Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

onderscheid gemaakt worden tussen de respondenten uit Florianopolis en die van Den Haag.
Naast deze 18 interviews, is een hoeveelheid informatie afkomstig van de vele formele en
informele vraaggesprekken met sleutelinformanten (religieus leider, arts, muzikant, etc.). Dit
wordt apart vermeld.
Alle interviews zijn opgenomen door middel van een digitale voice-recorder. Tijdens de
interviews heb is bij elke vraag zoveel mogelijk op papier gezet. Ondertussen werden
doorvragen, feedback en oogcontact met de respondent niet vergeten. Gezien de vaak
persoonlijke en diepgaande onderwerpen van de interviews, hebben deze altijd
plaatsgevonden op een rustige plek. Meestal was dit bij de mensen thuis. Andere plaatsen
waren bijvoorbeeld een parkje op het universiteitsterrein, een bidhuisje en het kerkgebouw.
Bij de verwerking van de onderzoeksdata is als volgt te werk gegaan. Gezien de variatie aan
antwoorden op de open vragen, zijn eerst alle genoteerde antwoorden in een Word-bestand
gezet. Voor elke vraag uit het interview werd 1 pagina gebruikt. Onder de vraag werden de
open antwoorden onder elkaar gerangschikt, waardoor lijsten ontstonden van een vraag met
daaronder telkens 18 antwoorden. In tweede instantie zijn deze lijsten aangevuld door de
opgenomen gesprekken af te luisteren. Vanwege het zeer tijdrovende aspect van deze
bezigheid, zijn niet alle interviews volledig afgeluisterd. Het leek mij voor het doel van dit
onderzoek namelijk niet noodzakelijk om elk specifiek detail te achterhalen. Belangrijker was
het ontdekken van een patroon, waardoor afwijkingen vanzelf zouden opvallen. De meer
eenduidige statistische achtergrondvariabelen (zoals geslacht, leeftijd, religie van ouders, e.d.)
zijn in een codeboek gerangschikt en later geanalyseerd met behulp van eenvoudige
kruistabellen en sorteerfuncties van het programma SPSS. Dit laatste is ook gedaan met de
korte straatinterviews die zijn afgenomen bij 100 mensen verspreid over het eiland om de
algemene kennis en mening te peilen van de bewoners van Florianopolis over de Santo
Daime.
Van de genoemde lijsten met antwoorden is zowel een ‘verticale’ analyse gedaan, als een
‘horizontale’. Met ‘verticale’ analyse bedoel ik dat er per vraag is gekeken naar alle gegeven
antwoorden, op zoek naar een betekenishebbende lijn of patroon in de beantwoording. In
geval er sprake was van een sterk afwijkend antwoord, heb ik getracht hiervoor een verklaring
op te sporen. Meestal was deze gelegen in een specifieke gebeurtenis of ervaring van de
persoon in kwestie. Dit is de ‘horizontale’ analyse, waarmee per persoon is gekeken of er een
bepaald patroon was te ontdekken in zijn of haar antwoorden. Zo is bijvoorbeeld de 23-jarige
dochter van de religieuze leider van Céu do Patriarca São José geïnterviewd. Zij kwam in de
gemeenschap wonen toen zij slechts 25 dagen oud was (afwijking bij ‘verticale’ analyse).
Logischerwijs is haar hele leven veel meer verbonden met de Santo Daime religie dan die van
personen die op volwassen leeftijd ermee in aanraking kwamen (‘horizontale’ analyse).
Het gevaar bestaat om via deze analyse-methode te stuiten op speculaties en valse aannames.
Om de validiteit en de generaliseerbaarheid van de voorlopige conclusies te controleren, zijn
de onderzoeksdata naast bevindingen van andere wetenschappers gelegd. De vele
verwijzingen naar literatuur mogen reeds zijn opgevallen in al het voorgaande. Ook in de
data-analyse hieronder wordt regelmatig verwezen naar eerdere onderzoeken. Daar waar geen
of te weinig toetsmateriaal beschikbaar was, is de informatie simpelweg achterwege gelaten.
Onderstaande data-analyse wordt overigens niet gepresenteerd als een lange opsomming van
aantallen en percentages, maar als een gestructureerd verhaal. De analyse komt als het ware
vanuit de respondenten zelf, die vertellen over hun ervaringen met de Santo Daime, vanaf het
allereerste contact tot aan de meest recente belevingen. Dit is precies het hoofdkenmerk van