Byggingareftirlitið - Skipulagsstofnun

8.0 Úttektir
8.01 Samantekt
Efni þessa kafla tengist þeim þáttum byggingarreglugerðar er varða úttektir. Þá að
mestu grein 48 til og með grein 55. Eins og jafnan var gert er könnuð framkvæmd
og eftirfylgni vegna ákvæða reglugerðarinnar auk þess sem álits byggingarfulltrúa
er leitað.
Almennt sjá embættin sjálf um allar áfanga-, loka- og stöðuúttektir. Verktakar eru
ráðnir í einhverjum mæli en hlutur þeirra er óverulegur. Ekki eru allir verkþættir
sem tilgreindir eru í 48. grein byggingarreglugerðar alltaf teknir út. Frágangur ystu
klæðninga er síst tekinn út en oftast eru teknir út verkþættir er varða eldvarnir.
Hvað varðar könnun efnisgæða virðist fremur sjaldgæft að þau séu könnuð við
úttekt. Einungis um þriðjungur byggingarfulltrúa kvaðst stundum kanna efnisgæði
en aðrir kanna þau ekki.
Álagsprófunar jarðvegsfyllingar er ekki krafist nema hjá einstaka embættum.
Þrýstiprófunar lagnakerfa er ekki krafist hjá öllum embættum, þar sem um 30%
setja aldrei fram þá kröfu.
Nokkur meirihluti byggingarfulltrúa veitir iðnmeisturum og byggingarstjórum að
einhverju marki heimild til úttektar á eigin verkum. Traust ríkir milli þessara aðila
því að rúmur helmingur þeirra byggingarfulltrúa, sem veitir slíka heimild, krefst
ekki skriflegrar staðfestingar á framgangi eiginúttekta.
Nokkur meirihluti byggingarfulltrúa grípur til ráðstafana kalli byggingarstjóri ekki
til úttektar, aðrir gera ekkert komi slíkt fyrir. Sé gripið til ráðstafana eru
viðbrögðin oftast þannig að rætt er við byggingarstjóra um málið. Dæmi þekkist
þó um áminningu skv. 212. gr. byggingarreglugerðar. Einnig hefur komið fyrir að
verk væri gegnumlýst eða rifið að hluta. Talið er að byggingarfulltrúa vanti
heppileg úrræði kalli byggingarstjóri ekki til úttekta, þar meðtaldar eru lokaúttektir.
Hluti byggingarfulltrúa vill fjölgun úttekta. Þá helst milli fokheldis- og
lokaúttektar. Þannig fram fari sérstök úttekt brunahólfana. Einnig telja þeir þörf á
að úttektir á rakavarnarlögum og einangrun séu ávallt framkvæmdar.
Hluti vill auka gæðagát við úttektir, hafa verklagsreglur, þannig að byggingarfulltrúar
verði betur samstiga í athöfnum sínum. Einnig sé mikilvægt að gæðakerfi
sé fyrir hendi hjá meisturum og byggingarstjórum þannig að þeir yfirfari ávallt verk
sín áður en kallað er eftir úttekt byggingarfulltrúa.
Hluti byggingarfulltrúa vill hafa þann sveigjanleika í úttektarkerfinu að hægt sé að
semja við byggingarstjóra um úttektir vegna hvers einstaks verks. Þá þannig að
heimilt sé að fjölga eða fækka úttektum byggingarfulltrúa frá því sem
byggingarreglugerð, 48. grein, gerir ráð fyrir.
Kvartað er yfir eftirfarandi þáttum vegna byggingarstjóra: Oft kemur fyrir að
teikningar eru ekki á byggingarstað við úttekt. Gögn um efniseiginleika
byggingarvöru liggja yfirleitt ekki fyrir. Byggingarstjóri mætir ekki til úttektar.
Oft er vikið frá uppdráttum. Kallað er of seint til úttektar, stundum eftir að byrjað
er að steypa. Stundum er kallað of snemma til úttektar, þá áður en verki er lokið.
Sumir byggingarstjórar sinna ekki hlutverki sínu, koma aldrei á byggingarstað.
Síðan var nefnt að almennt er misbrestur á því að kallað sé til lokaúttektar.
91