Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1854 KS. IGNACY TOKARCZUK<br />
s!ie dwa zjawiska, pierwsze to wielka plynnose kad[", drugie to<br />
ciqgla selekcja ludnosci pracujqcej w PGR. Element lUdZ!ki bardziej<br />
przedsi~biorczy i energiczny ucieka nie ,tylko z PGR, ale<br />
i ze wsi w ogole.<br />
Ncwym zupel:nie zjawiskiem po wojnie na wsi Sq Spoldzieinie<br />
Produkcyjne. W czerwcu 1956 liczba spoldzielni przekroczyl:a<br />
10 ty~ . Mirno tak wielkiej liczby nie zdolaly o.ne .objqc wi~cej<br />
niz 7% gospodarstw chlopskich. Obecnie tylko 0,4% gospodarstw<br />
chlopskich nalezy do spoldzielni, w tym 1,2% uzytkow rolnych.<br />
Okolo 1/3 tych spol:dzielni jest bardzo malych rozmiarow, tak<br />
ze raczej przypominajq spolki sqsiedzkie niz prawdziwe spoldzielnie.<br />
W szystk.ich spoldzielni jest obecnie 1979, zrzeszyly one<br />
okolo 25 tys. rodzin, w tym ponad 2/3 rodzin, ktore mial:y wlasne<br />
gospodarstwo, a 1/3 bezrolnych. Przeci~tnie Jeana spoldzielnia<br />
zrzesza ok,olo 13 rodzin i 135 ha zierni, w tym 97 ha ziemi chlopskiej.<br />
Te wszystkie przernil(lny doprowadzily do jednego, a mianowicie,<br />
ze w i e s j u z d z is n i e j est c a I k 0 wi c i e r 0 I<br />
n Ii c Z q,Z drugiej strOOly 'l"olniotwo ll'ie jest u mas calkowicie<br />
chlopskim. Przy omawianiu przemian struMury spolecmej wsi<br />
warlo jeszcze na koniec wspomniee 0 Kolkach Roln~czych. Wprawdzie<br />
Kolka istni,aly juz przed wojnq, ale mi~dzy obecnymi a dawnyrni<br />
jest zasadnicza roznica. Roznka ta dotyczy po pierwsze<br />
liczby. Przed wojnq byl.o CYkolo 10 tys. Kolek i 250 tys. czlonk6w,<br />
-obecnie liczy si~ ponad 25 tys. Kolek i okolo milio.na czl:onkow·<br />
Po d,rugie, nowe Kolka rozniq si~ od ,przedwojennych SWq dzialaln05ciq,<br />
ktora obecnie jest zna,cznie bardziej nastawiona na<br />
k.onkretne cele produkcyjne. Po 'trzecie - Kolka RoLnicze stanq<br />
si~ w ciqgu najblizszych lat dysponentem olbrzymiego majqtku<br />
wartosci ponad 20 miliardow zlotych, ktore przewai:nie otrzyrnujq<br />
od Funduszu Rozwoju Rolnictwa. Po czwarte - obecne Kolka<br />
majq charakter etatystyczny, przedwojenne wyplywaly glownie<br />
z iniCjatywy spolecznej. J,aka b~dzie ich roLa w przebudowie r.olllIiciwa<br />
i podniesieniu produkcji - zobaczymy w przyszlosci.<br />
G I ~ bo k i e z m i any n i e om i n ~ I Y t a k z e rod IZ i n y<br />
chI 0 P ski e j. Do niedawna miala ona charakter wybitnie patriarchalny,<br />
obecnie staje si~ ona 'coraz bardziej zwiqzkiem partnerskim,<br />
dZ'ieci bardzo szybko emancypujq si~ spod ,zalei:nosci<br />
od rodzicow. Na taki stan rzeczy skladajq si~ rozne przyczyny<br />
zewn~trzne i wewn~trzne. Niewqtpliwie bardzo silnie oddzialywuje<br />
tut'aj tendencja og6lnoswilatowa, wyrosla z ,coraz wi~kszeg.o poczucia<br />
godnosci czlowieka i jego praw. N ast~pnie przyczyniajq<br />
si~ do tego pr-ocesy przemiany spolecznej, kulturallllej i gospodarczej<br />
na wsi. Ziemia, iktorq wladanie by}.o podstawq patriarchalnej
Change language