You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PRZEMIANY WSI POLSKIEJ<br />
1855<br />
wlad.zy ojc·a, traci swojq dotychczasowq rang~ spolecznq i ekoncmicznq,<br />
istnieje wi~ksza rnozliwosc zarobk6w, stqd presta droga<br />
do niezaleznosci ekonomkznej. Mlode pokolen:e rna lepsze wyksztalcBnie<br />
od starszego, co niewqtpliwie tez nie jest bez znaczenia<br />
w tej sprawie. Poza tym w epoce przernian rnlodemu pokoleniu<br />
batwiej jest przystoso,wac si~ do zmieniajqcych s i ~<br />
warunk6w niz starszemu, dlatego w pewnym sensie mkdzi g6rujq<br />
nad starszymi. Oprocz tego odgrywa tu f'ol~ taki c7ynnik, jak<br />
powszechny dzis upadek a utorytetu. Z tych wszystkich powodow<br />
postawy malionk6w w rCdzinie indywidualizujq si~, nie ulegajq<br />
w tym stopniu co dawniej naciskowi zbiorcwej op:nii. Wsr6d<br />
dawnych rodzin nie wszyscy mal:holIlkowie byli dobrani, tym<br />
bardziej, ze nie mieli decydujqcego glosu co do swojego malzenstwa,<br />
a.le fO.zbicie rodziny bylo czyms barozo wyjqtkowym, obecnie,<br />
gdy 'zasadniczo mlodzi decydujq 0 swaim losie, ,takie wypadki<br />
zdarzajq si~ cz~sciej.'<br />
IV. PRZEMIANY KULTURALNO-ZDROWOTNE<br />
W latach powojennych dokonal si~ bardzo wielild skok kulturaIny<br />
wsi polskiej. Najpehliejszym tego wyrazem jest szkolnictwo<br />
podstawowe. W r. 1934/35 na wsiach tylko 15,3~ / o dzieci uczylo<br />
si~ w szkolach 7-klasowych, wi~ej nii polowa dzieci - bo 51 % <br />
uczyl,o si~ w jedno lub w dwuklas6wkach. W miasta,ch natomiast<br />
97% dzieci pobieralo nauk~ w szkolach 7-k1asowych. Udzial synow<br />
rolnik6w (a wi~c nie tylko chlop6w) w szkolach srednich<br />
wynosil zaledwie 14,1%. W r. 1960 sytuacja szkolnictwa wiejskiego<br />
przedstawia si~ 'zupelnie inaczej; j uz 88% dzieci korzysta ze szkol<br />
7-klasowych. Oprocz tego jest tendencj,a, aby w dalszym ciqgu<br />
lilkwidowac szkoly niiej zorganizowane, ieby w ten spos6b procent<br />
dzieci wiejskkh konczqcych pelnq szkol~ padstawowq byl jeszcze<br />
wi~kszy. Chodzi tu zwlaszcza 0 mniejsze miejscowosci. Jesli porownamy<br />
obecne szkolnictwo wiejskie z przedwojennym i zwrocimy<br />
uwag~ n~ a,nalfabetyzm jako na zjawisko jeszcze do czasu<br />
wojny bardzo rozpowszechnione (szacow.ano na 4,5 mIn. I3nalfabetowprzewaznie<br />
na wsi), to uswiadomimy sobie w pelni wielkosc<br />
przemian kul,turalnych na wsi. Oprocz szkolnictwa podstawowego<br />
Wlart/o jeszcze zwrocic uwmg~ na szkolnictwo wiejskie, z.awoclowo<br />
-rolnicze. Chociai znajduje si~ ono jeszcze aiqgle w stadium eksperymentowani.a,<br />
to jednak mocny slad swoj z.ostawia w umyslowosci<br />
mlodziezy Iwiejskiej. Dwuletnich szkol zawodowych rolnkzych<br />
I i II stopnia jest obecnie w kraju ok,olo 3000. Inna koncepcja<br />
oSwiaty rolniczej, to s:tkoly przysposobienia rolniczego, istnie
Change language