Nr 102, grudzień 1962 - Znak

Z "ETYKI NIKOMACHEJSKIEJ" 1833
dzielq swych radosci ni swych smutkow ,z podobny mi sobie, jilko
ze dusza ich petna jest r ozterki... (s. 333) .
... zgoda p0d obna j est do przyjazni; n i e jest on a jednak wobee
t ego tym samy m, co zgodnose pogl.qdow; ta bowiem m cze zachodziC
taki e mi~dzy ludzmi, ktorzy sip, nawzajem nie znajq.. .
o zgodzie ... mi(!dzy luMmi mowi s i~ w odni esieni u do rzeczy,
k t ore ezynie n alczy... Taka zgoda p anuje m i~ d zy ludzmi prawymi :
ci bowiem zgodni sq sami ze sobq i n awzajem mifi dzy sobq, bp'dqc.
by si fi t ok w yrazie, jedn ego u sposobienia... a t o, czego ludzie tacy
ch cq, jest sprawiedl iwe i pozy t eczrze , i dqzq oni do tego takze
w zyciu pubii czn ym. Ludzie zas ili n ie m " gq bye zgodni z sobq .
ch yba n a' krotko ... , bo dqzq do t ego, by miee wifi1cszy udzial w 1c o­
)"zysci, a mni ejszy w trudach i c i~z arach publi cznych (s. 336 i n .) .
... w spolne dobro, j esli si ,;: 0 n i e n ikt n i e troszczy, niszczej e. W r e­
zultacie w ip,c doch odzi do n iezgody.. . (s. 337) .
... i stnienie pr zyjaci ela jest dla kazdego czlow i e1ca w t ym samym
.rtopn iu pozqdania god rz e, co jego wlasne istnienie. Ow oz ist n i cnie
czlowiek a uznalismy za pozad an ia godne, p oniewaz czlowi e1c spostrzega
sw q wlasnq dzi elnose etyczn q ... Trzeba tedy, by spostrzeqal
zarazem i stnienie przyjaciela, to zas j est m oz!iwe d zi ~ 1ci wspo!,zy ­
ciu., r ozm owie i wymianie mysli ; w tym bowiem znaczen;u mow i
,~i~ 0 w spo 1;zy ci u ludzi ze sobq, a nie w znaczeniu, w ktorym si p,
t ego w yrazu uzywa 0 bydle, mianowicie, ze s i ~ w tym samym
m iejscu pasie (s. 349) .
... j ak sip, kto u st osunkowu.ie d o siebie samego tak t ez do przyjaciela
. ... A czym jest dla kazdeqo z nich istnieni e i dla czego ceniq
zycie. tym wlasnie cheq si c: zajmowac wraz z' przy jaciolmi; dlatego
wspolnie z nimi bqdz p i j q, bqdz grajq w kosci, inni zas wspolnie
z n imi gimnastykujq s i ~ l u b polujq, lub filoz-ofujq - kazd y t o
wesp o1; z przyjaci Mmi uprawiajqc, co w zyciu najbardz:iej mih:je;
...Tak wific przyjazil, mi,;:dzy ludzmi nikczemnymi jest z1;a... (s. 355).
W jednym tylko panstwie lacedomonskim lub w niewielu inn:1jch
prawodQwca poswificit, jak sifi zdaje. w i ele uwagi wychowaniu
i wyksztalceniu mtod ziezy; w wifikszosci jednak panstw rzecz t a
j est w zupelnym zaniedbaniu i kazdy i yje jak chce, niby eyklop.. .
(s. 391).
(Etyka Nikomachejska, "B:bliotcka Klasykow Filozofii". PWN, 1956.
Hum. D. Gromska).
wybral St. G.