Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1882 STEFAN PAPP<br />
walka wewn~trzna, niepewnose i niepokoj studenta, to dramatyczne<br />
zmaganie si~ z materialem, z zadaniem. Student od pierwszego<br />
roku wchodzi na kraw~dz niepewnosci - jego przyszlose,<br />
slusznose decyzji zalezy od talentu. A z talentem, to nigdy nie<br />
wiadomo - czasem jest bardzo maly, czasem budzi si~ pozno,<br />
czasem po kilku przeblyskach gasnie, alba ukrywasi~ gl~boko.<br />
W pracy artystycznej najwazniejsze jest wlasnie to, czego nie<br />
moina si~ w zaden sposob nauczye - talent. I wlasnie dlatego<br />
system studiow na ASP jest bl~dny. Utrzymuje si~ on na prawach<br />
bezwladu -:- jak wiadomo ASP powstala w wyniku usamodzielnienia<br />
si~ wydzialu sztuk pi~knych uniwersytetu. Powstala wprawdzie<br />
nowa nazwa, ale po za tym nie wiele si~ zmienilo - zachowane<br />
system "uniwersyteckiej szkolki".<br />
Dawniej chlopiec marZqcy 0 pracy artystycznej szedl do mistrza<br />
na nauk~ - zdobywal rzemioslo. Wybieral sobie mistrza, potem<br />
jako czeladnik w~drowal po swiecie i uzupelnial swojq wiedz~,<br />
umiej~tnosci i doswiadczenia zawodowe. Byl tylko rzemieslnikiem<br />
- lepszym lub gorszym, ale nikt nie mianowal go "artystq".<br />
Takimi rzemieslnikami byli Giotto, Masaccio, Fra Angelico, Holbein,<br />
Jan van Eyck - z tym, ze byli genialnymi rzemieslnikami.<br />
Wtedy rzemieslnik "stawal si~ artystq" poprzez swojq tworczose,<br />
a nie dzi~ki orzeczeniu urz~dowych komisji.<br />
Nie proponuj~ bynajmniej powrotu do metod sredniowiecznych,<br />
ale nie mog~ zrozumiee, na jakiej podstawie akademie "mianujq"<br />
dzisiaj artystow. Przeciez to sprawa subiektywna; jesli nawet pominiemy<br />
fakt, ze artystq si~ "bywa" a nie "jest", to i tak wydawanie<br />
paszportu na sztuk~ nie moze bye oparte na komisyjnym<br />
stwierdzeniu talentu, poniewaz nie rna obiektywnych kryteriow,<br />
na ktorych OSqd takiej komisji moglby si~ oprzec. Mozna w najlepszym<br />
wypadku stwierdzie opanowanie warsztatu, bieglose technicznq,<br />
znajomose pewnych zasad i regul rzemiosla artystycznego<br />
~ ale te rzeczy nie wymagajq specjalnego talentu. Istnieje<br />
prawdopodobienstwo, ze mozna kazdego czlowieka "wyuczye" rysunku,<br />
kompozycji itp. tajemnic rzemiosla artystycznego. Natomiast<br />
nikogo jeszcze nie nauczono sztuki tworzenia - i dlatego<br />
mianowanie absolwenta "artystq rzezbiarzem" czy "artystq malarzem"<br />
rowna si~ dobrodusznej zabawie w iluzj~. Malo tego; jak<br />
wykazuje historia sztuki bywaly i bywajq bardzo cz~sto przypadki<br />
wielkiej tworczosci artystycznej bez akademickiego przygotowania<br />
- artysta, jesli musi tworzye znajdzie sobie warsztat,<br />
nauczy si~ rzemiosla, pozna wszystkie tajemnice techniki artystycznej<br />
bez pomocy aparatu "wyzszych studi6w". A trudnosci wynikajqce<br />
z potrzeby odkrywania wszystkiego na nowo zrownowazy,<br />
a nawet przewyzszy zysk w formie indywidualnosci tego samo
Change language