LESTIPS - Jeugdboekenweek

het gebruik van de Boekenzoeker in de klas. Die praktische wenken vind je
achteraan in deze handleiding, na de lestips per leeftijd.
Wie graag een uitgebreide handleiding over de Boekenzoeker wil, verwijzen
we door naar www.boekenzoeker.org.
Filosoferen met kinderen
We eindigen met een tip die van toepassing is op alle boeken die we selecteerden
voor deze Jeugdboekenweek. Het Jeugdboekenweekthema ‘Mooi’
nodigt uit tot filosoferen met kinderen (FMK). Hiermee bedoelen we een
gespreksmethode waarbij je in groep een onderwerp, vraag, kwestie, woord of
begrip onderzoekt. Je behandelt de filosofische vragen vooral op een abstract
niveau. Het concrete en het persoonlijke, laat je zoveel mogelijk los. Bij FMK
doe je vooral een beroep op de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen,
de kritische zin, het luisteren naar mekaar, het bereid zijn om dingen in vraag
te stellen om daarna als groep tot een besluit, een overeenkomst te komen.
Anders dan in een kringgesprek waarin samen over een zelfde onderwerp
gepraat wordt, is het filosofische gesprek er één van verwondering en onderzoek.
Op een filosofische vraag is er vaak geen eenduidig antwoord te vinden.
Grote kans dat het antwoord in jouw klas anders is dan dat in de klas van je
collega. Als leerkracht ben je vooral een moderator: je brengt je eigen mening
of kennis zo min mogelijk aan in het gesprek.
Hieronder vind je een reeks vragen rond de thema’s ‘Mooi’, ‘Schoonheid’ en
‘Kunst’. In heel wat van de activiteiten voor, tijdens en na het lezen kun je
wel een kort filosofeermoment inlassen. Laat je leiden door wat de kinderen
aangeven en ga er spontaan op in. Stel de kinderen gerust: er zijn geen foute
antwoorden mogelijk. Flink doorvragen is de boodschap.
Over mooi en lelijk
Vraag de kinderen uit je klas iets lelijks te tekenen. Achteraf bekijk, vergelijk
en bespreek je de resultaten van de opdracht. Meteen heb je een aanknopingspunt
voor een FMK-sessie over het thema ‘Mooi’. Vragen die in de sessie aan
bod kunnen komen, zijn de volgende:
- Wat is mooi?
- Wanneer is iets mooi?
- Is wat mensen mooi vinden universeel?
- Kan wat mensen mooi vinden beïnvloed worden door hun leeftijd, hun
cultuur of hun geloof?
- Hoe kun je iets mooier maken?
- Is de wereld mooi?
- Wat maakt een beeld mooi?
- Bestaan er verschillende soorten mooi?
- Kan een gedachte ook mooi zijn?
- Wat is een mooie gedachte? Zou je die kunnen tekenen?
Lestips Jeugdboekenweek 2008 – inleiding | 9