14_Saudiña - Sergas

92
(…) sobre todo, o que necesitan os nenos é manterse
activos. Iso pode conseguirse practicando deporte en
horario escolar ou extraescolar, colaborando nas
tarefas domésticas, (…) e por suposto, aproveitar o
ocio compartido en familia para a práctica lúdica de
calquera actividade que implique movemento.
de maioría da poboación. Como ben se
pode deducir, o obxectivo fundamental
desta AF adoita ser funcional e ligado a
necesidades básicas como desprazarse,
divertirse, relacionarse, traballar, etc.
Non obstante, o exercicio —subcategoría
de AF— está dirixido a conseguir un mellor
estado de forma, tamén chamado nivel de
condición física, e concrétase nun programa
sistemático e organizado. Estamos a falar,
por tanto, de tarefas acoutadas en
frecuencia (número de veces que as
practicamos á semana), duración (tempo
durante o cal nos exercitamos), supervisión
(actividades dirixidas ou autorreguladas,
pero que forman parte dun programa
estándar), e intensidade —ou grao de
esforzo—, que nos requiren en relación coa
nosa idade, estado de saúde, de forma
física, etc.
Por suposto, ambos os conceptos,
AF e exercicio, lonxe de excluírse,
compleméntanse estupendamente.
Así, as tarefas do fogar, ou de ocio,
poden ser unha boa forma de estar en
movemento e manterse activo, pero por riba
delas pódese practicar exercicio físico de
forma regular e controlada, co cal
conseguiremos máis gasto enerxético e
unha mellora no estado de forma.
Pero, realmente, ¿que significa estar
en forma?
¿Que significa estar en forma?
Existen dous aspectos básicos
do acondicionamento físico.
O primeiro é a forma cardiovascular e
mídese en relación coa cantidade máxima
de oxíxeno que pode utilizar o corpo (tamén
chamado VO 2 máx), e indica a nosa
capacidade máxima de traballo. O VO2 máx
non é doado de medir de forma directa,
aínda que se pode estimar de xeito indirecto
a partir dalgunhas probas ou test de campo,
por exemplo o test de Cooper.
O segundo aspecto do acondicionamento
é a forma funcional, é dicir, aquela que
indica o nivel xeral de saúde e a capacidade
de levar a cabo funcións básicas, sen
molestias ou limitacións.
Hoxe en día, as recomendacións dos
diferentes organismos con autoridade nesta
materia, (principalmente o CDC i , ACSM ii , e
S.G iii . AHA iv , PCPFS v ) céntranse en niveis
moderados de AF co obxectivo de alcanzar
unha forma funcional e evitar enfermidades.
Nos anos setenta e oitenta, os mesmos
organismos recomendaban como obxectivo
alcanzar un bo estado de forma
cardiovascular. O cambio produciuse por
varios motivos; primeiramente,
as investigacións das últimas décadas
evidenciaron que a relación entre a AF e a
saúde era independente da mellora no nivel
de condición física, isto significaba que
menores niveis de AF provocaban tamén
melloras considerables no estado de saúde,
aínda que o suxeito non chegase a ter unha
boa forma.
E por outra banda, os profesionais
sanitarios déronse conta que
recomendando niveis máis axeitados
á realidade das persoas, (en canto a tempo
dispoñible ou acceso á instalación
ou contornos axeitados… etc.), tería
posiblemente un efecto motivador
nunha poboación cada vez máis sedentaria
e inactiva.
Evidentemente, isto non significa que xa
non sexa aconsellable conseguir un bo
estado de forma cardiovascular, ou que non
sexa beneficioso para a saúde mellorar o
nivel de condición física. Por suposto que é
saudable e moito, pero non é menos certo
que para o conxunto da poboación adulta e
maior, o tempo, a falta de motivación e
algúns conflitos de intereses, supoñen
barreiras case infranqueables para poder
seguir de xeito regular un programa de
exercicio. Non obstante, poden conseguir
considerables melloras na súa saúde, coa
práctica de AF cotiá ligada ás actividades da
vida diaria, o que resulta moito máis
cómodo e sinxelo.
E os rapaces,
¿necesitan estar en forma?
Ben, se falamos de rapaces teremos que
pensar, en primeiro lugar, que o seu patrón
de conduta é basicamente diferente ao dos
adultos e maiores. Como mostra, un
exemplo: os hábitos de vida do neno
(entre eles o sedentarismo), tardarán
varios anos en afectar a saúde do
adolescente ou mozo. De feito, case toda
a evidencia sobre a relación da AF e o
exercicio e a saúde está documentada a
partir de mostras de adultos.
Sabemos que o patrón de AF dos nenos
—entre 5 e 12 anos principalmente—
é complexo e multidimensional. Temos
referencias que demostran que realizan
períodos curtos e intermitentes de AF
vigorosa, (brincar, correr tras a pelota,
perseguir outros compañeiros, etc.),
mesturados con períodos de descanso
máis longos.
Ata o momento, gran parte das referencias
sobre os beneficios do exercicio e a AF en
nenos-adolescentes-mozos está centrada
no seu papel na prevención do sobrepeso e
a obesidade que, precisamente, se está a
converter nunha epidemia para a poboación
dos países occidentais, incluída, como non,
a poboación infantil.
Precisamente, unha das manifestacións
máis preocupantes do estilo de vida actual
dos rapaces é a cantidade de tempo que
acumulan ao día, en actividades que