pełny tekst - Seminare

SENS ŻYCIA \VEDLDG M;:..ODZIEżY115rowania i załamania, a nawet poczucie z.wątpienia w sens życia. Były to jednakstany przejściowe, mijające wraz z ustaniem działania określonych przyczyn.nawet - jak chcą niektórzy- jesteśmy do pewnego stopnia społecz.eiistwemsfrustrowanym; to z pewnością nie jesteśmy społeczeństwem bez „systemówsensotwórczych". Mało jest ludzi młodych w Polsce, którzy rezygnująw sposób trwały z prób rozwiązywania zaistniałych konfliktów, dylematówżyciowyd1 i niepokojów egzystencjalnych, poddających się pesymistycznejlub nihilistycznej negacji życia. Wzrasta zaś liczba tych, którzy nie chcą żyćz dnia na dzień, być anonimowym kółkiem w trybach ogromnego systemuspołecznego, lecz chcą odkrywać sens swojej obecności w społeczeństwiei świecie 22 • Wbrew oczekiwaniom warunki kryzysu społeczno-gospodarczegonie stały się priorytetowym źródłem subiektywnego poczucia zagrożeniai stresów życiowych. Prawdopodobnie u młodzieży szkolnej te czynniki nieodgrywają tak ważnej roli, jak u ludzi dorosłych.Młodzież szkolną cechuje wysoki - nawet zaskakująco wysoki - poziomogólnego zadowolenia z życia. Zagadnienie sensu życia stanowi dla niej żywotnyi ważny problem. Młodzież często o nim rozmyśla i wyraża w zasadziepozytywny stosunek do życia. Zadowolenie z życia jest dogodnym stanempsychicznym dla kształtowania się osobowości człowieka. Przyczyny rozmyślań.o sensie życia są tak zróżnicowane, że nie sposób uja.:ć je w jednejformule. :Mogą to być konkretne sytuacje życiowe, jak na przykład zbliżaniedojrzałości, wybór zawodu, doświadczenie samotności, bezowocnecierpienia i utrapienia, z.a,wód miłosny, strata bliskiej osoby, złeżycia rodzinnego (rozbicie rodziny, alkoholizm), konflikty z otoczeniem,problemy natury religijno-światopoglądowej i moralnej, świadomośćwłasnych niedostatków i niedoskonałości, nuda i pustka życiowaniepokój człowieka, kruchość jego własnej egzystencji, pragnienieznalezienia stałego porządku i ukształtowania życia tak, dawałoono poczucie moralnej słuszności, skłaniają również do rozmyśla11 nad sensemZwłaszcza fakt nieuchronnej śmierci, perspektywa przm·ażl1wego umierania, prowokuje nie tylko doświadczenie nie11okoju, ale i zachęcado stawiania pytań o kryteria życia wartościowego i jakość celów ~~~~, .. __,,,,znaczenie moralne. Wydaje się, że szczególnie w przełomowych i węzłowychpunktach życia ludzkiego jednostka przeżywa i uświadamia sobie tajemnicę~.UIK'·'-'·'-'~v istmemu1, fenomen przemijania oraz wydobywa z głębi serca ito co istotne.kształtują się przyczyny rozmyślań o sensie życia uu starszych. Jeżeli u tych drugich źródła refleksji nad sensemżycia mają bardziej „całościowy" wymiar i wiążą się z ograniczonością istnieniai wszelkimi „trudami istnienia", to u młodzieży mają one bardziej doraźnycharakter, wynikający z określonych sytuacji życimvych. Po-2 2Por. Z. K tt w o c k i, 'Trudne problemy światopoglądowe rnlodzieży maturalnej (I). „ Oświn'. li \Vychowauie" 198:3 nr 15 s. 13-IQ.