pełny tekst - Seminare

116 JANUSZ MARIAŃSKItrzeba odkrycia sensu przybiera w świadomości młodzieży kształt poszukiwaniakonkretnego planu życiowego, wyobrażei1 o przyszłości, o ideale własnychdążeń itp. I młodzi, i dorośli chcą żyć rozumnie oraz działać w sposób: celowy.Problematyka sensu życia nie należy do „sfery odległej".Uznawane wartościa sens życiaTruizmem socjologicznym jest twierdzenie, że człowiek dla zachowaniarównowagi psychicznej, rozwoju osobowego i normalnego funkcjonowaniaw społeczeństwie potrzebuje celów i wartości. M. Przełęcki podkreśla nawet,że „pojęcie sensu życia z.wiązane jest nierozerwalnie z pojęciem wartości, cowięcej, w pewnych swych zastosowaniach do pojęcia wartości po prostu sięsprowadza" 23 . Uznawane wartości oraz będące ich uzewnętrznieniem aspiracjei dążenia życiowe są w znacznej mierze z kolei wyznacznikiem postaw i za­,chmvań ludzkich dotyczących samego siebie, innych ludzi i otaczającegoświata.Intelektualny i emocjonalny wybór określonego systemu wartości tworzyswoistą „filozofię życia" młodzieży. „Nie można być prawdziwie wolnym -zatrważył Jan Pa·weł II w słowie do młodzieży przed Apelem Jasnogórskimw Częstochowie 18 czerwca 1983 r. - bez rzetelnego i głębokiego ·szacunkudo '>vartości". Jeżeli osoba nie poddaje swoich działań pewnemu punktowiwidzenia, określonej hierarchii wartości, jej działanie traci powoli sens, staje siębezsensowne („byt bez sensu").Jak słusznie zauważa się w Ogólnej I n._r;trukcji Katechetyczn/j, wydanejprzez Kongregację do Spraw Duchowieństwa, „człowiek w okresie dojrzewaniapróbuje uporządkować własną wizję życia, bieg swojej egzystencji wedługpewnych głównych i podstawowych wartości. We wczesnej młodości czuje siędziś człowiek jakby pochłonięty przeciwstawnymi «wartościami».· Ten ·właśniefakt zaostrza w dorastającym człowieku konflikt między różnymi wartościami,poszukuje, i nastawia go na odrzucenie wartości, których nie zauważadorosłych" (nr 85).Z socjologicznego punktu widzenia sens życia jest odnoszony do takiegosystemu wartości, który można uznać za charakterystyczny dla pewnej grupyczy zbiorowości lub za rozpowszechniony w danym środowisku społecznym.Jest to sens \Y świetle społecznie uznanych wartości. Deklarowanie określonychocen lub ich przeżyvrnnie traktuje się jako szczególnego rodzaju fakt społeczny24.vV każdej grupie społecznej ludzie mają wyobrażenia o co cenne,-cz.ego pragną lub unikają - o coś zabiegają.23M. Pr zeł ę ck i. Sens a wartości„ „Studia Filozoficzne" 1981 nr 4 s. 73. Por. D. S le -s z 11 ski, Osobou:ość, zachowanie, sens życici. ,;Vllięź" 21 :1978 nr 9 s. 25-31.24Por. Z. Ziembiński. „Sens życia" a system wartości. „Studia Filozoficzne" 1984:nr 4 s. 80-82.