Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1860 KS. IGNACY TOKARCZUK<br />
w pew-nym sensie to samo, co stawianie na rowni wsi polskiej<br />
w ogole z wsiq np. 'irlandzkq. Kazda z tyeh wsi jest bardw religijna,<br />
ale na sw6j spos6b. Bez uwz gl~dnienia tego zadne wnioski<br />
'l1ie' majq w,artosei poznawezej. Dlatego praee Ciupaka 3 0 religijnosei<br />
wiejskiej grzeszq brakiem preeyzji, w jakis niedopuszezalny<br />
spos6b upr.aszezajq zagladnienie. Tutaj dotykamy sprawy wlasciwej<br />
metody badania zyeia religijriego, ktore jest ezyms ,tak gl~bokim,<br />
bogatym a rownoezesnie pod pewnym wzgl~dem zmiennym w swc}'o<br />
ieh formaeh. Wszelkie metody tutaj Sq bardzo niedoskonale, dlatego<br />
musimy zawsze z pewnq rezerWq i ostroznoseiqprzyjmo'WGc<br />
wszelkie uog6lnienia. Poza tym do wszelkiego badalnia :po'trzeba<br />
maksimum spokoju, obiektywizmu, i eiel'pliwosei. Oproez Itego,<br />
gdy ktos jest wrogo lub przynajmniej()boj~tnie nastawiony do<br />
sprawreligltjnyeh, nie rozumie w pelni ieh 'istoty, dlateg.o trudn'O<br />
przypuscie, zeby je nalezyeie we wszystkieh przejawach przed.,.<br />
stawil, ehoeby nawet mital dobrq wol~, w zasadzie on re'ligii nie<br />
doeenia.<br />
Badaeze tyeh spraw traktujq ezasem zycie religijne w oderwa:"<br />
rriu od rzeczywistosei spoleczno-ekcmomieznej i dochOctzq w ten<br />
spos6b do nie'realnyeh wniosk6w. Znam miej,scowose na War-mit,<br />
ktora do koseiola parafialnego ma 7 km. Pr,zed ,wojnq eala'ludnosc<br />
'uez~szezala do niego pieszo lub na roweraeh, Obeenie idq ta,m<br />
wszysey 2-3 razy do roku, tak ze trzeba bylo uruehomie ka:..<br />
p1ie~ na miejseu. Ktos ujmujqe zagadnienie powierzchownie, wy:...<br />
prowadzilby wniosek, ze ci ludzie obeenie Sq mniej poboini niz<br />
przed wojnq. TymeZiasemprzyezyny lei:q w ezyIris zupelnie innym.<br />
Do wojny nikt prawie do praey poza swojq miejsCQowo§eiq ni~<br />
dojei:dzal, obeenie prawie wszysey ' m~zezyzni i rrilodziez doje:...<br />
i:dzajq do Olsztyna, najpierw 6 km do staeji kolejowej; nast~pni~<br />
kilkanaseie km kolejq na miejsee. Kiedy przyjdzie niedziela, tl><br />
'taki czlowiek nie ma sil poprostu 1Se ezy jeehae do koSciol~<br />
7 km, a przed wojnq p6jScie do koseiola w niedziel~ bylo dla<br />
niego w pewnym sensie nawet rozrywkq i wyrwaniem z nudy.<br />
Dlatego ten Iproblem trzeba brae pod uwag~, gdy si~ ocenia nie:'<br />
dzielnq frekwenej~ w koseiele. Inaezej musi si~ oSqdz'ae te sprawy<br />
na wsi, gdzie klOsei61 na miejseu, a .ina,ezej we ws;iachodleglyeh'.<br />
Dlatego nawet eoniedz'ielna obeenose na Mszy sw. niekonieeznie<br />
swiadezy 0 gl~bszej religijnosei w porownaniu z kims, kto bywa<br />
'Z przyezyn powyzszyeh rzadziej w koseiele. Mamy w Polsce tysiqee<br />
wsi, ktoryeh ludnose od wielu pokoleii jest tylko kilka razy<br />
w eiqgu roku w koseiele na Mszy sw., a jednak ez~sto Sq bardzo<br />
religijni. Oezywiscie, ze to nie jest idealem. Obeenie z powodu<br />
I<br />
3 C i u p a k E., Kuttura retigijna' wSi, 1961. Parafia, 1961.