Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

Kortom, nader onderzoek op dit gebied zou mogelijk een wereldwijde keten van positieve
processen in gang kunnen zetten.
6. VOORBIJ DIT ONDERZOEK
Net als bij elk onderzoek, blijven er na dit onderzoek meer vragen over dan antwoorden. Er is
zoveel meer dat zou kunnen worden nagepluisd en geanalyseerd binnen dit werk. Maar net als
elk onderzoek, kent ook deze een einde. De vragen die nu overblijven zijn uitvloeisels van
ruim anderhalf jaar dedicatie aan een onderwerp dat aanvankelijk eenvoudig leek, maar later
pas zijn enorme dimensies toonde. Het is belangrijk om deze vragen niet ongenoemd te laten.
Daarom worden deze laatste pagina’s gewijd aan de twee grootste vraagstukken die tijdens dit
werk naar voren zijn gekomen: Kan het welzijnsbevorderende sacrale gebruik van
psychoactieve middelen in de spiritueel-religieuze context van de Santo Daime
wetenschappelijk worden erkend en op basis daarvan wereldwijd worden gelegaliseerd? Zou
er zoiets bestaan als ‘plantenintelligentie’ en zou het mogelijk zijn om kennis te verwerven
door middel van planten, zoals men binnen allerlei inheemse culturen van Zuid-Amerika
stelt? Voortbordurend op de conclusies wordt kort op deze zaken ingaan. Op de achtergrond
speelt uiteindelijk de vraag: Zou toekomstig onderzoek naar deze en verwante thema’s de
grenzen van de wetenschap kunnen verleggen?
6.1 Het probleem van classificatie en de legalisatiekwestie
Tijdens het veldwerk en vooral bij de literaire verdieping bij terugkomst uit Brazilië viel te
ontdekken dat de Santo Daime heel moeilijk te classificeren is. Ook Groisman (1999: 14-17)
stelt zich deze vraag en haalt verschillende theorieën hierover aan. Is het een religie, een vorm
van sjamanisme, een medisch systeem, een leefwijze, een ecologische beweging, een sociale
structuur? Aan het einde van zijn verslag concludeert hij: ”Het is een bijzondere en
eclectische vorm van religie met elementen uit verschillende tradities ... ter constitutie van een
symbolische context voor een ritueel gebruik van de drank” (Groisman 1999: 134). In dit
onderzoek wordt Santo Daime als een religie geclassificeerd, maar ook als een kennissysteem.
Zoals uit de data-analyse naar voren is gekomen, beschouwen de adepten het immers als een
“levensschool” of “spirituele universiteit”, waar zij leren over zichzelf en de essentie van het
menselijke bestaan. Ik ben het met Groisman eens dat de Santo Daime religie bijzonder is in
zijn soort. Zelfs de parallelle ayahuasca religies União do Vegetal en Barquinha hebben niet
een dergelijk wereldwijd netwerk gevormd als de Santo Daime.
Het wetenschappelijk classificeren van de Santo Daime als religie is van groot belang voor de
legalisatieproblematiek. Wetenschappelijke kennis vormt over het algemeen immers het
referentiekader van wetgeving. Aan de hand van wetenschappelijke bevindingen wordt