Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji ...

oraz walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Problemem od ponad 40 lat dominującym w programachtego typu jest kwestia ubóstwa. W ramach Agendy Społecznej rok 2010 – Europejski Rok Walkiz Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym – poświęcony jest kampanii na temat problematyki ubóstwai wykluczenia społecznego. Wytyczne dla państw członkowskich jako priorytety polityki w tym zakresiewskazują m.in. eliminowanie nierówności w kształceniu i szkoleniu, w tym szczególnie – umiejętnościinformatycznych oraz programowania równego dostępu dla wszystkich do technologii informacyjno-komunikacyjnych(szczególnie niepełnosprawnych), zapewnienie równego dostępu do odpowiednich zasobówi usług, w tym do odpowiednich warunków mieszkaniowych, opieki zdrowotnej i ochrony zdrowia. Ponadtokampania ma posłużyć promowaniu zintegrowanej strategii na rzecz aktywnej integracji. Kampaniaeuropejska oraz powiązane z nią programy krajowe weszły właśnie w fazę realizacji – ich ocena nastąpiw pierwszej połowie 2011 r. (Komisja Europejska, 2008a).W samym dokumencie przyjmującym Odnowioną Agendę Społeczną zwraca się uwagę na kwestiepoziomu wykształcenia i rozwoju kompetencji: „Rozwój [technologii] zwiększa popyt na umiejętności,co przyczynia się do zwiększenia różnic między pracownikami wykwalifikowanymi i niewykwalifikowanymi.(...) Nadrzędną kwestią społeczną w długoterminowej perspektywie jest określenie sposobuwyposażania obywateli we właściwe umiejętności, tak aby w nowoczesnej gospodarce dysponowali oni –jako pracownicy, przedsiębiorcy i konsumenci – lepszymi możliwościami działania. Nie jest to jedyniekwestia szkolenia zawodowego w jego tradycyjnym rozumieniu. Jest to również kwestia tego, na jakieumiejętności i kwalifikacje istnieje zapotrzebowanie w nowej gospodarce, i jak umożliwić obywatelomskuteczne ich rozwijanie. Dlatego też UE intensywnie inwestuje w rozwój umiejętności, (...) a takżepromuje mobilność w ramach kształcenia i szkolenia ustawicznego oraz wiedzę i innowacje.” Jednocześniew Agendzie Komisja zobowiązała się do przedstawienia na przełomie lat 2008-2009 inicjatywy pn. Noweumiejętności w nowych miejscach pracy, w której dokonać miano wstępnej oceny rynku pracy i potrzebw zakresie umiejętności w perspektywie 2020 r., stworzenia mapy istniejących instrumentów służącychprognozowaniu na poziomie krajowym i europejskim oraz zaproponowania bardziej skutecznegopodejścia do przewidywania rozwoju sytuacji na rynku pracy i dopasowywania popytu na rynku pracy dopodaży za pomocą synergii pomiędzy politykami zatrudnienia, szkolenia i kształcenia. Inicjatywa zostałazrealizowana i stanowiła wskazania do przygotowania Strategii UE 2020, będącej kontynuacją StrategiiLizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia (Komisja Europejska, 2008b).4. PodsumowanieZasadniczo można uznać, że problematyka osób nisko wykształconych we Wspólnocie jestzauważana na poziomie deklaracji strategicznych i programowych. Rozwiązywana ma być poprzezintensyfikację działań na rzecz stałego podnoszenia statusu edukacyjnego mieszkańców, wspieraniagrup szczególnie zagrożonych brakiem dostępu do szkolnictwa – jak np. osoby ubogie, niepełnosprawneczy migranci. Poza systemem szkolnym – rozwijaniem jego dostępności oraz podnoszeniem jakości –wspie rany jest także szeroko obszar edukacji nieformalnej i wszelkie programy zgodne z filozofią stałegopodnoszenia kompetencji w różnych dziedzinach. Jest to socjalizacja do kształcenia się przez całe życie,mobilności w zakresie geograficznym, ale też elastyczności w odniesieniu do kariery zawodowej i miejscazatrudnienia.Nie widać póki co silniejszego trendu w zakresie dostosowania sektora zdrowia publicznego dospecyficznych potrzeb i oczekiwań osób o niskim statusie wykształcenia. Wynikać to może częściowoz faktu, że sektor opieki medycznej podlega uregulowaniom na poziomach krajowych i nie jest obszaremkompetencji unijnej. Zatem przygotowanie personelu do współpracy z podopiecznymi o niskim statusiewykształcenia może wyraźnie różnić się pomiędzy poszczególnymi krajami. Wskazuje się natomiast nakonieczność zapewnienie dostępu do odpowiednich usług i opieki medycznej. Domeną UE jest natomiastpromocja zdrowia, gdzie na razie nacisk kładziony jest na wyrównywanie szans w dostępie do zdrowia,w tym na realizację programów podnoszących alfabetyzację zdrowotną.Polityka społeczna skupia się na wkluczaniu osób o niskim statusie ekonomicznym (który częstopołączony jest z niskim statusem edukacyjnym) oraz szczególnych grup zagrożonych marginalizacją31