Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji ...

Powszechnie wiadomo, że zdolność czytania ma wpływ na zdrowie. Z powodu niskiego poziomuogólnej umiejętności czytania i pisania pracowników, którzy posiadają wykształcenie niższe niż czterylata szkoły średniej, możemy wywnioskować, że posiadają oni ograniczony dostęp do informacji o zdrowiui słabą zdolność skutecznego ich wykorzystywania.Samoocena wiedzy, jak dbać o zdrowie oraz otwartość na przekazy z zakresu edukacji zdrowotnejWyniki badania krajowego pokazują, że 70% respondentów ocenia swoją wiedzę na temat tegojak dbać o zdrowie jako bardzo dobrą lub dobrą. Jednakże istnieją duże i statystycznie istotne różnicepomiędzy grupami o różnym poziomie wykształcenia. Ponad 40% respondentów z wykształceniempodstawowym ocenia swoją wiedzę jako słabą lub niedostateczną, podczas gdy w grupie osób z wyższymwykształceniem znalazło się tylko 10% takich odpowiedzi.Około 56% respondentów chciałoby dowiedzieć się więcej na temat tego, jak dbać o zdrowie, natomiast30% uważa, że wystarcza im to, co już wiedzą. Istnieją w tym względzie znaczne różnice pomiędzygrupami wyróżnionymi ze względu na poziom wykształcenia (najczęściej to absolwenci zasadniczychszkół zawodowych uważają, że to, co już wiedzą na temat dbania o zdrowie, jest dla nich wystarczające).Health literacy u pracowników o niskim poziomie wykształceniaIstnieją znaczące statystyczne różnice pomiędzy grupami o różnym poziomie wykształcenia a ichhealth literacy. Respondenci posiadający wykształcenie średnie lub wyższe istotnie częściej wykazują sięznajomością takich pojęć używanych w przekazach z zakresu edukacji zdrowotnej, jak bierne palenie,profilaktyka chorób, zdrowy styl życia i BMI. Nie zaobserwowano różnic w tym zakresie w przypadkutakich pojęć, jak cholesterol czy piramida zdrowego żywienia.Więcej niż jedna trzecia respondentów nie wie, czy cholesterol LDL jest zdrowy czy niezdrowy dlaczłowieka. Prawie wszyscy respondenci są świadomi korzystnego wpływu umiarkowanego wysiłku fizycznego.Istnieją natomiast znaczące statystyczne różnice pomiędzy grupami o różnym poziomie wykształcenia.Prawie trzy czwarte osób z wyższym wykształceniem uznało, że wielonienasycone kwasy tłuszczowe sązdrowe dla człowieka, podczas gdy 38% osób z wykształceniem podstawowym nie znało odpowiedzi na topytanie. Około 90% respondentów z wykształceniem wyższym bądź średnim odpowiedziało, że błonnik jestzdrowy, a jeśli chodzi o osoby z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym odpowiedź tęwybrało odpowiednio 67% i 77% zapytanych. Około 84% respondentów z grupy z wykształceniem wyższymuznało, że antyoksydanty są zdrowe, a jedynie 38% osób z podstawowym wykształceniem wybrało tęodpowiedź. Prawie połowa badanych nie wiedziała, czy wolne rodniki są zdrowe czy niezdrowe dla człowieka.Dostrzegane potrzeby w edukacji zdrowotnej obywateliJeśli chodzi o opinie respondentów na temat najbardziej wskazanych/potrzebnych tematów edukacjizdrowotnej Słoweńców, to badanie nie wykazało żadnych istotnych statystycznych różnic pomiędzygrupami o różnym poziomie wykształcenia. Najczęściej wybieraną tematyką było radzenie sobie zestresem, dalej regularne ćwiczenia i systematyczne badania w celu wczesnego wykrycia chorób.Wnioski i zaleceniaPrawie 70% respondentów ocenia swoją wiedzę na temat tego, jak dbać o zdrowie jako bardzo dobrąlub dobrą. Istnieją duże różnice pomiędzy grupami o różnym poziomie wykształcenia – nisko wykształcenipracownicy są świadomi, że ich wiedza jest słaba bądź niedostateczna, więc programy promocji zdrowiapowinny być skierowane właśnie do nich, gdyż są oni zmotywowani.Sprawdzona w badaniu podstawowa znajomość pojęć używanych w przekazach z zakresu edukacjiczy promocji zdrowia wydaje się być dobra, jednak znów pojawiają się różnice między badanymigrupami – osoby o niższym poziomie wykształcenia posiadają mniejszą wiedzę i prawdopodobnie bardziejskorzystałyby na programach promujących zdrowie.Wśród najbardziej pożądanych tematów w edukacji zdrowotnej najczęściej wybieraną odpowiedziąbyło radzenie sobie ze stresem. Natomiast dane literaturowe pokazują, że najlepsze efekty zdrowotne uzyskujesię w programach zarządzania stresem na stanowisku pracy (Maes, Van der Doef, 2004). Stąd szczególniewskazane wydaje się organizowanie programów edukacji zdrowotnej związanych z zarządzaniem stresem.129