Parkinson - Stichting Welzijn Ouderen Wassenaar

kwalitatief onderzoek: de gegevens worden pas interessant wanneer zij betekenis krijgen in
hun context.
Met het oog op de drie kwaliteitscriteria van kwalitatief onderzoek nog even het laatste.
Tijdens de interviews, de dataverwerking en de verslaggeving heb ik getracht mij zo veel
mogelijk te verplaatsen in de denk- en belevingswereld van de respondent. Gezien het feit dat
de levensvisie van de Santo Daime niet ver weg staat van mijn eigen visie, was dit doorgaans
niet moeilijk. Wel was het soms lastig zodra het ging over ervaringen met de drank, zoals
visioenen, exorcisme, wonderbaarlijke genezingen, waarneming van doorgaans ‘onzichtbare’
entiteiten en de tijdelijke incorporering van een andere ziel. Vanwege deze moeilijkheid,
worden niet al deze zaken besproken. Zoals in de inleiding vermeld, kan ik ze vooralsnog
alleen maar als waarheid aannemen.[64] Dat ik ze zelf niet ervaren heb, wil voor mij niet
zeggen dat ze niet bestaan, noch kan ik geloven dat al mijn respondenten en alle ayahuasca
drinkers op aarde deze verhalen verzinnen. Wij kunnen deze zaken aannemen als feiten, net
als wanneer we aannemen dat de aarde bol is en dat alle materie is opgebouwd uit atomen.
Wat dat betreft schaar ik mij achter de visie van cardioloog en onderzoeker Pim van Lommel,
die onlangs het boek “Eindeloos bewustzijn” publiceerde, een verslag van zijn uitvoerige
onderzoek naar bijna-dood-ervaringen. In het programma Kruispunt van 21 januari 2008 stelt
hij het volgende:
“Als er 600.000 mensen [in Nederland] dit soort ervaringen kunnen hebben en veel meer
mensen nog andere soorten ervaringen hebben die met non-lokaal bewustzijn te maken
hebben, dan weet ik dat de materialistische wetenschap zoals we die nu kennen tekortschiet
om dit soort bewustzijnservaringen te verklaren.”[65]
4.1 Sociaal-economische achtergrond
Van de 14 respondenten of Florianopolis waren er 8 woonachtig in de Santo Daime
gemeenschap, waarvan 4 vrouwen en 4 mannen. Van de 6 niet-bewoners, waren er 4 mannen
en 2 vrouwen. Van de 8 bewoners van de gemeenschap op Florianopolis, zijn er 4 die er
wonen sinds de stichting en die de ACEPSJ dus mede-opgericht hebben. Een uitzondering
daarop vormt een dochter van Enio, die 25 dagen oud was toen ze er kwam wonen. De
overige 4 bewoners hebben zich er maximaal 5 jaar geleden gevestigd. Het was aanvankelijk
mijn bedoeling om personen te interviewen vanaf 16 jaar, maar omdat er op Florianopolis in
geen velden of wegen adolescenten waren te vinden die bij de Santo Daime zijn aangesloten,
is de spreiding in leeftijd als volgt: 5 personen tussen de 22 en 35, 4 personen tussen de 36 en
51, 5 personen tussen de 51 en 71.
Zoals gezegd is bij de keuze van de 4 respondenten uit Den Haag niet gelet op een specifieke
verdeling. Toevallig betreft het 2 mannen en 2 vrouwen, waarvan 2 woonachtig in Den Haag,
1 in Oegstgeest en 1 in Sassenheim.
Opvallend is het algemeen hoge opleidingsniveau. Maar liefst 10 respondenten hebben een
universitaire opleiding genoten en 5 andere hebben een opleiding van een niveau
vergelijkbaar met of gelijk aan HBO. Deze 15 personen oefenen op dit moment beroepen uit
op middelbaar tot universitair niveau, met name in het onderwijs (6) en in de zorg (3). Er zijn