14_Saudiña - Sergas

Memoria do Departamento de Filosofía
Condución e administración
dos praceres a través da pantalla.
Efectos na adolescencia
Profesor: Javier Turnes García
Alumnos: 1º e 2º de bacharelato. (Unha mención
especial para os alumnos do Obradoiro de Filosofía
Ágora-Spiris Animaux do IES Fernando Blanco, que
traballaron moitas tardes. Isto é interesante polo de
dinamizar as extraescolares)
A intención deste traballo arrinca dunha
constatación empírica sinxela: nas
sociedades capitalistas contemporáneas
acontece unha ambivalencia nas mensaxes
que se lles transmiten aos novos e por
extensión ao resto da cidadanía: por unha
banda as institucións exercen o seu labor
intervencionista e educativo lanzando
mensaxes dende os medios de
comunicación, mensaxes de control,
de constitución da identidade, de
prevención a todos os niveis: saúde,
condución, consumo, etc. Mensaxes que
en última instancia gardan unha gran
relación coa administración do pracer e a
consecución dunha suposta felicidade.
Por outra banda, eses mesmos medios de
comunicación lanzan mensaxes de
consumo feroz, consumo asociado case
univocamente coa consecución do pracer,
a constitución da identidade, o logro
dunha suposta felicidade
que, apelando
un superindividualismo latente,
son totalmente contraditorias coas
mensaxes institucionais.
Dende esta contraposición de mensaxes, que é
especialmente clara na cuestión que aquí nos
interesa, a saber: a contradicción explícita nas
actitudes que se fan chegar aos máis novos en
relación coa condución e o pracer: o obxectivo
é reflexionar sobre a xénese e a lexitimidade
desas propostas de vida, así como sobre as
súas consecuencias máis directas —sinistros,
mortalidade, danos físicos e mentais
irreparables, etc.— e indirectas —educación
para o pracer, promesa de felicidade, fascismo
da posesión, etc.—.
O punto de partida está relacionado coa
cuestión da sinistralidade nas estradas dos
novos: por unha banda preténdese un
control excesivo case apelando á represión
de instintos que se traducen en montaxes
publicitarias cun alto contido de violencia;
por outra, véndese unha felicidade e un
pracer directamente relacionados coa
tecnoloxía e a velocidade: dende os
anuncios publicitarios de automóbiles.
Este será o pretexto para construír un
produto-exposición que sirva á hora de
amosar estas contradiccións brutais
sen pretender lanzar ningunha
mensaxe dialéctico-sintética
e resolutoria do conflito,
senón amarralo e
facelo claro.
Consumo, condución e mocidade
na cultura do presente
Como ultras da novidade, dun tempo
sempre actual e libre de morte, os novos
atopan na saturada pantalla do consumo un
dos seus hábitats. Para eles, o estrondo do
último simboliza a posibilidade de liberarse
do mundo dos pais, do aburrimento do
herdado. A superstición tipicamente xuvenil
do tempo que corre sen nada permanente
nas súas entrañas, sempre actual e
dispoñible, deixando atrás toda idea tráxica
de destino, convértese nun modelo xeral.
A sociedade teme a xenerosidade dos novos,
a súa soidade, a súa rebeldía. De feito, non
deixa de manifestalo na duplicación da
carga escolar, na oferta cultural específica e
no constante temor á pantasma da violencia
xuvenil, acoso escolar, drogas, velocidade,
a rúa, os outros, etc. Protexidos da
influencia familiar pola institución escolar,
da influencia dos profesores pola
complicidade da pandilla ou da familia,
os novos manteñen un mundo propio
resistindo aos valores dos maiores.
O aparato cultural está posto ao servizo da
desactivación da enerxía potencialmente
rebelde da mocidade. Dende a ampliación
da escola obrigatoria ata a industria da
comunicación. A SOCIEDADE ENTEIRA
VAMPIRIZA A ADOLESCENCIA.
Dende o Obradoiro de Filosofía Ágora
constatamos tras unha análise do presente
que nas sociedades capitalistas actuais
destinamos á cultura da persuasión
mediática miles de millóns sen pestanexar