Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
126<br />
Mesa ii. Des<strong>de</strong> el <strong>en</strong>foque cultural<br />
consuelo, ali<strong>en</strong>tan <strong>la</strong> extinción <strong>de</strong>l espacio público como lugar <strong>de</strong> inv<strong>en</strong>ción <strong>de</strong><br />
lo social, <strong>de</strong> creación, expectativa y apreh<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> <strong>la</strong> emerg<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> lo social.<br />
El <strong>de</strong>sbordami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> <strong>México</strong> está asociado al <strong>de</strong>smante<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s formas corporativas <strong>de</strong> integración <strong>de</strong>l control social,<br />
inher<strong>en</strong>tes al régim<strong>en</strong> gubernam<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> los últimos 70 años; a ello se ha<br />
sumado <strong>la</strong> <strong>de</strong>construcción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estrategias <strong>de</strong> gobernabilidad, sin que existieran<br />
otras estrategias que contrarrest<strong>en</strong> su apocami<strong>en</strong>to.<br />
Se ha <strong>de</strong>splegado <strong>en</strong> <strong>la</strong> vida social <strong>de</strong>l país el aspecto más <strong>la</strong>m<strong>en</strong>table<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> razón cínica y ha comprometido <strong>la</strong> esfera jurídica. La razón cínica como<br />
recurso <strong>de</strong> <strong>la</strong> impartición <strong>de</strong> justicia acreci<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> inhibición <strong>de</strong> <strong>la</strong> acción<br />
social. La ext<strong>en</strong>sión y <strong>de</strong>spliegue <strong>de</strong> <strong>la</strong> moral cínica al ámbito económico<br />
está significando una funesta po<strong>la</strong>rización <strong>de</strong> <strong>la</strong> riqueza y <strong>la</strong> <strong>de</strong>vastación <strong>de</strong><br />
los recursos sociales.<br />
La <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> cínica asumida como mecanismo <strong>de</strong> gobierno está <strong>en</strong><br />
correspon<strong>de</strong>ncia con <strong>la</strong> conformación <strong>de</strong> grupos que, para acrec<strong>en</strong>tar su<br />
propio control y po<strong>de</strong>r, acu<strong>de</strong>n a <strong>la</strong>s formas extremas <strong>de</strong>l cinismo: <strong>de</strong>lito,<br />
complicidad y corrupción. Se reproduc<strong>en</strong> transversalm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> estratificación<br />
social: abarcan, los grupos <strong>de</strong>lictivos, el narcotráfico y <strong>la</strong> <strong>de</strong>lincu<strong>en</strong>cia<br />
organizada; <strong>en</strong>vuelv<strong>en</strong> a <strong>la</strong>s élites políticas, empresariales, castr<strong>en</strong>ses<br />
y religiosas, y corromp<strong>en</strong> hasta <strong>la</strong>s últimas formas prevaleci<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad<br />
con mecanismos <strong>de</strong> extinción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s sociales, como <strong>la</strong> emigración, que<br />
recru<strong>de</strong>c<strong>en</strong> <strong>la</strong> pérdida <strong>de</strong> re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> solidaridad. El esc<strong>en</strong>ario <strong>de</strong> esta <strong>de</strong>bacle son<br />
<strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s: <strong>en</strong> el<strong>la</strong>s se acreci<strong>en</strong>ta el miedo y <strong>la</strong> am<strong>en</strong>aza, se ejerce el control,<br />
se <strong>en</strong>gran<strong>de</strong>ce <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong>.<br />
El protagonismo <strong>de</strong>l pragmatismo político —consecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> imp<strong>la</strong>ntación<br />
g<strong>en</strong>eralizada <strong>de</strong> <strong>la</strong> moral cínica— contamina al régim<strong>en</strong> social y se erige<br />
<strong>en</strong> régim<strong>en</strong> ético, lo que, <strong>en</strong> condiciones <strong>de</strong> segm<strong>en</strong>tación social e individualización<br />
exacerbada, cance<strong>la</strong> <strong>la</strong> ética <strong>de</strong> <strong>la</strong> responsabilidad e imp<strong>la</strong>nta <strong>la</strong> <strong>de</strong>so<strong>la</strong>ción<br />
g<strong>en</strong>eralizada, experim<strong>en</strong>tada como una <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> pasiva, capaz <strong>de</strong> convertirse<br />
<strong>en</strong> una <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> pat<strong>en</strong>te, corrompi<strong>en</strong>do todas <strong>la</strong>s formas <strong>de</strong>l vínculo social.<br />
La <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> género que asue<strong>la</strong> el país expresa <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> pat<strong>en</strong>te<br />
<strong>de</strong>l Estado. La impunidad que <strong>en</strong>vuelve a <strong>la</strong> esca<strong>la</strong>da <strong>de</strong> asesinatos <strong>de</strong> mujeres<br />
<strong>en</strong> el país no atañe a <strong>la</strong> condición <strong>de</strong> género, sino a <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad sexual. Se<br />
les asesina como miembros <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción biológicam<strong>en</strong>te fem<strong>en</strong>ina. La vio-