Rapport_fitheidstesten_2007.006_DEF-1-

TNO-rapport | KvL/B&G/2007.006
11
Inleiding
Dit rapport is gewijd aan fitheidstesten voor de jeugd. Het rapport is bedoeld als een
naslagwerk. Het geeft een overzicht van veel gebruikte testen voor de lichamelijke
fitheid. Het is onmogelijk om alle beschikbare testen te beschrijven, daarom zijn de
meest gangbare in dit rapport opgenomen.
Het rapport is een hulpmiddel voor mensen die op zoek zijn naar fitheidstesten voor
kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 18 jaar. Het rapport kan u helpen bij het selecteren
van fitheidstesten.
Testen voor het meten van de lichamelijke fitheid worden in verschillende situaties
frequent uitgevoerd. Binnen het onderwijs bijvoorbeeld door vakleerkrachten lichamelijke
opvoeding. Daarnaast worden fitheidstesten ook in de sport uitgevoerd
bijvoorbeeld in fitnesscentra of door trainers van sportverenigingen. Binnen de
gezondheidszorg worden fitheidstesten onder andere uitgevoerd in de revalidatie en
fysiotherapie. Binnen de bedrijfsgezondheidszorg worden fitheidstesten uitgevoerd
om de geschiktheid voor bepaalde functies vast te stellen. Dit gebeurt bijvoorbeeld
bij brandweerlieden of piloten. Tenslotte worden binnen het wetenschappelijk onderzoek
fitheidstesten gebruikt om trends te monitoren in de fitheid van de bevolking en
om effecten van bepaalde interventies te onderzoeken.
Wat is fitheid?
Alhoewel het uitvoeren van fitheidstesten dus in veel situaties plaatsvindt is er nog
steeds geen eenduidigheid over wat fitheid nu precies inhoudt. Reeds in 1992 constateerde
Hollander dat fitheid datgene is dat men meet met een Fitheidstest (Kemper en
van Mechelen, 1992). Hoewel deze definitie met een knipoog is afgeleid uit de definitie
voor intelligentie geeft het wel duidelijk aan dat het begrip fitheid niet eenduidig
gedefinieerd is. Bovendien zijn de uitkomsten dan sterk afhankelijk van de gebruikte
fitheidstest. Het is daarom beter om de definitie van het begrip fitheid los te koppelen
van de test.
Vaak wordt fitheid opgevat als ‘het algemene vermogen om lichamelijke prestaties
te leveren’. Indien men deze algemene definitie hanteert dan blijft de omschrijving
echter erg vaag. In de praktijk wordt het begrip fitheid daarom vaak geoperationaliseerd
naar de grondmotorische eigenschappen: uithoudingsvermogen, snelheid,
kracht, lenigheid en coördinatie. In de literatuur kan men echter verschillende definities
tegen komen. Takken (2004) verstaat onder fitheid de maximale zuurstofopname.
Het begrip fitheid wordt hiermee terug gebracht tot één aspect van wat men ook wel
conditie noemt, namelijk het algemeen aëroob uithoudingsvermogen. Bovende’eerd
et al. (1980) en Leyten et al. (1982) kiezen een wat bredere definitie waarin meerdere
grondmotorische eigenschappen worden betrokken. Zij verstaan onder fitheid
de mate van kracht, snelheid, lenigheid en uithoudingsvermogen. Adam et al. (1993)