Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji ...

8. Kształtowanie zdrowego stylu życianisko wykształconych pracowników –rekomendacjeElżbieta Korzeniowska, Krzysztof PuchalskiPrzeprowadzone w projekcie badania, poparte innymi wcześniej zgromadzonymi ustaleniamiudokumentowały, że grupa nisko wykształconych pracowników jest w wielu sytuacjach specyficznymi trudnym adresatem projektów edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Ponadto – chociaż jest ona podwieloma względami spójna oraz odróżniająca się od grupy lepiej wykształconych – jest jednocześniezróżnicowana, gdy porównuje się jej członków w odmiennych krajach.Planując działania z obszaru edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, adresowane do niskowykształconych, warto uwzględniać nie tylko cechy charakterystyczne dla całej tej grupy, ale także specyficzneczynniki społeczno-kulturowe, właściwe dla danego kraju. Część danych ukazujących odmiennościcharakterystyczne dla państw uczestniczących w projekcie przedstawiono już (w oparciu o przeprowadzonebadania) w niniejszej publikacji, ale oczywiście warto pogłębić tego rodzaju analizy w oparciuo jeszcze inne ustalenia, gromadzone w każdym kraju. Dobrze byłoby, żeby reprezentanci państw nieuczestniczących w projekcie, kierując się przedstawionymi dalej sugestiami odniesionymi do ogółu niskowykształconych, odwoływali się również do własnych badań, analiz i doświadczeń. Warto, by dostosowalioni te dalsze sugestie do własnej specyfiki społeczno-kulturowej – nie tylko do treści i sposobów myśleniaoraz zachowań pracowników swojego kraju, ale także do tradycji ochrony i promocji zdrowia, strukturorganizacyjnych i ról profesjonalnych w tym obszarze, przepisów prawnych itd.W dalszej części tego rozdziału omówione zostaną główne ustalenia i wypływające z nich wnioskidla działań praktycznych, odniesione do całej grupy nisko wykształconych pracowników z czterech krajówuczestniczących w projekcie. Pominięte zostaną kwestie ewentualnego zróżnicowania tychże zaleceń dlaposzczególnych państw.Głównym wyzwaniem jest fakt, że grupa nisko wykształconych pracowników znajduje sięw niespójnej i ambiwalentnej sytuacji, gdy idzie o zestawienie obiektywnych cech jej położenia z ichsubiektywnym odbiorem. Z jednej strony istnieją silne obiektywne przesłanki uzasadniające potrzebęzintensyfikowania działań edukacyjno-promocyjnych, bo grupa ta charakteryzuje się gorszym stanemzdrowia, rzadziej podejmuje działania prozdrowotne oraz posiada mniejszą wiedzę i inne kompetencjew zakresie troski o zdrowie. Z drugiej strony, w świadomości nisko wykształconych pracownikówwystępuje trudna do przezwyciężenia subiektywna bariera, ograniczająca możliwości dotarcia do nichz przekazami edukacji zdrowotnej. Nie wiąże się ona tylko z kompetencjami uwarunkowanymi ich ogólnieniskim poziomem wykształcenia, ale dotyczy specyfiki ich myślenia o sprawach zdrowia, kształtowanegow codziennych sytuacjach życia społecznego, także poza kontekstem formalnej edukacji. W omawianejgrupie rozpowszechnione jest subiektywne przekonanie, że posiadana wiedza o zdrowiu, choć nie jest byćmoże najlepsza, to jednak wystarcza dla potrzeb życia codziennego większości tych osób. Jednocześnieosoby te nie chcą dowiadywać się więcej, niż już wiedzą na temat dbania o własne zdrowie.87