Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Foro interdisciplinario. Orígenes de la violencia en México - CONAVIM
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
200<br />
José Luis Cisneros<br />
Así, el repudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> y su dramatización es producto <strong>de</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia<br />
personal y <strong>de</strong> su transformación <strong>en</strong> <strong>de</strong>terminismo <strong>de</strong> una concepción<br />
melodramática, <strong>en</strong>causada por los discursos, reportajes, análisis académicos<br />
y re<strong>la</strong>tos personales <strong>en</strong> torno <strong>de</strong> acontecimi<strong>en</strong>tos ocurridos. De esta visión<br />
se <strong>de</strong>spr<strong>en</strong><strong>de</strong> una imag<strong>en</strong> <strong>de</strong> ciudad in<strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa, acorra<strong>la</strong>da <strong>en</strong> un callejón que<br />
aguarda <strong>la</strong> puña<strong>la</strong>da terminal. Una ciudad cuyas metáforas folletinescas extingu<strong>en</strong><br />
interminablem<strong>en</strong>te a <strong>la</strong>s víctimas y divulgan <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> nuevos<br />
crím<strong>en</strong>es, expresados <strong>en</strong> un l<strong>en</strong>guaje melodramático que se impone sobre<br />
<strong>la</strong>s versiones objetivas. Una versión <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> que, por <strong>de</strong>sdicha, se convierte<br />
<strong>en</strong> algo real, intangible y omnipot<strong>en</strong>te que hace inútil <strong>la</strong> voluntad <strong>de</strong><br />
actuar o interv<strong>en</strong>ir cívicam<strong>en</strong>te. En este s<strong>en</strong>tido, el repudio a <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> y su<br />
visión melodramática construye y facilita <strong>la</strong> asimi<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> un paisaje trágico<br />
(Monsiváis, 2000).<br />
Otro argum<strong>en</strong>to a favor <strong>de</strong> <strong>la</strong> paradoja m<strong>en</strong>cionada, radica <strong>en</strong> reconocer<br />
que no cabe duda que estamos fr<strong>en</strong>te a una serie <strong>de</strong> acontecimi<strong>en</strong>tos que se<br />
vuelv<strong>en</strong> un obstáculo para <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> los vínculos <strong>de</strong> sociabilidad,<br />
<strong>de</strong>bido a que se pres<strong>en</strong>tan como límites fronterizos que causan ruptura <strong>en</strong>tre<br />
<strong>la</strong> confianza y <strong>la</strong> credibilidad <strong>de</strong>positada <strong>en</strong> <strong>la</strong> responsabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s<br />
públicas; tal sería el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> constante difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong> corrupción<br />
policiaca y judicial. En este s<strong>en</strong>tido, el problema <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> urbana no<br />
es privativo sólo <strong>de</strong> megalópolis como <strong>la</strong> nuestra, pues su <strong>de</strong>sarrollo voraz<br />
am<strong>en</strong>aza también a ciuda<strong>de</strong>s como Nueva York, Tokio, São Paulo, Bang<strong>la</strong><strong>de</strong>sh,<br />
Bangkok, Osaka, Los Ángeles, Londres, Berlín, etcétera.<br />
Las imág<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> volcadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> cotidianidad <strong>de</strong> los actos<br />
<strong>de</strong> qui<strong>en</strong>es habitan <strong>la</strong> ciudad se asum<strong>en</strong> como acontecimi<strong>en</strong>tos trágicos dibujados<br />
o nub<strong>la</strong>dos por el velo <strong>de</strong>l horror que nos acecha. De tal manera, <strong>la</strong><br />
<strong>viol<strong>en</strong>cia</strong> modifica los ritmos y el comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida urbana, que<br />
se rige por <strong>la</strong> repres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> una victimología pueril, don<strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas<br />
anochec<strong>en</strong> con alivio <strong>de</strong> sobrevivi<strong>en</strong>tes y amanec<strong>en</strong> convertidos <strong>en</strong><br />
víctimas <strong>en</strong> pot<strong>en</strong>cia. Tales imág<strong>en</strong>es construy<strong>en</strong> estereotipos <strong>de</strong> algunos<br />
espacios o regiones catalogados como más viol<strong>en</strong>tos, <strong>en</strong> un contexto global;<br />
espacios percibidos como profecías exterminadoras a corto p<strong>la</strong>zo <strong>de</strong> todo<br />
aquello que nutre los esc<strong>en</strong>arios <strong>de</strong>l pavor. Colonias, barrios, callejones, av<strong>en</strong>idas<br />
y bajo pu<strong>en</strong>tes son contemp<strong>la</strong>dos como espacios cuya realidad cotidiana