontvan de vijf aspecten. Deze aspecten komen geleidelijk, maar niet gelijktijdig tot ontwikkeling en blijven daarnabij de kunst- en cultuurwaardering alle een rol spelen (Haanstra, 2005:7-8). Hoewel de fasen volgens Van Meelniet zo strikt kunnen worden gescheiden, kan de theorie van Parson toch nog deels worden toegepast. In een36
eerste fase, waar associatie van belang is, kan erfgoededucatie best omgevingsonderwijs zijn. Erfgoed uit de nabijeomgeving van de leerling wordt als uitgangspunt gebruikt, leerlingen krijgen de mogelijkheid om associaties op teroepen. In latere fasen kan men op een abstracter niveau oordelen en kan erfgoed uit de ruimere, globale omgevinggeïntroduceerd worden.Volgens Gardner bezitten kinderen vanaf ongeveer het zevende levensjaar alle noodzakelijke fysieke en mentalemogelijkheden om kunst - afbeeldingen, verhalen en muziek - te maken én erop te reageren. Het belangrijkste verschiltussen kinderen en volwassenen zou de graad van complexiteit zijn en is dus niet van wezenlijke aard. Verderstelt hij dat kinderen in staat zijn om op kunst te reageren zodra ze in staat zijn de referentiële aard van symbolente begrijpen en te gebruiken (Bakx, 2001:41). Erfgoededucatie kan met andere woorden zonder voorbehoud vanafhet zevende levensjaar, maar uiteraard kunnen aangepaste vormen reeds vroeger. Voor de attitudevorming zou hetbelangrijk zijn dat kinderen tussen de drie en elf jaar in contact komen met cultuur. De elementen die kinderen tijdensdie cultuurgevoelige levensfase op school of binnen het gezin krijgen aangereikt, blijken bepalend te zijn voorde betrokkenheid bij en de interesse in cultuur nadien (Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland, 2006: 28).Uit het onderzoek van Nagels blijkt tevens dat men deelname als sociaal gedrag kan zien en dat educatie zodoendehiermee dient rekening te houden. Cultuurdeelname is een vorm van gedrag die in geen enkele levensfase als eenindividuele keuze, in een sociaal vacuüm tot stand komt. Vrijwel altijd neemt men met sociale naasten deel. Wanneermen met andere woorden op een effectieve manier aan cultuureducatie wenst te doen, moet hiermee rekening wordengehouden. Bevordering van culturele interesse en competenties van het individu alleen, is dan ook onvoldoende. Verschillendecomponenten van het sociale netwerk dienen bereikt te worden. Op jongere leeftijd moeten zodoende oudersmededoelgroep zijn, in het secundair onderwijs moet men zich richten op de groep leerlingen als sociaal netwerken bij jongvolwassenen zou ook het bereiken van de partner een factor van betekenis zijn (Nagels e.a., 1996:39).37
Page 2 and 3: Erfgoededucatie in het Vlaamse onde
Page 4 and 5: 3.1.1.3 De erfgoedsector 493.1.2 Er
Page 6 and 7: 4.1.4.7 Samenwerking met de erfgoed
Page 10 and 11: egrip erfgoededucatie, dit dient da
Page 12: Via documentanalyse beantwoorden we
Page 15 and 16: Erfgoeddecreet door het Vlaamse par
Page 17 and 18: Laermans, 2005:41). Het erfgoedbegr
Page 20 and 21: Hierbij bestaat er steeds een spann
Page 24 and 25: Verschillende instanties en auteurs
Page 26 and 27: Daarnaast doet de literatuur vermoe
Page 28 and 29: verwerven van attitudes zijn. Hierm
Page 30 and 31: 2.3.2 Waarom erfgoededucatie?Wannee
Page 32 and 33: etc. Leerlingen moeten dus op schoo
Page 34 and 35: Erfgoededucatie kan met andere woor
Page 38 and 39: 2.3.4 Erfgoededucatie en de ‘bred
Page 40 and 41: • Elektronische informatie over b
Page 43 and 44: Erfgoedstructuur en -wetgeving, ond
Page 45 and 46: - sluiten van erfgoedconvenants en
Page 47 and 48: • IVA Ruimtelijke Ordening: afdel
Page 49 and 50: ede publiek nauwer te betrekken bij
Page 51 and 52: ‘Instaan voor het onderzoek van,
Page 53 and 54: musea naast de verzamelfunctie, de
Page 55 and 56: Net zoals het Verdrag van Granada w
Page 57 and 58: 3. interdisciplinair onderzoek betr
Page 59 and 60: de leefbaarheid van het immaterieel
Page 61 and 62: Voor verdere informatie verwijzen w
Page 63: overheid geeft de universiteiten de
Page 67 and 68: 3.2.3 Kwaliteitszorg en -bevorderin
Page 69 and 70: vindt u een beknopte omschrijving v
Page 71 and 72: Onderwijsveld4In dit hoofdstuk will
Page 73 and 74: De ontwikkelingsdoelen en eindterme
Page 75 and 76: ‘De leerlingen kunnen diverse inf
Page 77 and 78: len voor de opleidingsvorm 3: beroe
Page 79 and 80: naar vorige vragen. Op die manier k
Page 81 and 82: 400300Count2001000Basisonderwijs:kl
Page 83 and 84: Genk, Kortijk, Leuven, Mechelen, Oo
Page 85 and 86: 4.1.2.2.5 Profiel van de invuller40
Page 87 and 88:
de leraren Nederlands (14,6%) en ku
Page 89 and 90:
Heel wat respondenten die denken da
Page 91 and 92:
Respondenten uit het lager onderwij
Page 93 and 94:
schap, streekproducten, een fanfare
Page 95 and 96:
erfgoededucatie te doen. Opvallend
Page 97 and 98:
