Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji ...

o zwiększeniu efektywności działań ukierunkowanych na zachęcenie osób o niskim statusie edukacyjnymdo realizacji prozdrowotnego stylu życia poprawiającego ich stan zdrowia i aktywność zawodową. Z uwagina fakt, iż idzie tu o kształtowanie kompetencji przydatnych w różnych dziedzinach życia – tak w sferzezawodowej jak i osobistej człowieka, mowa tu o tzw. transversal competences.Osiągnięcie tak postawionego celu wymagało działań w dwóch grupach docelowych:a) odbiorców bezpośrednich, czyli osób mających możliwość edukacji zdrowotnej pracownikówo niskim poziomie wykształcenia,b) odbiorców końcowych, czyli właśnie tego rodzaju zatrudnionych – w projekcie określanychjako LEE (z ang. low educated emplyees).Przeprowadzone zostały następujące działania:1. Identyfikacja specyficznych sposobów postrzegania zdrowia i jego determinant, poziomu wiedzyi przekonań LEE dotyczących ich osobistych wyborów oraz zachowań zdrowotnych (również w kontekściemiejsca pracy), a także rozpoznanie ich preferencji w zakresie treści, metod i nadawców przekazówz zakresu edukacji zdrowotnej.Zadanie to zrealizowano poprzez przeprowadzenie na przełomie IV kwartału 2009 roku orazI kwartału 2010 r. wywiadów kwestionariuszowych wśród 1691 osób mających status pracownika – pookoło 400 respondentów w każdym z czterech krajów uczestniczących w projekcie. Zespół realizatorówopracował takie kryteria doboru próby, by jak najlepiej rozpoznać specyfikę LEE na tle grup o wysokim statusieedukacyjnym. W związku z tym respondentów podzielono na grupę badaną, czyli osoby o niskim statusieedukacyjnym – posiadające wykształcenie niepełne podstawowe, podstawowe (z ang. primary), gimnazjalne (zang. lower secondary) i zasadnicze zawodowe (z ang. basic vocational) (poziomy 0-2 oraz 3C wg ISCED 1997 2 )oraz kontrolną – osoby o wysokim poziomie edukacyjnym – mające wykształcenie średnie (zarówno ogólne jaki zawodowe) (z ang. secondary or post-secondary) lub wyższe (z ang. tertiary) (3A-B oraz 4-6 wg ISCED 1997) 3 .W celu otrzymania „czystej” próby LEE, postawiono warunek, by do grupy badanej nie włączać osóbz wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym kontynuujących naukę na poziomie szkołyśredniej. Respondenci byli w wieku 25-54 lata (zarówno grupa kontrolna, jak i badana składały się po 1/3z następujących grup wiekowych: 25-34, 35-44 oraz 45-54 lata). Dobierani byli spośród pracowników z różnychdziedzin działalności gospodarczej oraz mieszkańców zarówno miast (małych i dużych), jak i wsi.Omawiane badanie zrealizowano na podstawie kwestionariusza wywiadu opracowanego przez instytucjepartnerskie. W celu zapewnienia możliwie najwyższej adekwatności jego pytań do sposobów percepcjibadanej problematyki w grupach docelowych jednym z istotnych etapów tworzenia go był jego pilotaż wśródosób spełniających kryteria doboru próby.2. Podsumowanie istniejących i sformułowanie kolejnych rekomendacji dotyczących efektywnychmetod edukacji zdrowotnej LEE (szczególnie w zakresie zawartości przekazów, właściwych strategii i metodedukacyjnych).Zgromadzenie dotychczasowych zaleceń zostało zrealizowane przez instytucje partnerskie poprzezprzeprowadzenie przeglądu literatury krajowej i międzynarodowej w tym zakresie. Natomiast kolejne rekomendacjeoparto na wynikach zrealizowanego w ramach projektu badania LEE.3. Identyfikacja/charakterystyka systemów edukacyjnych dostępnych w poszczególnych krajachpartnerskich dla dorosłych osób pracujących (tj. istniejących mechanizmów, instytucji oraz form możliwychszkoleń), który można by tam wykorzystać do realizacji edukacji zdrowotnej wśród LLE.Przeglądu istniejących narodowych systemów dokonali eksperci z instytucji partnerskich. Dzięki temurozpoznano grupy odbiorców, którzy w pierwszej kolejności mogli skorzystać z efektów realizacji projektu LEECH.2Jest to skrót od angielskich słów International Standard Classification of Education, tj. Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Edukacji.Stworzono ją w celu prezentowania statystyki w zakresie edukacji zarówno w poszczególnych krajach, jak i na arenie międzynarodowej.Najnowsza wersja została zaaprobowana w trakcie 29. Konferencji UNESCO w listopadzie 1997 r. Wyróżniono w niej siedem poziomówedukacyjnych: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, gdzie 0 oznacza pre-primary education, poziom 1 – primary education, poziom 2 – lower secondary education,poziom 3 – (upper) secondary education, poziom 4 – post-secondary non-tertiary education, poziom 5 – first stage of tertiary education,poziom 6 – second stage of tertiary education. W części z nich wyróżnia się jeszcze podpoziomy. Przykładem może być poziom 3, którymoże być podzielony na 3A (taki, który daje uprawnienia do nabywania kwalifikacji na poziomie 5A, 3B (umożliwia kształcenie napoziomie 5B) oraz 3C (nie dający bezpośredniej możliwości kontynuacji nauki na poziomie 5, ale wiążący się z nabyciem podstawowychkwalifikacji zawodowych, a więc prowadzący bezpośrednio na rynek pracy). (UNESCO, 2006).3Ta około 400-osobowa grupa respondentów w każdym z krajów partnerskich składała się z ok. 200 przedstawicieli grupy kontrolneji ok. 200 osób spełniających kryteria grupy badanej.6