Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

“Within the materialistic paradigm still ruling in scientific circles, any insights or learnings
gained from dreams, trances, intuitions, mystical ecstasies, or the like would be seen as
“purely subjective” and limited to those states, i.e., not having general applicability or
“reality”. The altered states of consciousness (ASC) paradigm is still considered marginal”
Metzner (2006: 9).
Naarmate ik dieper in het onderwerp dook, begonnen allerlei dingen op hun plaats te vallen.
Zeer zeker in het begin zette ik grote vraagtekens bij deze groep mensen en vooral bij hun
rituelen. Het was mij bekend dat het mogelijk is om door transcendentie te komen tot een
andere staat van bewustzijn, waarin een andere realiteit zichtbaar wordt. Een soort realiteit
achter de realiteit, zoals ik die regelmatig had ervaren via meditatie en yoga, maar niet als
zodanig had benoemd. In allerlei culturen worden dergelijke technieken gebruikt. De ene
noemt het verlichting of verlossing, de ander noemt het extase. De Santo Daime maakt
onderscheid tussen de ‘zichtbare’ en ‘onzichtbare’ realiteit. Via de Daime krijgt men inzicht
in de ‘onzichtbare’ realiteit en wordt het mogelijk om op een ander niveau te communiceren
met jezelf en met alles om je heen. Het concept dat de consumptie van een substantie (in dit
geval ayahuasca) ook een techniek kan zijn, dat was nieuw voor mij. Ik ben altijd van mening
geweest dat gebruik van drugs, tabak of alcohol het contact met jezelf en met God juist
verstoren.
Naar gelang ik mij verder in het onderwerp ging verdiepen en verschillende mensen erover
interviewde, kwam ik langzaam tot de conclusie dat het eerder andersom is. Al duizenden
jaren worden psychoactieve planten gebruikt voor transcenderende en/of therapeutische
doeleinden, kenmerkend voor sjamanistische praktijken over de hele wereld. De genoemde
substanties brengen de mens in een andere staat van bewustzijn, bijvoorbeeld al merkbaar is
na een glas wijn. Zoals verderop wordt uitgelegd, is het effect van ayahuasca echter vele
malen sterker en stelt de mens in staat door middel van een verruimd bewustzijn of een
ruimere perceptie van de werkelijkheid te komen tot zelfkennis en genezing. Het is daarbij
noodzakelijk een bepaalde rituele of religieuze context te handhaven en de consumptie te
beperken tot bepaalde hoeveelheden, onder leiding van een spirituele leider, bijvoorbeeld een
sjamaan.
In onze moderne tijd en met name in de westerse cultuur is die context verdwenen en
consumeert men alcohol en drugs op een niet-sacrale (profane) wijze. Net zo goed komt men
in een staat van verruimd bewustzijn, hetgeen zorgt voor een verandering van perceptie en
gedrag. Maar, zo heb ik tijdens dit onderzoek geleerd, men heeft dan niet die leidraad om zich
bewust te zijn van de energieën waaraan men zich op dat moment heeft opengesteld, noch
weet men in sommige gevallen de controle over zichzelf te handhaven. In de ergste gevallen
lijdt dit tot geestelijke en/of lichamelijke verslaving en de problematische gevolgen van dien.
Volgens Grof (1996: 15-7) gaat achter een verslaving vaak een diepe behoefte schuil om je
spirituele eigenheid en je ware zelf te leren kennen, als een reactie op gevoelens van
zinloosheid en leegte. Dat mensen naar deze substanties grijpen is, gezien bovenstaande
uitleg, niet vreemd. Uit de literatuur en van respondenten heb ik begrepen dat de Santo
Daime, door veel onderzoekers omschreven als het rituele gebruik van ayahuasca, een manier
is om aan jezelf te werken. Het heeft velen geholpen om die gevoelens van leegte, die Grof
noemt, op te vullen. Niet zelden is het gebruik van ayahuasca en andere psychoactieve
middelen (zoals LSD) juist effectief gebleken ter genezing van verslavingen.[8] Zoals in de
komende hoofdstukken duidelijk wordt, is een belangrijke conclusie uit dit onderzoek de