14_Saudiña - Sergas

Docentes galegos no exterior
Rosario Belda
Datos profesionais identificativos:
Rosario Belda, asesora de formación
Posto que ten no exterior:
mestra de educación infantil
¿Canto tempo leva vostede no exterior?
Este é o meu segundo ano.
O curso 2006/07 estiven en Rabat
e este curso estou en Andorra.
¿Como foi o proceso selectivo
(refírome a atrancos da convocatoria)?
Os profesores no exterior poden estar por un
período de adscrición (de 2 a 6 anos) tras
pasar o exame ou ben estar en comisión de
servizos para cubrir as prazas que quedan
desertas tras a convocatoria. Dende hai
dous anos faise público o xeito de cubrir
estas prazas o que clarifica a situación.
Tamén hai bastantes profesores interinos.
¿Canto tempo lle levou o seu proceso
de adaptación ao país e á escola?
A adaptación ao centro é como se fose en
España, porque na práctica son iguais, con
certas peculiaridades. O ano pasado custoume
un certo tempo, pero non por ser no exterior,
senón porque eu viña dun período de dez anos
como asesora. Se son sincera debo dicir que ía
cun certo temor de me enfrontar aos rapaces.
Recordo que os primeiros días programaba todo
con tanta minuciosidade como cando un entra
por primeira vez na escola. Tiña medo de non ter
respostas para as diferentes situacións. Tiven
que ler e poñerme ao día de cousas prácticas:
contos, cancións, xogos da linguaxe, outros
xogos, estrutura horaria, etc.…, pero pasado un
tempo as ideas e recordos da miña profesión
—mestra— comezaron a ocupar o seu espazo
no meu persoal disco duro e comecei a ter
recursos e estratexias para resolver calquera
dúbida ou problema da práctica diaria da
aula. Este curso, coa rodadura do precedente,
non tiven ningún problema de adaptación ao
centro e ao meu grupo de alumnos.
A adaptación ao país, iso xa é outra cousa.
Aquí en Andorra ningún problema coa
adaptación (o único en todo caso é a carestía
da vida e os alugamentos). Iso represéntaseme
como unha prolongación de España e
curiosamente para nós os galegos resulta
chocante poder facer uso do noso idioma con
frecuencia debido ao grandísimo número de
inmigrantes portugueses. Marrocos é
diferente, a adaptación ao país faise pronto
se un ten interese, pero a integración non,
para min foi imposible. Aínda que, con todo,
habería que aclarar o termo integración.
¿Como é o seu traballo diario
na escola onde está?
A situación das escolas españolas en Andorra
difire un tanto das do resto de países. Neste
país Francia e España fixéronse cargo da
educación creando e mantendo escolas, hai
uns anos o goberno de Andorra creou as súas
propias institucións e formou os seus
docentes. De forma que hai tres sistemas
diferentes nun país tan pequeno. Nalgunhas
das escolas españolas a poboación vai en
diminución por diferentes causas. Isto explica
que eu teña na clase de educación infantil de
5 anos tan só 10 alumnos. Conto coa
colaboración a tempo total dunha axudante
que paga o goberno de Andorra (isto para
todas as aulas de infantil dos tres sistemas
educativos) Así que dez alumnos, unha
axudante na aula, bastante material, ningún
obstáculo arquitectónico, ordenador e
internet na propia aula… é un luxo de
traballo. Realmente estou moi contenta de
poder traballar nestas condicións.
¿Como é o seu alumnado?
(refírome a características xerais:
nacionalidade, clase social, NEE, ensino
bilingüe, actividades extraescolares?
Tamén isto é totalmente diferente de
Marrocos. Dos dez alumnos só unha non é
filla de portugueses. Todos os demais usan
o portugués como lingua familiar, pero
practicamente todos se expresan moi ben
en castelán (este é o seu terceiro ano de
permanencia no centro). Os pais e as nais
dos rapaces traballan todos nun ou varios
postos de traballo, de tipo: policía, camareira,
limpadora, mozo de gasolineira, etc. Ademais
dende os catro anos reciben catro horas
semanais de catalán, que tamén usan con
bastante fluidez. Debido á carga horaria das
familias é habitual que os rapaces coman no
comedor escolar e usen un servizo que para
min foi en certo modo novo: unha gardería
que os recolle polas mañás e os leva á escola
e os recolle polas tardes e mantén ata que
chegan as familias. Arredor da escola hai dúas
ou tres. No centro hai algunhas actividades
extraescolares, non demasiadas porque este
tempo é cuberto polas garderías e pola oferta
abundante neste senso do goberno andorrano.
¿Ten algunha dificultade engadida
no seu labor diario polo feito de ser
vostede profesora?
Nin en Marrocos nin aquí tiven dificultades
por ser eu mestra.
¿Que tipo de valores están presentes na
sociedade do país onde vostede está e
que educación en valores se lles inculca
aos nenos e nenas desde as familias
e as escolas?
En Marrocos cheguei a percibir unha gran
preocupación pola educación. Facían sentir
aos fillos a importancia de estudar nun centro
como o colexio español, coas posibilidades de
estudos superiores en España e Europa. Iso
sentín que era moi motivante en xeral. Alí as
familias eran de clase acomodada e os
valores de coidado polo medio e por aspectos
cotiáns non eran inculcados porque sempre
hai alguén que os fai por eles. Era algo
importante que se traballaba na escola.
Aínda non estou capacitada para falar deste
aspecto aquí, aínda non coñezo moito,
pero dende logo os rapaces deben observar
o grande esforzo que fan os seus pais.
Recomenda esta experiencia profesional
e vital ao profesorado galego
(gustaríame que responderas si ou non,
e sobre todo, por que)
Esta experiencia é totalmente recomendable,
sempre que as persoas que optan a ela
sexan abertas e dispostas ao pequeno
inconveniente que supón un cambio de
vivenda, de amigos, de vida… Para min foi
un interese dende sempre e na miña vida
haberá un antes e un despois de Rabat.
105