pełny tekst - Seminare

SENS ŻYCIA WEDŁUG MŁODZIEŻY 109to nie znaczy, że te problemy są na co dzim1. uświadamiane, poddawane systematycznejrefleksji i rozstrząsaniom intelektualnym. Niektórzy młodzi ludziejeszcze nigdy nie zastanawiali się głębiej nad sensem życia, m~,jąc zawszeważniejsze sprawy do załatwienia.Częstotliwość zastana·wiania się nad sensem życia jest wśród młodzieżyszkolnej dość zróżnicowana. N a przykład młodzież licealna w Sierpcu określiłato w następujący sposób: bardzo często - 31,3%, często - 57,4%, rzadko -bardzo rzadko - Młodzież z techników w Zduńskiej Woli od-:znaczała się znacznie niższą częstotliwością refleksji nad sensem życia: bardzoczęsto - 11,8%, często - 35,5%, rzadko - 43,5%, bardzo rzadko - 6,5%i 2, 7% w ogóle nie zastanawiało się nad tym problemem. Z dokonanego poró-wnaniawynika jeszcze i ten wniosek, że dziewczęta są bardziej wrażliwena zagadnienie sensu życia niż chłopcy i częściej reflektują nad tym problemem.Różne też są motywy skłaniające do rozmyślań nad sensem życia. Niedadzą się one z pewnością sprowadzić do jednego źródła. Są uwarunkowanehistorycznymi potrzebami społecznymi i aktualnymi przeżyciami indywidualnymi,przeżyciami pozytywnymi i negatywnymi, praktykowaniem religiii jej osłabieniem 19 • Przykre doświadczenia w kontaktach społecznych zmuszajązwykle jednostkę do autorefleksji i stavviania sytuacyjnie uwarunkowanychNa pytanie: „Co pobudziło Ciebie do refleksji nad sensem życia?", młodzieższkolna przeważnie na konkretne sytuacje życiowe, tzn.kłopoty i niepowodzenia w nauce szkolnej, trudne sytuacje rodzinne lub osobisteproblemy życiowe (np. nieudane przyjaźnie, troska o przyszłość). Nadrugim miejscu znajdowała się - według częstotliwości wypowiedzi - świadomośćograniczeń i przemijalności ludzkiego życia oraz związana z tymchoroba czy śmierć bliskiej osoby. Do refleksji nad sensem życia skłaniawłasne doświadczenie życiow·e, czy - jak to określają niektórzy respondenci-- „samo życie", a także oddziaływania innych ludzi (rówieśnicy, przyjaciele,rodzice, księża, spotkania oazowe).Rzadziej oddziaływują inspirująco na rozmyślania o sensie życia wydarzeniaspołeczno-polityczne w naszym kraju i na świecie, niepewność co dowłasnej przyszłości, niekonsekwencje w życiu ludzi dorosłych itp. Pewna,grupa młodzieży zaczyna zastanawiać się nad sensem życia pod wpływemdoznań religijnych. Religia jest tu czynnikiem inspirującym młodzież dogłębszych refleksji nad życiem ludzkim. U źródła pytań o sens życiamożnarównież odnaleźć wątpliwości i osłabienie wiary religijnej dzisiejszego człowieka.Słabość tej wiary lub jej brak sprawia, że człowiek często pozostaje samna sam ze swoimi problemami. Na tym tle łatwo zrozumieć dramatycznośćposzukiwań niektórych młodych ludzi odchodzących od wiary rodzicówr.19Zob. Cz. Mat us ew i cz. Charakter i motywy aktywności mlodzieży starszej. ZielonaGóra 1968 s. 104.