Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

wereldwijd de meeste doden veroorzaakt). Zou men binnen dit wereldbeeld bewust zijn van
de kennis die hiermee voorgoed ten onder gaat?
1.3 Positionering
Omdat een onderzoek nooit objectief is, is het van belang de positie van de onderzoeker ten
opzichte van het onderzoeksobject in kaart te brengen. Zeer zeker in cultureel antropologisch
werk is dit essentieel, daar de onderzoeker zelf meetinstrument is. Bovendien is het gekozen
thema, spiritueel-religieuze ervaringen, extra gevoelig voor vertekening door vermenging met
de levensvisie van de onderzoeker. De antropoloog Michael Lambek stelt in de inleiding op
de door hem geredigeerde bundel “A reader in the anthropology of religion” dat:
“Hence the need to grasp beliefs and practices relative to the universes in which people live,
whatever the specific references to gods, prayer, and the like. It follows from this that the
anthropologists’ own cosmos is but one among many; our position is possibly an
epistemologically privileged one, but it is not located in some neutral space outside of culture.
Thus objectivism, in the sense of assuming such a privileged “Archimedean” position, must
be abandoned.” (Lambek 2002: 6)
Ook Tsing (2005) vraagt in haar boek “Friction; An ethnography of global connection” aan
de huidige antropologen: Wat is uw sociale positie in het veld? Laat ik als huidig antropoloog
deze vraag beantwoorden. In het voorwoord vertelde ik al dat een zeker gevoel van
identificatie mij vrijwel meteen deed ‘thuis’ voelen bij de mensen van de Santo Daime.
Ik ben niet van huis uit opgegroeid met een bepaald geloof. Wel leerde ik rond achtjarige
leeftijd te bedanken voor de avondmaaltijd. Rond mijn twaalfde begon ik mij af te vragen wie
ik eigenlijk bedankte en daarmee wie God voor mij was. In mijn verdere puberteit
ontwikkelde ik de filosofie dat God gelijkstaat aan liefde, zijnde een harmoniserende en
levensgenererende energie die overal aanwezig is. Het is de kracht die eenheden bij elkaar
houdt. Het is de aantrekkingskracht tussen eenheden die alles in beweging zet: atomen,
moleculen, cellen, levende wezens, planeten, sterrenstelsels, kortom alles dat bestaat. Er is
geen enkele religie of religieuze groep waar ik bij ben aangesloten, maar heb een soort van
eigen geloof gevormd en daarbij inspiratie geput uit verschillende bronnen. Mijns inziens zijn
alle geloofsvormen gelijkwaardig aan elkaar en hebben recht van bestaan. Ik ben niet tolerant
daar waar mensen schade wordt aangedaan in naam van een religie, omdat dit over het
algemeen niet religieuze, maar culturele motivaties betreft en/of wordt gehandeld uit
machtswellust.
Zoals later uit dit werk zal blijken, komt het bovenstaande in grote lijnen overeen met de
opvattingen van de Santo Daime. Op zijn minst zijn de levensvisies goed met elkaar te
combineren. Dit heeft gezorgd voor het genoemde gevoel van identificatie. Het heeft ertoe
geleid dat ik me, uit persoonlijke nieuwsgierigheid, tijdens het gehele onderzoek ontvankelijk
heb opgesteld voor alle informatie die men mij toevertrouwde, maar ook dat ik deze gegevens
in eerste instantie op een positieve – niet afwijzende – manier heb kunnen interpreteren.