Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

Als laatste bespreek ik de symboliek van de maraca.[62] Bij de Santo Daime wordt deze
gemaakt van een kleine metalen blik, metalen balletjes en een houten handvat. Dit instrument
geeft een harde en krachtige accentuering van het muzikale ritme van de hymnen en heeft
daarmee een mantrische werking. Bovendien is het een soort wapen in de ‘astrale strijd’
(batalha astral). Wanneer de deelnemer omhoog slaat, richt hij zich tot het licht en stelt zich
er ontvankelijk voor. Wanneer de deelnemer omlaag slaat, schoont hij zich van negatieve
energie en beoefent hij exorcisme. In een andere interpretatie is de maraca een sjamanistisch
instrument die de innerlijke en mysterieuze wereld van de sjamaan symboliseert.
Bovenstaande uitleg van symbolen binnen de Santo Daime zijn niet meer dan interpretaties.
De persoonlijke betekenis openbaart zich pas bij de toepassing ervan. Volgens theologe en
filosofe Desiree Berendsen (2001: 173) is geloof geen individuele aangelegenheid, maar iets
dat geconstitueerd wordt in een gemeenschap. In haar proefschrift (2001: 173) stelt zij:
“Iedere keer dat mensen zich de creatie van het heilige in hun midden herinneren, verbinden
ze zich opnieuw aan wat zij als heilig zien. Daarmee verbinden zij zich aan elkaar en aan de
gemeenschap die ze in die act institutionaliseren.”
Verhalen, rituelen, tradities en symbolen krijgen daarom pas een betekenis binnen de
gemeenschap waarin ze uitgevoerd worden. Ze dienen ervoor om datgene waaraan gelovigen
zich overgeven uit te drukken. Over de waarheid van geloof kan niets gezegd worden voordat
men zich aan het geloof overgeeft, juist omdat geloof pas waar gemaakt kan worden in de
gemeenschap van gelovigen.
3.6 Kosmovisie
Reeds is ter sprake gekomen dat men binnen de Santo Daime spreekt van twee werelden: de
‘zichtbare’ en de ‘onzichtbare’. Zoals Groisman (1999: 57) toelicht, heeft het onderscheid
tussen ‘zichtbaar’ en ‘onzichtbaar’ betrekking op de manier van waarnemen en niet tot twee
verschillende realiteiten die apart van elkaar bestaan. Het kunnen waarnemen van hogere
dimensies is meer een kwestie van capaciteit of inzicht. Sommige mensen worden met deze
capaciteit geboren en zijn gevoeliger voor het waarnemen van de ‘onzichtbare’ wereld. Dit is
bijvoorbeeld het geval bij mediamieke personen. De meesten echter dienen deze capaciteit op
te bouwen door middel van continue praktisering, bijvoorbeeld via religieuze rituelen, zoals in
het geval van de Santo Daime. Deze praktisering kan gezien worden als een training ter
verruiming van het bewustzijn, oftewel het verkrijgen van een verruimde perceptie van de
‘onzichtbare’ wereld.
Binnen de Santo Daime en binnen vele andere levensbeschouwelijke stromingen, wordt de
‘onzichtbare’ wereld als de ‘Waarheid’ gezien, met een hoofdletter ‘W’. Het is de bron van
het leven, het is de werkelijkheid waarin alles is georganiseerd en betekenis krijgt, het zijn de
wetten van deze realiteit waar de natuur en ook de mens – bewust of onbewust – naar luistert.
De materiële, ‘zichtbare’ of aardse wereld wordt gezien als de ‘wereld der illusie’. Nogmaals,
hiermee wordt niet bedoeld dat deze niet zou bestaan of dat het geen werkelijkheid zou zijn.