Nisko wykształceni pracownicy a zdrowie – wyzwania dla edukacji ...

iż znaczna część pracowników o niskim poziomie wykształcenia może być potencjalnie otwarta naprzedsięwzięcia prozdrowotne.Istotnym zjawiskiem, które określa stosunek do zdrowia jednostki, w tym predeterminuje jejzainteresowanie rozwijaniem wiedzy czy kompetencji w tym zakresie jest również obecność w stylumyślenia refleksji na temat tego jaki jest jej osobisty wpływ na zdrowie – w tym specjalnie przekonanie,że jest on istotny. Okazało się, że nisko wykształceni pracownicy różnią się w tym względzieod tych, którzy są lepiej wyedukowani. Aż 45% z nich uważało się za osobę, która na co dzień niemyśli o zdrowiu, nie zwraca uwagi jak to, co robi, na nie wpływa (tak postrzegało siebie tylko 28%badanych z drugiej grupy). Ponadto tylko co około piąty uznał się za osobę, która chętnie słuchao tym, co robić dla zdrowia i często zastanawia się jak zdrowo żyć (w grupie kontrolnej co trzeci) 4 .Stwierdzono zatem wyraźną barierę w docieraniu do nisko wykształconych pracowników, gdyż znacznaczęść nie biorąc odpowiedzialności za stan własnego zdrowia może nie czuć się adresatem przekazówczy działań mających na celu prowadzenie prozdrowotnego stylu życia. Sytuacja wśród polskich niskowykształconych pracowników była ponadto gorsza pod tym względem niż wśród Łotyszy, Słoweńców czyHiszpanów, gdzie co około trzeci na co dzień nie zastanawiał się nad wpływem własnego postępowaniana zdrowie i nieco większy odsetek ankietowanych często myślał o tym, co robić, aby poprawić swój stanzdrowia (odpowiednio 21%, 32%, 31%, podczas gdy w Polsce 18%) 5 .3. Sposób postępowania względem zdrowiaOstatecznym celem edukacji i promocji zdrowia jest upowszechnianie prozdrowotnych zachowańwśród adresatów ich działań. Z tego punktu widzenia diagnoza sposobu, w jaki dana grupa docelowatraktuje własne zdrowie jest podstawową przesłanką planowania działań w ramach programów i strategiitego rodzaju. Okazało się, że niżej wykształceni pracownicy w sposób statystycznie istotny rzadziej realizowalicztery z pięciu analizowanych prozdrowotnych zachowań niż ci lepiej wykształceni, co widaćw Tab.1. Pracownicy o podstawowym i zasadniczym zawodowym wykształceniu okazali się zatemzbiorowością mniej dbającą o własne zdrowie niż wyżej wykształceni, co oznacza iż szczególnie na nichpowinny być nakierowane działania z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.Tab. 1: Podejmowanie działań na rzecz zdrowia pracowników o różnym poziomie wykształcenia (w %)Rodzaj podejmowanych działańPracownicynisko wykształceniPracownicylepiej wykształceniUnikanie lub ograniczanie spożywania tłuszczu 35 62Codzienna dbałość o sprawność fizyczną 21 49Systematyczne wykonywanie badań profilaktycznych 23 39Starania by w najmniej szkodliwy sposób wypełniaćobowiązki zawodowe59 67Próby picia wyłącznie małych ilości alkoholu lubzachowywania abstynencji68 664. Poziom wiedzy na tematy zdrowia –aspekt subiektywny i obiektywnyWażnym warunkiem wstępnym, wpływającym na zainteresowanie ofertą działań prozdrowotnych,jest subiektywna ocena posiadanej wiedzy w tym zakresie i potrzeba jej rozwijania. Okazało się, że wrazze spadkiem poziomu wykształcenia wyraźnie malał odsetek badanych, którzy uważali, iż bardzo dobrzelub dobrze wiedzą jak dbać o zdrowie (odpowiednio 79%, 61%, 40%, 29% 6 ), by w interesującej nas grupie4p < 0,0001, df = 3, χ 2 = 28,0).5p < 0,0001, df = 12, χ 2 = 113,7.6p < 0,0001, df = 4, χ 2 = 41,7.118