4.1.2.4 Erfgoededucatie op school4.
Page 99 and 100:
In het buitengewoon secundair onder
Page 101 and 102:
4.1.2.5 Scholen en de erfgoedsector
Page 103 and 104:
40,0%30,0%Percent20,0%10,0%0,0%Niet
Page 105 and 106:
70,0%60,0%50,0%Percent40,0%30,0%20,
Page 107 and 108:
70,0%60,0%50,0%Percent40,0%30,0%20,
Page 109 and 110:
100,0%80,0%Percent60,0%40,0%20,0%0,
Page 111 and 112:
Bewustzijn rond het belang van besc
Page 113 and 114:
100,0%80,0%Percent60,0%40,0%20,0%0,
Page 115 and 116:
100,0%80,0%Percent60,0%40,0%20,0%0,
Page 117 and 118:
4.1.2.7 Informatie van de erfgoedse
Page 119 and 120:
60,0%50,0%40,0%Percent30,0%20,0%10,
Page 121 and 122:
Het tijdschrift ‘Klasse’ (51,7%
Page 123 and 124:
Belangrijkste belemmering per onder
Page 125 and 126:
aan dat er te weinig competenties a
Page 127 and 128:
Respondenten uit alle onderwijsvorm
Page 129 and 130:
die toch doorstroomt wordt door min
Page 131 and 132:
De techniek kent, net als andere on
Page 133 and 134:
goedbegrip catalogiseren. Ze dachte
Page 135 and 136:
Enkele deelnemers van de focusgroep
Page 137 and 138:
4.1.1.2.4 Erfgoededucatie en evalua
Page 139 and 140:
moet steeds gezocht worden naar een
Page 141 and 142:
Voor het buitengewoon basisonderwij
Page 143 and 144:
opleiding bestaat uit verschillende
Page 145 and 146:
De interviews worden afgenomen tuss
Page 147 and 148:
Andere docenten wijzen op de relati
Page 149 and 150:
Toch zien enkelen identiteitsvormin
Page 151 and 152:
Ook de omgang met erfgoed kan hierb
Page 153 and 154:
In de hogescholen komt erfgoed in a
Page 155 and 156:
later les zullen geven. Vaak wordt
Page 157 and 158:
4.1.4.6 Nascholing en verdiepingsmo
Page 159:
- ‘De leraar als cultuurparticipa
Page 162 and 163:
De webenquête wordt net als deze v
Page 164 and 165:
60,0%50,0%40,0%Percent30,0%20,0%10,
Page 166 and 167:
nisaties (2,4%), verenigingen die v
Page 168 and 169:
60,0%50,0%40,0%30,0%Percent20,0%10,
Page 170 and 171:
100,0%80,0%Percent60,0%40,0%20,0%0,
Page 172 and 173:
50,0%40,0%30,0%Percent20,0%10,0%0,0
Page 174 and 175:
58,6% van de erfgoedinstellingen/-o
Page 176 and 177:
5.1.8 Evaluatie23% van de erfgoedin
Page 178 and 179:
speelt hen eveneens parten bij het
Page 180 and 181:
aspecten van hun educatieve aanbod
Page 182 and 183:
5.1.12.6 Belemmeringen bij het uitb
Page 184 and 185:
parten bij het uitbouwen van een ed
Page 186 and 187:
De kunst- en erfgoededucatieve orga
Page 188 and 189:
De tijd en middelen om dit te doen
Page 190 and 191:
ij erfgoededucatie. Het tonen van a
Page 192 and 193:
Culturele Antennes. Daarnaast kunne
Page 194 and 195:
samengewerkt worden aan educatie. E
Page 196 and 197:
1. Cultuurcoördinator of werkgroep
Page 198 and 199:
erfgoedbegrip immers van het ruimer
Page 200 and 201:
op erfgoededucatie voldoende kenbaa
Page 202 and 203:
- studenten de mogelijkheid te bied
Page 204 and 205:
6.2.3.2 Erfgoededucatie en sociale
Page 206 and 207:
6.2.3.3 Erfgoededucatie en wereldor
Page 208 and 209:
6.2.4.2 Flexibele pakkettenConclusi
Page 210 and 211:
medewerkers van archieven en bewaar
Page 212 and 213:
een erfgoededucatief initiatief uit
Page 214 and 215:
• Expertiseontwikkeling over de m
Page 216 and 217:
- Het Vlaams Ministerie van Onderwi
Page 218 and 219:
• De erfgoedsector dient bovendie
Page 220 and 221:
6.3.1 Aanbevelingen voor de bevoegd
Page 222 and 223:
Onroerend Erfgoed of het Vlaams Min
Page 224 and 225:
• De overheid voorziet financiël
Page 226 and 227:
De sector kan zich op deze educatie
Page 228 and 229:
• In het basisonderwijs kunnen le
Page 230 and 231:
• De sector richt haar aanbod naa
Page 233 and 234:
Bibliografie8• ADRIAENSSENS, I.,
Page 235 and 236:
• CARSON, B.G. (1992), ‘Interpr
Page 237 and 238:
• DE MUNCK, B. (2005), ‘Kunst a
Page 239 and 240:
• ERFGOEDSITE (2006), ‘Erfgoeds
Page 241 and 242:
• HUNTER, K. (1988), Heritage edu
Page 243 and 244:
• MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEE
Page 245 and 246:
nada: Raad van Europa, http://conve
Page 247 and 248:
• UNESCO (1972), Convention on th
Page 249 and 250:
• VAN MANEN, I. (2005), ‘In de
Page 251 and 252:
• VLAAMSE REGERING (1993), Decree
Page 253:
• VLAAMSE REGERING (2004a), Decre
show all

Erfgoededucatie in het Vlaamse onderwijs - CANON Cultuurcel

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?