Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

mensen het helemaal niet eens is met bepaalde regels en een naar aanleiding daarvan een kerk
oprichten naar eigen invulling. Deze kerken zijn niet altijd lid van CEFLURIS.[60]
Ten slotte het volgende. De omvang en precisie van deze normen kunnen voor leken als
overdreven streng overkomen en zelfs schrik oproepen door te denken dat het gaat om
controle en macht over de mensen. Onder invloed van Daime wordt echter duidelijk dat al
deze regels dienen ter geleiding van energieën en spirituele entiteiten en bescherming van de
deelnemers, opdat de spirituele werken krachtig en vloeiend verlopen.
3.5 Symboliek
Volgens Geertz (1973 [1966]: 63) is religie een systeem van symbolen. Hij definieert
symbolen als “tangible formulations of notions, abstractions from experience fixed in
perceptible forms, concrete embodiments of ideas, attitudes, judgments, longings, or beliefs.”
Een set van symbolen construeert volgens hem modellen van en modellen voor de
werkelijkheid, die op hun beurt culturele patronen bepalen, waaronder religies.
Volgens Lévi-Strauss (1979 [1963]: 325) wordt in zowel psychoanalytische als sjamanistische
genezingsmethoden gebruik gemaakt van symbolen:
“For it may at one time involve a manipulation of ideas and, at another time, a manipulation
of organs. But the basic condition remains that the manipulation must be carried out through
symbols, that is, through meaningful equivalents of things meant which belong to another
order of reality. It is the effectiveness of symbols which guarantees the harmonious parallel
development of myth and action.”
Beide antropologen geven een onlosmakelijk verband aan tussen religie en symbolen, waarbij
de betekenis van religieuze symbolen de religieuze ervaring constitueren. Met andere
woorden maken symbolen het ‘onzichtbare’ zichtbaar. Maar het werkt ook andersom. Door
het gebruik van symbolen en rituele handelingen (beide fysiek zichtbaar), wordt kracht
bijgezet aan de waarneming van de (fysiek onzichtbare) spirituele werkelijkheid om ermee te
kunnen werken. Hieronder volgt eerst een beknopte uiteenzetting van de belangrijkste
symbolen binnen de Santo Daime, gebaseerd op de observaties in Céu do Patriarca São José,
Florianopolis.[61] Hierna wordt meer verteld over de concepten ‘zichtbare’ en de
‘onzichtbare’ werkelijkheid en de kosmovisie van de Santo Daime.
Zojuist is gezegd dat er aparte vrouwen- en mannentaken bestaan bij de productie van Daime
en dat deze splitsing een algemeen kenmerk is van de Santo Daime rituelen. Dit heeft niets te
maken met ongelijkwaardige posities of met het negeren van seksuele gevoelens. Het gaat om
het contrast en de complementariteit van de mannelijke en de vrouwelijke energieën. De
meest eenvoudige manier om dit uit te leggen is misschien door een link te leggen met de
betekenis van het yin-yang symbool. De zwarte en de witte helft zijn aan elkaar
tegenovergesteld, maar vullen elkaar aan en vormen samen een eenheid, de wit-zwarte cirkel.